Hakkını arayan tüketici 104 bin dava kazandı
Satın aldıkları üründen memnun olmayan 143 bin tüketici, zararın karşılanması için Hakem Heyeti'ne başvurup şikâyetçi oldu. Başvuruları inceleyen heyet, 104 bin 574 şikâyeti tüketici lehine, 20 bin 476 başvuruyu ise tüketici aleyhine karara bağladı.
Geri kalan başvuruların bir bölümü bilirkişi incelemesine tabi tutulurken bazıları da ilgisi nedeniyle diğer kurumlara gönderildi. Hakem heyetlerine en çok şikâyet ayıplı-mal ve hizmet nedeniyle yapılırken, en az şikâyet turizm sektörü ve promosyonlardan geldi. Kanuna göre hakem heyeti kararları kesin olup, haklı tüketici mağduriyetinin giderilmemesi halinde doğrudan icra yoluyla tahsilat yapabiliyor. Şikâyetlerin hızlı çözümü için internetten başvuru alımına başlandığını duyuran Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürü İsmail Kalender, mağdur tüketicileri il ve ilçelerdeki hakem heyetlerine başvurmaya çağırdı.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile alıcı ve satıcı arasındaki uyuşmazlıkların çözüm yetkisi tüketici hakem heyetleriyle tüketici mahkemelerine verildi. Aynı kanuna göre, her yıl yeniden belirlenen uyuşmazlık üst sınırı altındaki şikayetlerin çözümü için (2010 yılı için 938,75 lira) tüketici hakem heyetine başvuru zorunlu hale getirildi. Heyetlerin verdiği kararlar bağlayıcı olup haklı tüketici, zararın karşılanmaması halinde satıcıyla ilgili doğrudan icra süreci başlatabiliyor. Belirlenen rakam üzerindeki uyuşmazlıklar tüketici mahkemelerinde görülmekle birlikte, hakem heyetinin bu uyuşmazlıklar nedeniyle aldığı kararlar da mahkemeye delil olarak sunulabiliyor. Tüketici hakem heyetleri, şikayet konusuyla ilgili bilirkişi isteyebiliyor ve bilirkişi masraflarını Sanayi Bakanlığı karşılıyor. Hakem heyetleri, illerde sanayi ve ticaret il müdürlükleri, ilçelerde ise kaymakamlıklar bünyesinde faaliyet gösteriyor. Başvurular en geç 3 ay içinde karara bağlanıyor. Ancak acil veya turizm konusundaki şikayetlere öncelikli bakılıyor.
Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü (TRKGM), hakem heyetlerinin 2009 çalışmalarıyla tüketici şikayetleri istatistiklerini çıkardı. Ayıplı mal ve hizmet satışları en çok şikayet konusu olurken, bunu taksitli-kampanyalı, mesafeli ve kapıdan satışlar izledi. Turizm 361 ve promosyon hizmetleri ise 354 başvuru ile en az şikayet edilen mal ve hizmet sektörü oldu. Geçen yıl ayıplı mal ve hizmet için yapılan şikayet sayısı 128 bin 993 olurken hakem heyetleri 92 bin 382 başvuruyu (yüzde 83,6) tüketici lehine sonuçlandırdı. Taksitli-kampanyalı ve kapıdan satışlarda ise 14 bin 102 şikayetin 12 bin 648'inde tüketici haklı çıktı. Genel Müdür İsmail Kalender, tüketici şikayetlerinin daha hızlı yapılması ve çözüme kavuşturulması için Tüketici Bilgi Sistemi-TUBİS kurduklarını söyledi. Yeni uygulamayla tüketiciler internet üzerinden şikayet başvurusu yaparak (www.tuketici.gov.tr) dava süreci ve alınan kararları izleyebiliyor.
İSMAİL ALTUNSOY