Genelkurmay, Sayıştay denetlemesine karşı çıktı
Genelkurmay Başkanlığı, Sayıştay'ın TSK'da denetim yapmasını öngören taslağa karşı çıktı. Genelkurmay'ın verdiği değişiklik önergesinde, ?TSK'nın verimliliği bu kriterlerle ölçülemez. Gizliliğimiz ortadan kalkar? ifadelerine yer verildi
ÖNDER YILMAZ Ankara
Genelkurmay Başkanlığı, ?Sayıştay aracılığıyla mal ve performans denetimi? getirmek isteyen Ak Parti hükümetine, ?TSK'nın performansını Sayıştay ölçemez. Mal denetimi için de gizlilik içeren yönetmelik çıkarmak zorundasınız? yanıtını verdi. Ak Parti grup başkan vekillerinin TBMM Başkanlığı'na sunduğu Sayıştay Kanun Teklifi'nin Plan ve Bütçe Komisyonu bünyesinde oluşturulan bir alt komisyondaki görüşmelerine başlandı.
Teklife sert tepki gösteren Milli Savunma Bakanlığı ile Genelkurmay Başkanlığı temsilcileri, komisyona rapor sunarak, 6 değişiklik önergesi verdi ve katılmadıkları konuların düzeltilmesini istedi.
?Ancak asker denetler'
Raporda, teklifteki ?Sayıştay'ın uygunluk ve performans denetimi? düzenlemesine yönelik olarak, TSK'nın mevcut uygulamada performans dışı tutulduğu anımsatılırken, teklifle getirilen denetimin TSK yönünden ?uygulanabilir olmadığı? vurgulandı. Raporda, şöyle denildi:
?Askeri hizmetlerin özellikleri ve gerekleri göz önüne alındığında Silahlı Kuvvetler performansı ve verimliliği kanun teklifinde öngörülen kriterler itibarıyla ölçülebilir nitelikte bulunmamaktadır. Örneğin, Silahlı Kuvvetler yönünden ekonomik olan bir kalem verimli, verimli olan bir kalem ise ekonomik olamayabileceğinden Silahlı Kuvvetler'in verimliliğinin ve etkinliğinin genel idare esasları ve kurallarına göre ölçülemeyeceği değerlendirilmektedir. Tekrar özetlemek gerekirse, performans denetiminde esas olan ekonomiklik ve verimlilik Silahlı Kuvvetler denetimnde aynı anda aranamaz. Bu durum, savunma hizmetlerinin ruhuna ve özüne aykırıdır. Silahlı Kuvvetler'in performansını yine ancak bu konuda yetişmiş olan askeri personel ölçebilir. Silahlı Kuvvetler'in etkinliği ve verimliliği eğitimle sağlanır. Eğitimin verimliliği tatbikatla ölçülür. Tatbikatın verimliliği ise ancak konusunda yetişmiş askeri uzmanlar tarafından ölçülebilir.?
?Gizlilik kalmaz'
Teklifteki, ?TSK kullanımında olan malların denetiminin Sayıştay tarafından yapılması? hükmü ise raporda şöyle eleştirildi:
?Mevcut düzenlemede Sayıştay ordu mallarının fiziki denetimini yapmadan, merkezde evrak üzerinden inceleme yapmaktadır. Bu denetimler dahi ?Gizli' gizlilik dereceli bir yönetmelikle düzenlenir. TBMM Başkanlığı'nın talebi, denetim usul ve esasları özel protokolle belirlenir. Açıklanan nedenlerle TSK'nın elinde bulunan devlet mallarının milli güvenlik ile ilgili olmaları nedeniyle Sayıştay tarafından denetlenmesi esnasında bilgilerin herkes tarafından öğrenilmesi milli güvenliğimize zarar verebilecek, diğer taraftan yabancı bir devlet için faydalar temin edebilecektir. Bu bağlamda, örneğin TSK'nın elinde bulunan denizaltı, gemi, füze, uçak, silah sistemleri, birliklerin konuş yeri ve durumu gibi bilgi, belge, malzeme, tesis ve yerlerin güvenliğini garanti altına alacak bir şekilde denetim yapılması gerekmektedir.?
?Yönetmelik çıkarın'
Raporda; TSK, MİT, Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma ve Sahil Güvenlik komutanlıklarının elinde bulunan devlet mallarının denetlenmesine ilişkin usullerin Bakanlar Kurulu'nca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenmesi önerilerek, ?Böylece Sayıştay tarafından denetlemede öğrenilmesi sakıncalı bilgilerin güvenliği hazırlanacak yeni yönetmelikle garanti altına alınmış olacak? denildi.
Teklifteki ?orduevleri, askeri gazinolar, kışla gazinoları, askeri kantinler ve askeri müzelerin mali denetimlerinin de Sayıştay tarafından yapılması? düzenlemesine karşı da raporda, kâr amacı olmayan bu yerleri Sayıştay'ın denetleyemeyeceği vurgulandı.
?Dışarıya yaptırtamaz'
Raporda, teklifteki, ?Sayıştay'a kurum dışından uzman çalıştırma yetkisi? eleştirilirken, ?Sayıştay'a kurum dışından uzman çalıştırma yetkisi verilmesinin anayasal bir yetkinin kurum dışındaki kişilere devredilmesi anlamına geleceği, bu durumun ise anayasaya aykırı olacağı değerlendirilmektedir? denildi.
Orduevlerinin denetimi
Raporda, orduevleri, askeri gazino, kışla gazinoları, askeri kantin ve askeri müzelerin denetimi konusunda, ?Sözkonusu yerler 211 sayılı TSK İç Hizmet Kanunu'nun 104 ve 106. maddeleri uyarınca Sayıştay denetimine tabi değildirler. Bu durum 211 sayılı TSK İç Hizmet Kanunu'nun 104. maddesinin gerekçesinde ?orduevleri ile askeri gazinolar döner sermaye ile işletildiğinden 1050 ve 2490 sayılı Muhasebei Umumiye ve Arttırma Eksiltme Kanunları dışında tutulmuştur? ifadesi kullanıldı. Raporda devlet bütçesi dışında bulunan bu yerlerin denetiminin TSK İç Hizmet Kanunu doğrultusunda denetlendiği vurgulandı.
Komisyon yönetmeliğe sıcak
Alt komisyon dün akşam yaptığı toplantıda TSK'nın itirazlarını ele aldı. Toplantıda Genelkurmay'ın ?mali denetimin gizli gizlilik derecesinde yapılmasına ilişkin olarak Bakanlar Kurulu tarafından yönetmelik çıkarılması? önergesine Ak Parti, CHP ve MHP milletvekilleri olumlu görüş bildirdi. Detaylı değerlendirme yapmak için ilgili maddenin son şeklinin daha sonra verilmesi benimsendi. Genelkurmay'ın diğer 5 değişiklik önergesi ise önümüzdeki günlerde yapılacak toplantılarda ele alınacak.