Bileti iptal etmenin faturası çok ağır

Uğur CEBECİ

Uçak biletinizi aldınız. Ama belirlediğiniz tarihte uçamayacaksınız. Ya da aynı güne daha uygun fiyata başka bir uçuş buldunuz. Biletinizi iptal edebilir misiniz? Ödediğiniz parayı nasıl geri alacaksınız?Her yıl on binlerce seferde milyonlarca yolcu uçuyor. Ve biletlerin azımsanmayacak bölümü yolcular tarafından iptal ediliyor. Kimi parasını geri alabiliyor. Ama önemli kısmı da son dakika karar verdiği ya da promosyondan yararlandığı için kurallar gereği bilet ücretini yakıyor.

Bazı yolcularsa uçağa geç kalıyor. Tüm dünyada genellikle iç hatlarda yolcu uçmadığı zaman bileti iptal oluyor. Yeniden para ödenerek bilet alınması gerekiyor.

HAVAYOLLARININ GİZLİ GELİRİ

ABD Ulaştırma Bakanlığı'nın hazırladığı istatistiğe göre, Amerika'daki havayolu şirketleri her yıl bilet iptalleri nedeniyle 2.3 milyar dolar gelir elde ediyor. Bu ciddi bir miktar. Ama havayolları, genellikle son dakika iptal edilen bu biletleri tekrar satamamaktan şikayetçi.

Eğer biletinizi iptal ettirmeye karar verdiyseniz, bu işlemleri havayolunun çağrı merkezi veya bilet satış ofislerinden yaptırabilirsiniz. İnternetten bilet aldıysanız yolcu satış ofislerine yönlendiriliyor. İadenin gerçekleştirilmesi için bileti satın aldığınız kredi kartı ve kimlik kartınızı gerekiyor.

Bazen ucuz diye aldığınız bilet, uçuşu iptal ettiğinizde ya da başka bir tarihe ertelediğinizde almak zorunda kaldığınız yeni biletle birlikte normal pahalı biletten daha pahalıya mal oluyor.

NE YAPMALI

* İYİ ARAŞTIRIN: Bileti satın almadan farklı havayollarından fiyat alın. Eğer seyahat tarihiniz esnekse, talebin daha az olduğu saatleri, günleri tercih edin. Sonradan değişiklik yapıp ek ücret ödemek veya iptal ettiğiniz biletin ücretini kesintiyle geri almak zorunda kalmayın.

* TARİHİNİZİ KESİNLEŞTİRİN: Biletinizi erken satın alın ve tarihi kesinleştirin. Bir daha oynama yapmayın.

* HİZMET BEDELİ: Tüm havayollarında geçerli kurallardan biri, bileti iptal ettiğinizde hizmet bedeli yanıyor. Havayolu şirketi bu bileti satarken verilen hizmet karşılığında bu bedeli alıyor.

* PROMOSYON BİLETLERE DİKKAT: Promosyon biletlerin çok önemli kısmında esneklik yoktur. İptal, tarih değişikliği durumunda bilet yanar. Ucuza bilet aldığınızda bu riskin olduğunu unutmayın. Bazı promosyonlu biletlerde vergiler iade edilebiliyor. Satın aldığınız biletlerin kurallarını iyi öğrenin.

* ESNEK BİLET PAHALIDIR: Her uçakta farklı sınıfta biletler satılır. Eğer tarih değişikliği yapacaksanız, esnek sınıfı tercih edin. Rezervasyonda veya bileti alırken bunu belirtin. Esnek bilet fiyatının promosyonlulara göre daha pahalı olduğunu unutmayın.

* BUSINESS VE FIRST CLASS: Bu sınıflardaki biletler ekonomiye göre çok daha pahalı olduğu için havayolu şirketleri yolculara daha esnek kurallar sunuyor. Biletler ek ücret ödemeye gerek kalmadan iptal ediliyor veya açığa alınabiliyor.

İŞTE HAVAYOLLARININ KURALLARI

Bu konuda kurallar havayolu şirketine, uçuş noktalarına veya iç-dış hat ayrımına göre çok değişiyor. Yolcu biletini aldığında kuralları otomatik olarak kabul etmesi nedeniyle satıştan önce bunları öğrenmekte fayda var.

* THY: İç hatlarda 12 saat kala yapılan iptallerde bilet ücretinin yüzde 30'u ceza olarak kesiliyor. Uçuş saati geçmişse, iade yapılmıyor. Dış hatlardaysa kurallar daha esnek. Ancak aldığınız bilet sınıfı, uçtuğunuz ülkeye göre iade işlemi yapılıyor.

