Görev suçu dışındaki suçlada kuvvet komutanları adli mahkemede yargılanacak
Ak Parti'nin TBMM'ye sunduğu teklife göre, darbe girişimi ve benzeri suçlarda, makam ve rütbe farkı olmaksızın herkes özel yetkili mahkemelerde yargılanacak
GÖKÇER TAHİNCİOĞLU Ankara
Ak Parti'nin TBMM'ye sunduğu anayasa değişikliği teklifinde, Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarının görev suçları yönünden Yüce Divan'da yargılanacağı düzenleme de yer aldı. Ancak teklifte, darbe girişimi ve benzeri suçlarda, makam ve rütbe farkı olmaksızın, ?herkesin adliye mahkemelerinde yargılanacağı? vurgulanarak, anayasal düzene karşı işlenen suçlarda, yargılama yerinin özel yetkili mahkemeler olduğuna işaret edildi. Düzenlemenin, sadece Genelkurmay Başkanı'nı değil, aralarında Erzincan Başsavcısı İlhan Cihaner'in de bulunduğu yargı mensuplarının da adliye mahkemelerinde yargılanmasının önünü açtığı belirtildi. Düzenleme yasalaşırsa Ergenekon davasındaki görev tartışmaları da bitecek.
Ak Parti, anayasa teklifinde, Genelkurmay Başkanı ile kuvvet komutanlarının yargılama usulü ile ilgili düzenlemeye de yer verdi. Teklif kabul edilirse, mevcut mevzuatta, nasıl yargılanacakları konusunda boşluk bulunan Genelkurmay Başkanı, kuvvet komutanları ile TBMM Başkanı, ?görevleriyle ilgili suçlardan dolayı? Yüce Divan'da yargılanacak. Bu hüküm, Anayasa'nın 148. maddesine eklenecek. Ancak teklifte, Genelkurmay Başkanı'nın Başbakan'ın izniyle mi yargılanacağı konusunda bir hüküm yer almadı. Bu konuda ayrı düzenleme yapılmaz ve genel hükümler geçerli olursa, Genelkurmay Başkanı'nın görev suçları yönünden yargılanması, Başbakan'ın izniyle gerçekleşecek.
Darbe suçu özel yetkiliye
Ak Parti, 148. maddeyle ilgili bu düzenlemeyi yaparken, askeri yargının yetkilerini düzenleyen 145. maddeyi de bütünüyle değiştirdi. Buna göre; askeri yargı, sivillerin de işleyebileceği hiçbir suç yönünden yargılama yapamayacak. Pakette, 145. maddeye, ?Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür? ifadesinin ekleneceği de belirtildi. Bu iki düzenleme birlikte okunduğunda Genelkurmay Başkanı ile kuvvet komutanlarının görevleriyle ilgisi olmayan darbe, muhtıra ve benzeri suçlar yönünden genel usullere tabi olacağı ve Yüce Divan yerine özel yetkili mahkemelerde yargılanabileceği anlaşılıyor. Bu düzenleme, Ergenekon davasında yargılanan, Sarıkız, Ayışığı, Yakamoz, Balyoz, Kafes gibi planlar nedeniyle soruşturulan emekli ve muvazzaf askerlerle ilgili görev tartışmalarını da bitirecek.
Yargıyı da kapsıyor iddiası
Paketteki bu düzenlemenin gerekçesi ise maddenin, yargı mensuplarını da kapsadığı yorumlarına yol açtı. Paketin söz konusu 16. maddesinin gerekçesinde, ?Dolayısıyla bu suçların kim tarafından işlenirse işlensin, adliye mahkemelerinde yargılanacağı hükme bağlanmaktadır? ifadesi yer alıyor. Gerekçede, ?kim tarafından işlenirse işlensin? vurgusunun yapılması ve paketin kabulü halinde bu kuralın anayasa hükmü haline gelecek olması, düzenlemenin yargıyı da kapsadığı yorumlarına yol açtı. Bu düzenlemeye göre; rütbesi ve makamı ne olursa olsun bu suçu işleyen askerler adliye mahkemelerinde yargılanacak. Böylece, düzenleme nedeniyle, Yargıtay tarafından yargılanması gerektiği iddia edilen Erzincan Başsavcısı İlhan Cihaner gibi birinci sınıf hâkim ve savcılar, Yargıtay ve Danıştay üyeleri de anayasal düzene karşı suç işlediklerinde özel yetkili savcılıklar tarafından doğrudan soruşturulabilecek. Cihaner ile ilgili yetki itirazları da ortadan kalkacak.