Sosyal devlet akıllandı, bürokrasi azaldı
TC kimlik numarası girilerek 22 kritik soruya yanıt getiren sistem sayesinde sosyal yardımlardan haksız yere yararlananların önü kesildi. Bürokrasi azalmış oldu
TARIK IŞIK (Arşivi)
ANKARA - Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü, ekonomik durumları iyi olduğu halde sosyal yardımlara dadanan kötü niyetli kişileri tespit etmek ve mükerrer yardımları engellemek için, basit ancak çok etkili bir sistemi kullanmaya başladı. Başvuru sahiplerinin TC vatandaşlık numaraları girilen sistem, 8 başlık altında 22 ayrı sorgulamayı saniyeler içinde yapıyor. Böylece sosyal güvenlik şemsiyesi altında olanların veya üzerine kayıtlı malı-mülkü bulunanların yardımlardan faydalanmasının önüne geçiliyor.
Kısa adı ?SOYBİS' olan, ?Sosyal Yardım Bilgi Sistemi', Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğünce altı aylık bir çalışma sonucunda hayata geçirdi. Sosyal yardımların sunumunda ihtiyaç duyulan muhtaçlık tespitinde ve sosyal yardımlardan mükerrer yararlanmanın önüne geçmeyi amaçlayan sistem, sosyal yardım almak için başvuran vatandaşların TC Kimlik Numaralarını kullanarak bir dizi sorgulama yapıyor. Sadece bir numara ile, başvuru sahibinin 8 başlık altında 22 ayrı sorgulama saniyeler içinde yapılabiliyor. Gerçekten ihtiyacı var mı? SOYBİS ile başvuru sahibinin şu bilgilerine ulaşılabiliyor:
* MERNİS veri tabanından adres bilgileri, nüfus-aile-kişi kayıt örnekleri ve olay bilgileri,
* İŞKUR'a kaydının olup olmadığı, İşsizlik Sigortası, Kısa Çalışma Ödeneği ve İş Kaybı Tazminatı alıp almadığı,
* Vakıflar Genel Müdürlüğü veri tabanından Muhtaç Aylığı alıp almadığı,
* SHÇEK Genel Müdürlüğü veri tabanından kişinin Evde Bakım Aylığı alıp almadığına ilişkin bilgileri ile kişinin Şartlı Nakit Transferi, Gelir Getirici Proje ve Diğer Yardımlardan yararlanıp yararlanmadığı,
* SGK veri tabanından kişinin Sosyal Güvencesinin olup olmadığı, sağlık hizmetlerinden yararlanıp yararlanmadığı ve 2022 sayılı Kanuna göre Maaş (yardım) alıp almadığı,
* Gelir İdaresi Başkanlığı veri tabanından kişinin Vergi Mükellefiyeti ve üzerine kayıtlı aracı olup olmadığı,
* Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Çiftçi Kayıt Sisteminden de kişinin Arazi Varlığı, Ekili Arazi Varlığı, Tarımsal Desteklerden yararlanıp yararlanmadığı ve büyükbaş/küçükbaş hayvan sayısına ilişkin veriler.
Ayda 1 milyon evrak azaldı, 2 milyon lira cepte kaldı
Altı aylık bir hazırlık sürecinin arkasından hizmete geçirilen ?Sosyal Yardım Bilgi Sistemi'nin (SOYBİS) devlete sağladıklarının listesi uzun. Gerçek hak sahiplerine hızlıca ulaşmanın yanı sıra sistem ayda 1 milyon evraklık tasarruf sağladı:
* Kamu kurumları tarafından mükerrer yardım verilmesi engellenmeye başladı. Sosyal yardımların gerçek ihtiyaç sahiplerine ve daha geniş bir kitleye ulaşması sağlanıyor.
* Yardım başvurusu yapan vatandaşların belge talebinde bulundukları kamu kurumlarında oluşan işyükü azaltıldı.
* Kamu kurumları arasında mükerrer yardımların engellenmesine yönelik yapılan yazışmalar ortadan kaldırılarak bürokrasi en aza indirilmiş oldu.
* Vatandaşların kamu kurumlarını tek tek dolaşarak evrak toplaması için en azından üç-beş gün zaman harcaması ve ulaşım masraflarına katlanması, Tek Adımda Hizmet Ofislerinde işlemlerin yürümesi için ise en azından 15-20 gün süreye ihtiyaç duyulmaktaydı.
SOYBİS'in hayata geçirilmesi ile birlikte aylık olarak yaklaşık 1 milyon evrak ortadan kaldırıldı. 2 milyon liralık yol parası vatandaşın cebinde kaldı. En önemlisi ortalama başvuru süresi üç ile 15 günden birkaç dakikaya indirildi.
Bilgiler ilgisiz kişilerden şifrelenerek korunuyor
Sistem, kişilerin özel bilgilerine ulaştığı için olası kötü niyetli kullanımlar da göz ardı edilmedi. Sosyal yardım başvurusu yapan vatandaşlardan ilgili sorgulamaların yapılabilmesi izin isteniyor.
Sistemde sorgulama yapan memurların bireysel kullanıcı adı ve şifreleri bulunuyor. Sistemden hangi tarihte ve hangi bilgilerle hangi kullanıcı tarafından sorgulama yapıldığı veri tabanında kayıt altına alınıyor. Vakıflarla Genel Müdürlük arasında oluşturulan VPN (Sanal Özel Ağ) omurga sayesinde söz konusu uygulamaya Vakıflarda bulunan bilgisayarlar dışında erişim yapılamıyor.
Genel Müdürlük üzerinden sağlanan veri akışı, uluslararası standartlara göre şifreleniyor ve bu sayede söz konusu verilerin üçüncü şahıslar tarafından elde edilmesi de engelleniyor.
Mağdurun ispat çilesi bitti
Türkler ıssız adaya düşse yanına ne alır? (Nüfus cüzdan süreti, savcılıktan temiz kâğıdı ve altı adet fotoğraf). Fıkralara konu olan evrak çilesi de SOYBİS sayesinde azaldı. Sistem, beraberinde yardım almak için başvuran vatandaşlara da kolaylık getiriyor. Vatandaşlar, muhtaçlıklarını kalem kalem ispatlama külfetinden de kurtulmuş oldular. Yardım başvurusu yapan vatandaşların tek tek kamu kurumlarını dolaşarak durumları ile ilgili evrak toplamasının önüne geçilmiş oldu.