Su ve sabun ile ishalden korunmak mümkün
Akut barsak enfeksiyonları ve gıda zehirlenmeleri günümüzde önemli bir sağlık sorunu haline geldi. Uzmanlar, gelişmekte olan ülkelerde, özellikle infeksiyöz ishallerin çocuk ölümlerinde önemli bir etken olduğu konusunda uyarıyor.
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Önder Akkaya, dünyada yılda 3 -5 milyarı bulan ishal olgusunun meydana geldiğini ve çoğunlunu çocukların oluşturduğu 5 -8 milyon kişinin ishale bağlı gelişen ikincil problemler nedeniyle kaybedildiğini söyledi. Akut barsak enfeksiyonları ve gıda zehirlenmelerinin genel olarak ishalle ortaya çıktığını belirten Dr. Önder Akkaya, "İshal, sıklık olarak günde 3 -4 defadan ve miktar olarak yaş ve beslenme faktörlerine bağlı olarak değişmek üzere 200 gramdan fazla, normal dışı sulu dışkılama olayı olup, artmış sıvı ve elektrolit kaybına neden olan bir durumdur. Sıklıkla gelişen ölümlerin nedeni de bahsettiğim sıvı ve sodyum, potasyum gibi elektrolitlerin hızla kaybı nedeniyle gerçekleşir." dedi.
Bahar mevsiminin gelmesi ve sel olaylarının görülmesiyle su ile bulaşan paraziter hastalıklarının artabileceğini kaydeden Akkaya, dışkı ile kirlenmiş gıdaların ve suyun alınması ishale neden olan en önemli etkenlerin başında geldiğini aktardı. Parazitlerin neden olduğu ishal vakalarının mart ile haziran ayları arasında daha yaygın olarak görüldüğünün altını çizen Akkaya, karların aniden erimesi sonucu içme suyu kaynaklarının başta olmak üzere tüm su kaynaklarının kontamine olmasının en önemli faktörlerin başında geldiğine işaret etti. Akkaya, şunları söyledi: "Ani başlayan ishal çok kez bulantı, kusma, karın ağrısı ve ateşle birlikte seyreder. İshal mevcutsa çok rahat davranmayın ve belirtilerini sakın hafife almayın. Fazla gücü olmayan bir virüs ya da bakteri söz konusu ise alınacak önlemler ile hastalık birkaç gün içinde geçer. İnat eden sorunu mutlaka paylaşın ve hekim görüşü alın. Bu koşullarda önerimiz doğrultusunda antibiyotik ya da ishal kesici ilaç kullanmanız gerekebilir."
İshal ve karşılaşılabilecek hastalıklardan korunma yönteminin çok basit olduğunu belirten Dr. Akkaya, sadece su ve sabun ile bu korunmanın sağlanabileceğinin altını çizdi. Her yemekten önce ve sonra ellerin sabunlu su ile yıkanması gerektiğini söyleyen Akkaya, bunun asla ihmal edilmemesini istedi. El temizliği yanında besin temizliğinin de önemli olduğunu vurgulayan Akkaya, özellikle yeşil yapraklı bitkilerin bol suyla yıkanması gerektiğini kaydetti.
MEYVE SUYU VE ÇAY İSHALİ ŞİDDETLENDİREBİLİR
"Her tür ishalin tedavisinde ilke, kaybedilen su ve minerallerin yerine konulmasıdır." diyen Akkaya, hangi türden olursa olsun ishal varsa tedavisi için diyetin uygulanması gerektiğinin altını çizdi. Bunun için öncelikle bol miktarda su içilmesi gerektiğini kaydeden Akkaya, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Su yerine ayran, ölçülü olmak kaydı ile maden suyu ve benzeri elektrolit içeren diğer sıvılar kullanılabilir. Eczanelerde bu amaç için hazırlanmış tuz, mineral ve şeker karışımı paketler de mevcuttur. Meyve suyu ve şekerli çay gibi, tuz içermeyip, yüksek seker içeren sıvılar hiperozmolariteye yol açarak ishali şiddetlendirebilir, ayrıca kahve; içerdiği kafein sebebiyle hücre içinde bazı enzim yapılarını artırarak ishal sırasındaki sıvı kaybını artırabilir."
Yağlı, sütlü, lifli gıdalardan kaçılması gerektiğini de vurgulayan Akkaya, bakliyat ve etli gıdalara yönelmenin doğru bir yaklaşım olabileceğini sözlerine ekledi.