* PEGASUS: İç hat ve KKTC uçuşlarında 12 saatten fazla zaman kala yapılan değişiklikte 20 lira kesiyor. Eğer işlem 2-12 saat kala gerçekleştirilirse yüzde 30 ceza alınıyor. İki saatten az süre varsa iade yok. Yurtdışı seferlerindeysa örneğin Almanya, Avusturya ve Romanya uçuşlarında 72 saate kadar değişiklikler 55 Euro, 72-1 saat kala 85 Euro kesiliyor. Bir saatten az uçuşlarda iptaldeyse ücret iadesi yapılmıyor.

* ONUR AIR: İç hatlarda uçuşa 24 saat kalaya kadar yapılan iptallerde ceza yok. Uçuşa 12-24 saat kala yüzde 10, 12 saat-30 dakika kala yüzde 30 ceza kesiliyor.

* SUNEXPRESS: İç hatlarda 12 saatten fazla süre kala 10 lira, 2-12 saat arası yüzde 30 ceza alınıyor. İptalde uçuşa iki saatten az zaman kalmışsa, ücret iadesi yapılmıyor. Dış hatlardaysa süreye bakılmaksızın 20 Euro ceza alınıyor.

* ATLASJET: İç hat ve KKTC seferlerinde 12 saat kalaya kadar yapılan iptallerde ücret tam ödeniyor. 12 saatten az durumlardaysa yüzde 30 ceza uygulanıyor. Dış hatlarda da ülkeye göre değişiklikler var. Örneğin Irak'ta Erbil'e 24 saat kala değişiklik veya iptale 50 dolar, uçuşa 30 dakikaya kalan işlemlerdeyse 100 dolar ceza kesiliyor.

* SKY: İç hatlarda uçuştan 12 saat önceye kadar yüzde 10, 12-2 saat arasında yüzde 30 ceza kesiliyor. İki saatten daha az süre kalan uçuşlardaysa iptalde bilet ücreti iadesi yapılmıyor.

Air France İstanbul'dan Marsilya'ya uçuyor

Fransız Air France Havayolları, 2 Ekim'den itibaren İstanbul-Marsilya seferlerine başlıyor. Fransa'nın en büyük ikinci kenti olan turizm merkezi Marsilya'ya haftanın dört günü salı, cuma, cumartesi ve pazarları karşılıklı sefer yapacak havayolunda bilet fiyatları tek yön, tüm vergiler dahil 65 Euro'dan başlıyor.

Marsilya'yı Paris Charles de Gaulle Havalimanı'ndan sonra ikinci merkezi ilan eden Air France, ağırlıklı Avrupa hatlarına da bağlantı sunacak. Seferlerde 142 veya 178 koltuk kapasiteli Airbus A319 ve A320 uçakları kullanılacak.

2-30 Ekim tarihleri arasında saat 8.25'te Marsilya'dan kalkacak uçak 12.15'te Atatürk Havalimanı'na inecek. Aynı uçak 14.05'te İstanbul'dan havalandıktan sonra saat 16.25'te Marsilya'ya ulaşacak. 30 Ekim'den sonraysa Air France seferleri Marsilya'dan 09.25'e, İstanbul'dan ise 12.15'te kalkacak. Bu hatta Air France ile birlikte İstanbul Sabiha Gökçen'den Pegasus sefer yapıyor.

Kabin bagajınızı bu ceketle taşıyın

Havayolları, yakıt fiyatlarının artmasıyla bagaj limitlerini hem uçak altı kargoda hem de kabin içinde giderek kısıtlıyor. Ağırlığı aşan yolculardan ek ücret talep ediyor. Bu gelişmeyi takip eden Amerikan Scottevest şirketi, özel bir mont tasarımı yaptı. Üzerinde 37 ayrı cebi bulunan bu montta yanınıza herhangi bir çanta taşımaya gerek kalmadan diz üstü bilgisayarınızı, pasaportunuzu, cüzdanınızı, cep telefonunuzu hatta şişe suyu bile rahatlıkla koyabilirsiniz. Yağmur ve rüzgar geçirmeyen mont, terletmeyen özel kumaştan hazırlandı. Farklı renk ve modele sahip bu montların fiyatı 200 dolardan başlıyor. Montun bir başka rahatlığı da güvenlik kontrollerinde sadece bir parça çıkarıp X-ray cihazından geçirerek rahatça geçiş yapılabiliyor olması. Kontrol sırasında her şeyi ortaya dökmek gerekmiyor. Sadece i-Pad ve diz üstü bilgisayara ayrıca bakılabiliyor.