Tam gün yasasında akademik personel bakımından 3 sorun
Aşağıdaki metin, Haber Gönder ile memurlar.net'e iletilmiş olup, içeriği uygun bulunarak yayıma alınmıştır.
TAM GÜN YASASININ ÜNİVERSİTELERDE YARATACAĞI SORUNLAR
GİRİŞ
Kamuoyunda ?Tam Gün? yasası olarak da adlandırılan 5947 sayılı ?Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair? Kanun'da gözden kaçan ya da unutulan bazı hususlar, bu Kanun'un uygulanması esnasında önemli sorunlara neden olacaktır. Bu itibarla, gözden kaçtığı veya unutulduğu tahmin edilen hususlar ve yaratacağı sıkıntılar aşağıda maddeler halinde detaylandırılmıştır.
1) ÜNİVERSİTELERİN; TIP, DİŞ HEKİMLİĞİ, ZİRAAT VE VETERİNER FAKÜLTELERİ İLE SİVİL HAVACILIK YÜKSEKOKULLARINDA GÖREV YAPAN BAZI ÖĞRETİM ELEMANLARI, DÖNER SERMAYE GELİRLERİNDEN ?EK ÖDEME? ALAMAYACAK.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun ?Tanımlar? başlığı altındaki 3 üncü maddesinin ( l ) bendinde, ÖĞRETİM ELEMANLARININ; yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim üyeleri, öğretim görevlileri, okutmanlar ve öğretim yardımcıları olduğu ; (m) bendinde, öğretim üyelerinin; yükseköğretim kurumlarında görevli PROFESÖRLER, DOÇENTLER ve YARDIMCI DOÇENTLER olduğu; (p) bendinde ise, öğretim yardımcılarının; yükseköğretim kurumlarında belirli süreler için görevlendirilen; ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ, UZMANLAR, ÇEVİRİCİLER ve EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANLAMACILARI olduğu hükme bağlanmıştır.
Yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanlarına döner sermaye katkı payı ödenmesi hususunu düzenleyen ve halen yürürlükte bulunan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinde, döner sermayeden yararlanacak akademik personel için; ?öğretim üyeleri? ile ? diğer öğretim elemanları? ifadeleri kullanılmak suretiyle üniversitede görevli tüm akademik personel kapsama dahil edilmiştir.
Ancak, kamuoyunda tam gün yasası olarak da adlandırılan 5947 sayılı Yasanın 5 inci maddesi ile yukarıda sözü edilen 2547 sayılı Yasanın 58 inci maddesi kapsamlı olarak değiştirilmiştir. Yapılan değişiklik neticesinde yeniden şekillenen 2547 sayılı Yansın 58 inci maddesinin (c) ve (d) fıkralarında; tıp, diş hekimliği, ziraat ve veteriner fakülteleri ile sivil havacılık yüksekokulu ve sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesaplarında toplanan döner sermaye gelirlerinin bakiyesinden bu yerlerde çalışan ÖĞRETİM ÜYELERİ, ÖĞRETİM GÖREVLİLERİ ve ARAŞTIRMA GÖREVLİLERİ' ne değişik oranlarda ?ek ödeme? yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Yapılan bu değişiklikle, öğretim üyeleri ve öğretim görevlileri ile öğretim yardımcıları sınıfı içerisinden yalnızca araştırma görevlileri kapsama dahil edilmiş, diğer öğretim yardımcıları (UZMANLAR, ÇEVİRİCİLER ve EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANLAMACILARI) ile öğretim yardımcıları sınıfı dışında ayrı bir sınıf olarak belirtilen OKUTMANLAR kapsam dışında bırakılmıştır. Bu öğretim elemanlarından; okutmanlar, eğitim-öğretim planlamacıları ile çeviriciler; tıp, diş hekimliği, ziraat ve veteriner fakülteleri kadrolarında sınırlı sayıda bulunmalarına karşın, özellikle ?uzmanlar? bu fakültelerin tüm anabilim dallarında mevcut olup, sayısal anlamda önemli bir yer işgal etmektedirler.
