İlköğretim için 191, liseliler için 280 lira harcanıyor
İSTANBUL -İHA- MasterCard tarafından gerçekleştirilen MasterIndex Okul Dönemi araştırmasına göre, veliler okula hazırlık döneminde, ilköğretim okuluna giden çocukları için ortalama 191 TL, liseye giden çocukları için ise ortalama 280 TL harcama yapıyor.
Bu rakamlar içinde kıyafet ve kırtasiye harcamaları başı çekiyor. Velilerin yüzde 38,7'si okul dönemi harcamalarını kredi kartları ile öderken taksit ve indirim olanaklarını bunun nedeni olarak gösteriyor. Katılımcıların yüzde 60'a yakını okul harcamalarının geçen yıla göre arttığını belirtiyor.
Veliler, ilköğretim okuluna giden çocuklarına okul dışında ek eğitim aldırmayı tercih etmezken lise öğrencileri arasında ek eğitim alanların oranı oldukça artıyor. İlköğretim ögrencileri günde ortalama 2,5 saat, lise öğrencileri ise 3 saate yakın zamanlarını bilgisayar başında geçiriyor.
MasterCard tarafından Eylül ayında, Türkiye'nin kentsel nüfusunu temsil eden 11 il merkezinde gerçekleştirilen "MasterIndex Okul Dönemi" araştırması, "okula hazırlık dönemi harcama eğilimleri" ile "öğrenci ve velilerin davranışları" konusunda bilgi verdi. Araştırma sonuçlarına göre veliler, ilköğretim okuluna giden çocukların okul dönemi alışverişi için ortalama 191 TL harcama yapıyor. Üst gelir grubunda 302 TL olan ilköğretim okulu harcaması, orta gelir grubunda 150 TL'ye düşüyor. İlköğretim okulu harcamalarına bölgesel bazda bakıldığında, Ege ve Akdeniz Bölgesi'nde yaşayan veliler 236 TL'lik harcama ile başı çekiyorlar. Karadeniz Bölgesi'nde yaşayan veliler ise 56 TL'lik harcama ile son sırada yer alıyor.
Araştırmaya göre velilerin liseye giden çocukları için gerçekleştirdikleri okul harcaması 280 TL. Üst gelir grubundaki velilerde ortalama 342 TL'ye çıkan harcama, orta gelir grubunda 213 TL'ye iniyor. Bölgesel bazda bakıldığında ise Karadeniz Bölgesi 94 TL'lik ortalama harcama ile son sırada yer alırken, Akdeniz Bölgesi 405 TL'lik harcama ile liderliğini koruyor.
"KIYAFET HARCAMADA İLK SIRADA"
Okula hazırlık dönemi harcamalarında kıyafet (yüzde 70,6) ve kırtasiye / kitap (24) ile başı çekiyor. Araştırmaya göre velilerin yüzde 69,2'si çocuklarına ek kitap ve zeka geliştirici oyun alıyor. Bu tür ek eğitim araçlarına en fazla orta gelir grubuna ait (yüzde 84) ve İç Anadolu Bölgesi'nde (yüzde 86,7) yaşayan veliler ilgi gösteriyor.
"ÇOĞUNLUK HARCAMALARDA GEÇEN YILA GÖRE ARTIŞ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYOR, ÖĞRENCİLER OKULA YÜRÜYEREK GİDİYOR"
Araştırma katılımcılarının yüzde 59,5'i okul harcamalarının geçen yıla göre arttığını söylerken yüzde 34,1'i aynı kaldığını, yüzde 6,5'i ise azaldığını belirtiyor. Araştırmaya göre ilköğretim okulu öğrencilerinin yüzde 73,8'i, lise öğrencilerinin ise yüzde 62,2'si okula yürüyerek gidiyor. Yürümenin dışında lise öğrencileri servis (yüzde 25,2) ve toplu taşıma araçlarını (yüzde 12,6) tercih ederken ilköğretim çağındaki öğrencilerin yüzde 20,5'i servisten, yüzde 4,3'ü ise toplu ulaşım araçlarından yararlanıyor.
