Uzman tasarısına ne oldu?
Bakanlıklarda, 'uzman' adı altında istihdam edilen personelin maaş farklılıklarına çözüm getirmek için hazırlanan Kanun Tasarısı'nı, Hazine ve DPT müsteşarlıklarındaki bürokratların ayak diretmesiyle, bakanlar Babacan ve Yılmaz'ın imzalamadığı öne sürülüyor. Tasarı 5 aydır Meclis'e sevk edilmedi
CAHİT SARAÇOĞLU / ANKARA
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "Türkiye'de bir bürokratik oligarşi var ve siyaseti bile parmağının ucunda döndürüp duruyor" diye ifade ettiği 'Bürokratik oligarşi'ye örnek, Başbakanlıkta 5 aydır bekletilip, TBMM'ye sunulamayan Kanun Tasarısı Taslağı ile ortaya çıktı. Hükümet bakanlıklarda, TBMM Başkanlığı'nda ve bağımsız kurullarda 'uzman' adı altında istihdam edilen kamu personeli arasında, aynı hizmetleri yaptıkları halde maaş farklılıklarına çözüm getirmek ve 'eşit işe eşit ücret' sağlamak amacıyla bir Kanun Tasarısı Taslağı hazırladı. Ancak, hazine ve DPT müsteşarlıklarındaki uzman bürokratların ayak diretmesi nedeniyle iki kurumun ilgili bakanları Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz'ın tasarıyı imzalamadıkları öne sürülüyor. Taslak, aradan 5 ay geçmesine karşın TBMM'ye sevk edilemedi. Konuya ilişkin ilk çalışma, Bakanlar Kurulu'nun 2 Kasım 2009 tarihindeki toplantısında gündeme geldi. Bu toplantıda kamu bürokrasisiyle ilgili önemli değerlendirmeler yapıldı. Toplantıda, tüm bakanların şikayet ettiği bürokrasiye önemli oranda neşter vuracak bir Kanun Tasarısı Taslağı hazırlanması ele alındı. Taslak ile bakanlıklarda, TBMM Başkanlığı'nda ve bağımsız kurullarda yaklaşık 10 bin kadar 'uzman' statüsü ile çalıştırılan kamu personelinden maaşlarında ciddi farklılıklar nedeniyle yeterince istifade edilememesinin düzeltilmesi amaçlandı.
MECLİS'E ARALIKTA GİDECEKTİ
Bunun üzerine bakanlıklarda uzman istihdamını yeni baştan düzenlemeye tutan bir çalışma başlatıldı. Böylece, "Devlet Memurları Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı" hazırlandı. Taslakta memur sicillerinin yeniden düzenlenmesi de yer aldı. Bakanlar Kurulu'ndaki görüşmelerde "Herkesin sicili 100 ile dolu olmasına karşın, verimli bir kamu yönetimi söz konusu değil. Belli ki, bu siciller, sicil raporları artık bir kişinin kalitesini, kalibresini, kamudaki önemiyle mütenasip bir değerlendirme söz konusu değil. Bu yükten artık kurtulmak gerekiyor. Sicil raporlarıyla ilgili de yeni bir düzenlemeye gidilmelidir" tespitleri de yapıldı. Tasarıda ayrıca, genel müdür, müsteşar, müsteşar yardımcısı gibi üst düzey görevlere atama usulüyle ilgili değişiklikler getiriliyor. Tasarı bu makamlara özel sektörden de görevlendirme, istihdam olanağı ve kamu da çalışıyorsa özel sektöre gitmesine, iki taraflı işlemesine imkan veren bir düzenleme içeriyor. Kasım ayında hazırlanan tasarının bir ay içerisinde en geç aralık ayında Meclis'e sevk edilmesi kararlaştırıldı.
BAŞBAKANLIK'TA BEKLİYOR
Ancak, Başbakanlık'ta sumen altı edilerek bekletilen 28 maddelik Kanun Tasarısı Taslağını tüm bakanlar imzalarken, Hazine Müsteşarlığı'ndaki uzmanların istememesi nedeniyle Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın, DPT'deki uzmanların istememesi nedeniyle de Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz'ın imzalamadığı öne sürülüyor. Eksik iki imzanın ardından Maliye Bakanı Mehmet Şimşek imzalayıp, Başbakan Erdoğan'ın imzasına sunulacak tasarı iki bakanın imzalamaması nedeniyle Hükümet tasarısı olarak Meclise sunulamadığı iddia ediliyor.
Kamu personellerinin maaşlarında uçurum var
Bakanlıklardaki ve bağımsız üst kurullardaki aynı görevi yapıp, uzman sıfatını taşıyanlar arasındaki maaş uçurumu da ortaya çıktı. Bakanlıkların merkez ve taşra teşkilatlarında çalışan yaklaşık 10 bin uzman arasında yaşanan maaş farklıları bin lirayı buluyor. Gruplar arasındaki bin liralık farkın giderilmesi bütçeye yılda 120 milyon lira ek yük getirecek. Taslakta uzman sıfatıyla çalıştırılan personelin yeni ücret skalası da belirlendi. Buna göre baş uzman net 3 bin 600 lira, uzman ise kadro derecesi 1,2 olan 3 bin 200 lira, kadro derecesi 3,4 olan 3 bin lira, 5,6,7 kadro dereceli uzman 3 bin lira, uzman yardımcısı da 2 bin 200 lira ücret alacak.
Uzmanlar arasında eşitsizlik nasıl oluştu?
Kurumlardaki aynı görevi yapan 'uzmanlar' arasındaki maaş farklılıkları 30 Haziran 1989 tarihli 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 11 Nisan 1990 tarihli 418 sayılı KHK'da kariyer meslek grupları arasında "Ek Gösterge" ve "Özel Hizmet Tazminatı" bakımından herhangi bir farklılaştırma yapılmayarak, hukuksal eşitlik korundu. Bu grupta Devlet Personel, Devlet Bütçe, Devlet Gelir, Devlet Malları ve Devlet Muhasebe Uzmanları, Bakanlık ve bağlı kuruluşların A.T Uzmanları ile Hazine ve Dış Ticaret Uzmanları yer alıyor. Bu kesimin ek göstergeleri 2 bin 200, özel hizmet tazminatları ise yüzde 22 olarak korunuyor. Ancak, 20 Mayıs 1994 yılında düzenlenen 527 sayılı KHK ile bu grup içerisindeki eşitlik bozulmaya başladı. Bu grupta yer alan Hazine ve Dış Ticaret Uzmanları'nın ek göstergeleri 2bin 200'den 3 bin 600'e çıkarılıyor. bin 400 puanlık bu artış sağlanarak farklılaştırma yapıldı. Ardından 9 Mart 1995 yılındaki düzenlenen 547 sayılı KHK ile özel hizmet tazminatları yüzde 22'den yüzde 80'e çıkarılsa da ek göstergeleri Hazine ve Dış Ticaret uzmanlarında yine 3 bin 600 olarak korundu. Son olarak 3 Nisan 1997 yılındaki 570 sayılı KHK ile de hazine ve dış ticaret uzmanlarına ayrıca 2 bin puan makam tazminatı verilerek, uzmanlar arasındaki uçurum iyice açıldı.