Yükseköğretim Kurumunca yapılacak bir araştırma neticesinde, tıp fakültelerinin ?uzman? kadrolarında; ağırlıklı olarak hekim kökenli öğretim elemanları ile 2547 sayılı Yasanın (50/e) maddesi uyarınca tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzmanlık eğitimi gören ?tıpta uzmanlık öğrencileri? nin, daha seyrek olarak da ; ?biyolog?,?psikolog?,?sağlık fizikçisi?, ?diyetisyen?,?fizyoterapist? ve ?sosyal hizmet uzmanı? gibi sağlık bilimleri lisansiyerlerinin istihdam edildikleri ve bunların fiilen sağlık hizmeti sundukları görülecektir.
5947 sayılı Kanunla yapılmış bu değişikliğin, sözü edilen Kanunun yürürlüğe girmiş olduğu 30.01.2010 tarihinden itibaren bir yıl sonra yürürlüğe gireceği ve bu bağlamda Yasa'da değişiklik yapılabilmesi için yeterli sürenin olduğu hususu da göz önüne alınarak, kapsam dışında kalan öğretim elemanlarından; okutman, uzman, eğitim-öğretim planlamacısı ve çevirici kadrolarında görev yapan personelin mağduriyetlerinin giderilebilmesi için, döner sermaye gelirlerinden yararlanacak olan akademik personelin kapsamı ile ilgili gerekli düzenlemelerin yapılması büyük önem arz etmektedir. Aksi takdirde, üniversitelerin; diş hekimliği, ziraat ve veteriner fakülteleri ile sivil havacılık yüksekokullarında, ?uzman? kadrolarında görev yapan öğretim elemanları ile tıp fakültelerinde ?hekim? ünvanına ve yukarıda belirtilen ?sağlık bilimleri lisansiyeri? ünvanlarına haiz olup ?uzman? kadrolarında görev yapan öğretim elemanları, önceden yararlandıkları döner sermaye katkı paylarından mahrum kalacakları gibi 5947 sayılı Yasa ile yapılan yeni düzenleme neticesinde de hiçbir surette döner sermaye bütçesinden ?ek ücret? alamayacaklardır.
.
2) ÜNİVERSİTE HASTANELERİNDE GÖREV YAPAN 657 SAYILI YASAYA TABİ HEKİM VE DİŞ HEKİMLERİNE ?ECZACI? VE ?BAŞHEMŞİRE? İÇİN ÖNGÖRÜLEN ORANDAN DAHA DÜŞÜK ORANDA EK ÜCRET ÖNGÖRÜLMÜŞ
Üniversitelerin bünyelerinde bulunan ?uygulama ve araştırma hastaneleri? ne 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile ?tabip? ve ?diş tabibi? kadroları ihdas edilmiş olup, halen bu kadrolarda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'na tabi pratisyen veya uzman hekimler ile diş hekimleri görev yapmaktadır. Yükseköğretim Kurulunca yapılacak bir araştırmada, bu hususun teyit edileceği görülecektir.
Üniversite hastanelerinin 657 sayılı Kanuna tabi kadrolarında görev yapan personele, döner sermaye bütçesinden ?ek ödeme? yapılmasını düzenleyen 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 5947 sayılı Kanunla değişik 58 inci maddesinin ( c ) fıkrasının (2) numaralı alt bendinde; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personele ek ödeme matrahının; hastaneler başmüdürü ve eczacılar için yüzde 250'sini, başhemşireler için yüzde 200'ünü, diğerleri için ise yüzde 150'sini geçmeyecek şekilde ek ödeme yapılacağı öngörülmüş olup, bu bent hükmünde 657 sayılı Kanuna tabi ?tabip? ve ?diş tabibi? ünvanları zikredilmemiştir. Bu nedenle, üniversitelerin tıp ve diş hekimliği fakültelerine bağlı hastanelerinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olarak görev yapan ?tabip? ve ?diş tabipleri? , ünvanları sözü edilen bent hükümleri içerisinde yer almadığından diğer personel için öngörülen yüzde 150 oranı dahilinde ek ödemeden yararlanabileceklerdir.