"OKUL DÖNEMİ ALIŞVERİŞLERİ ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDEN YAPILIYOR, KREDİ KARTINDA TAKSİT ÖNEMLİ"
Velilere okul dönemi harcamalarının nerelerden yapıldığı sorulduğunda yüzde 32,3'ünün cevabı alışveriş merkezi, yüzde 25,1'inin cevabı okulun gösterdiği mağazalar, yüzde 17,6'sının cevabı semt pazarı, yüzde 13,6'sının mahalle mağazası, yüzde 6,5'inin hipermarket, yüzde 4,3'ünün büyük mağaza / butik, yüzde 0,4'ünün ise outlet merkezi olduğu görülüyor. Yanıtlar sosyo ekonomik seviyeye göre incelendiğinde üst gelir grubunun okul alışverişi için çoğunlukla (yüzde 66,7) alışveriş merkezlerini, düşük gelir grubunun ise semt pazarı (yüzde 28,1) ve mahalle mağazasını (yüzde 24,6) tercih ettiği görülüyor. Alışverişlerinde kredi kartını tercih eden velilerin yüzde 45'i kartların taksit olanaklarına, yüzde 38'i ise kartların sağladığı indirime önem verdiğini beilrtiyor.
"OKUL DIŞI EĞİTİME İLGİ İLKÖĞRETİM SEVİYESİNDE ZAYIF, LİSEYE GEÇİNCE ARTIYOR"
MasterIndex Okul dönemi araştırmasına katılanlardan çocukları ilköğretim okuluna giden velilerin yüzde 20'si çocuklarını dershaneye gönderdiklerini, yüzde 8,1'i ise çocuklarına özel ders aldırdıklarını belirtiyor. Velilerin yüzde 71,4'ü ise okul dışında herhangi bir ek eğitim aldırmıyor. Bölgesel bazda incelendiğinde ise Güney Doğu Anadolu (yüzde 35), Marmara (yüzde 32,4) ve İç Anadolu (yüzde 32) bölgelerinde yaşayan veliler ilköğretim çağındaki çocuklarına en fazla ek eğitim aldıran grup. Lise çağındaki öğrenciler ele alındığında ise, ailelerin yüzde 41,7'sinin çocuklarını dershaneye önderdiği, yüzde 3,9'unun özel ders aldırmayı tercih ettiği görülüyor.
Araştırmaya göre, ilkokul çağındaki çocukların yüzde 75,2'si, lise çağındaki çocukların ise yüzde 73,2'si okul dışında herhangi bir aktiviteye katılmıyor. Okul dışı aktiviteye katılanlar arasında da spor kursu, kamp ve sanat / müzik kursu sırasıyla ilk üçte yer alıyor. Araştırmaya katılanların yüzde 50,9'unun evinde bilgisayar bulunurken, ilköğretim çağındaki çocukların yaklaşık 2,5 saati, lise çapındaki çocukların ise ortalama 3 saati bilgisayar başında geçiyor. Araştırmada dikkat çeken bir unsur da üst ve orta gelir grubuna mensup, Marmara ve Ege Bölgesi'nde yaşayan ilköğretim ve lise öğrencilerinin daha çoğunun, diğer öğrencilere kıyasla "5 saatten fazla" zamanını bilgisayar başında geçirmesi. Diğer sosyo ekonomik seviyelerde ya da bölgelerde "çocuğum 5 saatten fazla zamanını bilgisayar başında geçiriyor" diyen yokken, Marmara ve Ege'de bu şıkkı seçenlerin oranı %20'lere ulaşıyor.
Araştırma, ilköğretim ve lise öğrencilerinin okul zamanında günde ortalama 2 saatlerini televizyon başında geçirdiklerini gösteriyor. Ortalama 3 saate yakın zamanla Ege ve Akdeniz Bölgesi'ndeki ilköğretim okulu öğrencilerinin zamanını televizyon başında en fazla geçiren kesim olduğu ortaya çıkıyor. Doğu Anadolu ve İç Anadolu Bölgesi'ndeki veliler ise, çocuklarının okul zamanı televizyon izlemesi konusunda diğer bölgelere göre daha hassas.