CHP'nin aile sigortası hayata geçerse, kayıtdışı istihdam patlar
ZAFER ÖZCAN
Çalışma Bakanı Ömer Dinçer, CHP'nin seçim vaadi olarak açıkladığı 'aile sigortası'nın uygulanması halinde zaten yüksek olan kayıt dışı istihdamı daha da artıracağını söyledi. Bir aileye 600 lira maaş verilmesi durumunda kimsenin asgari ücretle çalışarak kayıt içine girmeyi kabul etmeyeceğini belirten Dinçer, "Yeşil Kart'ta biz bunu yaşadık." dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer, CHP'nin en önemli seçim kozlarından biri olarak açıkladığı 'aile sigortası' teklifinin, uygulanması halinde Türkiye'deki kayıt dışı istihdamı patlatacağını söyledi. CHP'nin seçim vaadini Zaman'a değerlendiren Bakan Ömer Dinçer, adı geçen projede yeni bir sigorta türü oluşturmak yerine, mevcut uygulamadaki rakamların biraz daha artırıldığını söyledi. Dinçer'e göre 'aile sigortası' kavramı siyasi bir propaganda. Ortada yeni bir sigorta önerisi yok, sadece hükümetin zaten uygulamakta olduğu sosyal yardımları artırma vaadi var.
Uluslararası Çalışma Örgütü standartlarında, fakirler için belirlenen bütün sigortaları Türkiye'de uygulamaya koyduklarını belirten Dinçer, sosyal güvenlik sistemi içinde fakir ailelere yönelik düşünülebilecek bütün yardımların da, farklı adlarla yapıldığını söylüyor. Halen Türkiye'deki sosyal yardımların yıllık tutarı 11 milyar 449 milyon lira. Buna yeşil kart ve öğrenci bursları da dâhil. Ülkedeki yoksul sayısı ise 12 milyon 751 bin. Yoksul hane sayısı ise 2 milyon 680 bin. Türkiye'de ortalama hane başı nüfus 3,8 iken, yoksul hanelerde bu oran 4,76.
Ömer Dinçer, CHP'nin vaat ettiği aile sigortası kapsamında verilecek 600 liranın zaten 280 lirasının yeşil kart bedeli olacağını vurgulayarak, "Yeşil kartı bu işe dâhil ederseniz vereceğiniz 600 lira yetmez. Yeşil kartı ve öğrenci bursunu ayrı tutmanız lazım. Çünkü öğrenci yardımı her zaman fakir öğrenciye gitmeyebiliyor. Bunları ayrı tuttuğunuzda biz fakirlere yılda toplam 3 milyar 49 milyon lira yardım yapıyoruz. Onlar en az 600 lira vereceklerse yıllık olarak 16 milyar 246 milyon lira ek kaynak bulacaklar, yeşil kart hariç. Yeşil kartı katarsanız bu rakam 20 milyara çıkar." diyor. Ömer Dinçer, parti sözcülerinin böyle bir kaynağı, kayıt dışını azaltarak bulmayı vaat ettiklerini de hatırlatarak, bunun ise gerçekçi bir yaklaşım olmadığını vurguluyor. Sıkı mücadeleye rağmen kayıt dışı istihdam 8 yılda yüzde 52'den ancak yüzde 43'e kadar geriletilebildi. Dinçer, 16 milyar liralık bir kaynak için kayıt dışının en az 20 puan düşürülmesi gerektiğine, bunun da kısa vadede mümkün olmadığının altını çiziyor. Dinçer'e göre CHP'nin seçim vaadinin en büyük çelişkisi de bu noktada başlıyor. Çünkü 'aile sigortası' adı altında fakirlere yapılacak 600 lira ve daha üstü bir yardım, doğrudan kayıt dışı istihdamı teşvik edecek bir uygulama. "Biz bunu yeşil kart uygulamasında yaşadık." diyen Dinçer şunları söyledi: "Herhangi bir aileye kişi başı 600 lira verirseniz ki bunun asgari tutar olduğunu söylüyorlar, o zaman çalışacak kimse bulamazsınız. İnsanlar 600 lirayı kaybetmemek için asgari ücrete razı olmaz. Biz bunu yeşil kartta yaşadık. Orada sırf sağlık hizmeti verdiğimiz halde insanlar bunu kaybetmemek için sigortalı çalışmak istemedi. İşe giriyor ama kayda girmek istemiyor. Bunu önlemek için de tedbir aldık. CHP'nin projesi Türkiye'de kayıt dışı istihdamı patlatacak popülist bir vaat."