Oysa, Sağlık Bakanlığı'na bağlı sağlık kurumları ile esenlendirme tesislerinde görev yapan personele, döner sermaye bütçesinden ödenecek olan ek ödemeleri düzenleyen 209 sayılı Kanunun 5947 sayılı Kanunla değişik 5 inci maddesinin dördüncü fıkrasında; uzman hekim ile uzman diş hekimlerine yüzde 700, pratisyen hekim ile diş hekimlerine yüzde 500 oranını geçmemek üzere ek ödeme yapılabileceği öngörülmüştür.
Bu noktadan hareketle, kendi mahiyetinde çalışan ?eczacı? ve ?başhemşire? den daha düşük bir oranda ek ödemeden yararlanan üniversite hastanelerinde görevli 657 sayılı Kanuna tabi pratisyen ve uzman hekimler ile diş hekimlerine, Sağlık Bakanlığı'nda çalışan emsali personel için öngörülen ek ödeme oranına eşit bir oranda ek ödeme yapılmasını sağlayacak bir düzenlemenin yapılması, ?eşit işe eşit ücret? ilkesinin hayata geçirilmesi açısından önemli bir gösterge olacaktır. .
3) BÜNYESİNDE DÖNER SERMAYE İŞLETMESİ BULUNAN BAZI YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARINDA, AKADEMİK VE İDARİ PERSONELE ÖDENECEK OLAN EK ÖDEMENİN ÜST SINIRI BELİRLENMEMİŞ.
Yükseköğretim kurumlarında döner sermaye işletmesi kurulması ve bu kurumlarda görevli öğretim elemanları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personele döner sermaye katkı ödenmesi hususlarını düzenleyen ve halen yürürlükte bulunan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesini (a) fıkrasında; bünyesinde döner sermaye işletmesi bulunan birimlerde görevli, öğretim elemanları ile 657 sayılı Yasa'ya tabi personele gerek mesai içerisinde, gerekse mesai dışında yaptıkları çalışmalar için ödenecek olan döner sermaye katkı payları konusunda bir üst sınır belirlenmiş ve bu belirleme yapılırken de kurum ayrımına gidilmemiştir. Yani diğer bir ifadeyle, mesai içi ve mesai dışı olarak belirlenen üst sınırlar üniversitenin tüm birimleri için geçerli kılınmıştır.
Durum böyle iken, 5947 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile değiştirilen ve 30.01.2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan 2547 sayılı Kanunun 58 inci maddesinin ( c ), (d) ve (e) fıkralarında yer alan hükümlere istinaden; tıp , diş hekimliği, ziraat,veteriner fakülteleri ve sivil havacılık yüksekokulları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ve bünyesinde atölye veya laboratuvar (döner sermayeye gelir getiren) bulunan yükseköğretim kurumlarında görev yapan öğretim elemanları ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personele ödenecek olan ?ek ödemenin? üst sınırı belirlenmiş, yukarıda belirtilen yükseköğretim kurumlarının dışında kalan yükseköğretim kurumlarda görevli öğretim elemanları ile 657 sayılı Kanuna tabi personele ödenecek olan ek ödemenin üst sınırı ile ilgili herhangi bir belirleme yapılmamıştır.
