Kalitesiz kömür hem cana hem cebe düşman

- Kış aylarında karbonmonoksit zehirlenmelerinin en önemli nedenleri arasında gösterilen kalitesiz kömürlerin, düşük kalorisiyle ısınma verimliliğini de olumsuz etkilediği bildirildi.

Zonguldak Karaelmas Üniversitesi (ZKÜ) Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ve Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şube Başkanı Yrd. Doç. Dr. Erdoğan Kaymakçı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ucuz olduğu gerekçesiyle kalitesiz kömür kullanımının, sobalardan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenmelerin en önemli nedeni olduğunu söyledi.

Türkiye'de ısınmak amacıyla konutlarda yüzde 80 oranında soba kullanıldığını, bunların yüzde 70'inde de kömür yakıldığına işaret eden Kaymakçı, şunları kaydetti:

''Karbonmonoksit, kömürün sobada tam yanmamasından oluşur. Kömür satın alırken kül ve kükürt oranına, nem miktarına ve kalorisine dikkat edilmesi gerekir. Kalori değerinin, yerli kömür için en az 4 bin kilokalori, ithal kömürde de 6 bin kilokalori olması lazım. İyi yanmayan kömürlerse ölümlere neden olabilmektedir. Karbonmonoksit zehirlenmesi vakalarında baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, baş dönmesi, bulantı ve halsizlik görülüyor. Oksijen yetmezliği en çok sinirleri ve beyni etkiler. Kişiler uzun süre zehirlendiğinin farkına bile varamazlar. Suni teneffüs ve kalp masajı gibi gerekli ilk müdahale yapılmadığı durumda, zehirlenmeye maruz kalan kişi yaşamsal açıdan ciddi tehlike yaşar.''

Kaymakçı, sobadan gaz sızması durumunda karbonmonoksitle dolu odanın havalandırılması gerektiğini, zehirlenen kişinin derhal ortamdan uzaklaştırılmalısını ve 45 saniye içinde dışarıya çıkarılacak şekilde kurtarma planı uygulanmasını kaydetti.

-HEM CANA HEM CEBE ZARAR-

Maden Mühendisleri Odası Şube Başkanı Erdoğan Kaymakçı, külü ve nemi yüksek olan kalitesiz kömürün, ısınma için yanlış tercih olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

''Kömürdeki nem miktarı arttıkça yanma sonucu açığa çıkan ısı miktarı azalır. Isınmayı sağlayan da kömürün kalorisidir. Kül ve nem oranı yüksek 2 ton kalitesiz kömür yerine, kalorisi yüksek 1 ton kömürle ısınmak mümkündür. Ucuz olduğu gerekçesiyle kalitesiz kömür kullanımı, sobalardan sızan karbonmonoksit gazından zehirlenmelerin en önemli nedenidir. Zehirlenmelerin önlenmesi için kaliteli kömür kullanımı, gece yanan soba üzerine kömür atılmaması ve lodoslu havalarda soba yakmamaya dikkat edilmesi önemlidir. Kalori değeri yüksek kömürler kalitelidir. Vatandaşlarımız ucuz olduğu gerekçesiyle kaçak üretilen kömürlere yönelmesinler.''

-BACA TEMİZLİĞİNİ İHMAL ETMEYİN-

Soba borularının mümkün olduğunca kısa kurulması ve baca içine fazla sokulmaması uyarısında bulunan Kaymakçı, şunları kaydetti:

''Sobalarda tam yanmanın gerçekleşmemesi durumunda baca çekişi de azsa zehirleyici gaz, oda hacmine yayılıyor. İyi yanma için baca temiz olmalı ve çıkan gazların dağılabilmesi için en yakın binadan 6 metre uzaklıkta yer almalıdır. Yılda en az bir kez temizlenmesi gereken bacalarda zehirli gazların oda içine gitmesini önlemek için rüzgar yönüne göre yön değiştiren kapak kullanılmasında yarar var.''