Şöyle ki; sözü edilen 58 inci maddenin ( c ) fıkrasında; tıp ve diş hekimliği fakülteleri ile sağlık uygulama ve araştırma merkezlerinin hesaplarında toplanan döner sermaye gelirleri bakiyesinden, bu yerlerde gelir getiren görevlerde çalışan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine ek ödeme matrahının yüzde 800'ünü, araştırma görevlilerine ise yüzde 500'ünü, bu yerlerde görevli olmakla birlikte gelire katkısı olmayan öğretim üyesi ve öğretim görevlilerine yüzde 600'ünü,araştırma görevlilerine ise yüzde 300'ünü; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel ile aynı Kanunun 4 üncü maddesinin (B) bendine göre sözleşmeli olarak çalışan personele ek ödeme matrahının; hastaneler başmüdürü ve eczacılar için yüzde 250'sini,başhemşire için yüzde 200'ünü,diğerleri için yüzde 150'sini geçmeyecek şekilde, sözleşmeli personele ise, öğrenim durumu ve hizmet yılı esas alınarak emsali memur kadrosunda bulunanlar için belirlenen ek ödemeyi geçmeyecek şekilde ek ödeme yapılacağı , (d) fıkrasında ; ziraat ve veteriner fakülteleri ile sivil havacılık yüksekokulu ve bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumlarında döner sermaye gelirlerine katkısı bulunan personele yapılacak ek ödemeler hakkında ( c ) fıkrası hükümlerinin uygulanacağı, ( e ) fıkrasında ise; yükseköğretim kurumlarının ( c ) ve (d) fıkraları kapsamına girenler haricindeki diğer birimlerinde, döner sermaye işletmesi hesabına yapılan iş veya hizmetler karşılığında tahsil edilen gelirlerden kanuni kesintiler ile varsa yapılan iş veya hizmetle bağlantılı giderler düşüldükten sonra geri kalan tutarın, hizmeti veren öğretim elemanlarına,memurlara ve sözleşmeli personele ödeneceği hüküm altına alınmıştır.
Görüleceği üzere, 2547 sayılı Kanunun 5947 sayılı Kanunla değişik 58 inci maddesinin ( c ) fıkrasında; bu fıkra kapsamında bulunanlara ödenecek olan ?ek ödeme? için değişik oranlarda üst sınır belirlenmiş, (d) fıkrasında; bu fıkra kapsamında bulunanlara yapılacak ek ödemenin sınırı ile ilgili ( c ) fıkrasına atıfta bulunulmuş, ( e ) fıkrasında ise; bu fıkra kapsamına giren yükseköğretim kurumlarında görevli öğretim elemanları, memurlar ve sözleşmeli personele ödenecek olan ek ödemenin üst sınırı ile ilgili herhangi bir belirleme yapılmadığı gibi, ( c ) fıkrasına da atıfta bulunulmamıştır.
Bu itibarla, yükseköğretim kurumlarında; tıp, diş hekimliği, ziraat, veteriner fakülteleri ve sivil havacılık yüksekokulları ile sağlık uygulama ve araştırma merkezleri ve bünyesinde
atölye veya laboratuvar (döner sermayeye gelir getiren) bulunan yükseköğretim kurumları dışındaki yükseköğretim kurumlarında görevli akademik ve idari personele ödenecek olan ek ödeme için herhangi bir üst sınırın belirlenmemiş olması ileride büyük sıkıntılara neden olabileceği düşünülmektedir.
SONUÇ
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun ?Döner Sermaye? başlığı altındaki 58 inci maddesinde değişiklik yapan 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına İlişkin Kanunun 5 inci maddesi 30.01.2011 tarihinde yürürlüğe girecektir. Bu itibarla, sözü edilen 5 inci maddenin yürürlüğe gireceği tarihe kadar geçecek süre içerisinde, yukarıda belirtilen hususların Yükseköğretim Kurulunca irdelenip gerekli yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesi durumunda, üniversite ve bağlı birimlerinde döner sermaye bütçesinden yapılacak ek ödemelerle ilgili yaşanacak sıkıntılar önemli ölçüde giderilecektir.