Kaçak elektriğin faturasını ?kaçırılan' bölge ödeyecek!
TBMM, TEDAŞ ve özel şirketlerin tüketiciye danışmadan elektrik sayaçlarını değiştirip masraflarını faturaya yansıtması ve kaçak elektrik bedellerinin vatandaşın sırtına yüklenmesi konularında harekete geçti.
TBMM Dilekçe Komisyonu, konuyla ilgili alt komisyon oluşturarak, tarafların görüşlerini toplamaya başladı.
TBMM Dilekçe Komisyonu, vatandaşlardan gelen yoğun şikâyet üzerine, kaçak elektrik ve elektrik sayaçlarının izinsiz değiştirilmesi konusunda alt komisyon kurdu. Komisyonun ilk toplantısında taraflar şu görüşleri dile getirdi:
- Tüketici Örgütleri Federasyonu Fuat Engin: Kaçak kullanım bedeli faturaya yansıtılarak yüzde 10 gibi bir ücret alınmaktadır. Kaçak elektriği vatandaşın ödemesi uygulaması kaldırılsın. Elektrik sayaçları ise tüketicinin bilgisi ve onayı olmaksızın değiştiriliyor.
Bölgesel tarifeye geçilecek
- EPDK Tarifeler Grup Başkanı Çetin Kayabaş: Kayıp ve kaçaklarla uygulamayı kanuna dayalı yapıyoruz. 2007'den 2010 yılına kadar kayıp-kaçak bedelini hesapladık, tüketicilerin tarifesinde yer alıyordu. Tüketiciler de artık bunu bilsinler şeffaflık olsun diye faturada açıkça yazıyoruz. Biz ayrıştırdık, ama biz bela almışız. 1950'den beri alınıyordu. Tarifeci olarak sevilmiyoruz, sevilmeyiz de. Ne tüketici, ne tarifesini düzenlediğimiz şirket sever, ne de siyasetçi sever bizi. Ama şeffaflık amacına ulaştık, sorgulanıyor. Kaçak bedelinin alınmaması hususu, kanuni düzenleme gerektirir. Biz kurum olarak şirketleri başı boş bırakmayalım diyoruz. 2011 yılında kayıp kaçak oranı yüzde 17 iken, yüzde 15'e düşürdük, yüzde 2'lik maliyeti yani 2 milyar TL'yi şirketlere yükledik. Şirketler zarar etti bu anlamda. Şirketin canı yanıyor zaten. Tüketiciyi mağdur etmemeye, şirketleri başı boşbırakmadan varlığını ve hizmetini devam ettirmeye çalışıyoruz. Bunu yapmazsak hiçbir şirket bu işi yapmaz. Sayaçlar konusunda da, hiçbir şirketin ?sen bunu değiştir' deme lüksü yok, muayene zamanı dolduğu uyarısı yapar, zorlayamaz. Değiştirin deniliyorsa mevzuata uygun hareket edilmemiş demektir. Zorlama tüketiciyi korkutma varsa şikayetlerin bize gelmesi lazım.
Ulusal tarife uygulaması 2012 yılında sona eriyor. Meclis uzatmazsa ulusal tarife, 2013 yılından itibaren bölgesel tarifeye dönüştürülecek. Yani Bugün Dicle A.Ş.'nin baktığı illerde kayıp kaçak oranı yüzde 42 oranında ise, sadece o yörenin vatandaşı yüzde 42'lik faturayı yüklenecek. Yani kaçak olan bölgedeki vatandaşı canı daha çok yanacak. Çözümler ne olabilir 2013 yılında toplam kayıp-kaçağın hepsi o bölgedeki vatandaşa yüklenebilir. Bir kısmı devletçe fonlanabilir. Bir kısmı diğer bölgedeki tüketicilerin ödemesi düzenlenebilir. Alternatif üretilebilir.
Kaçağı faturaya yansıtıyorlar
- Tüketici Birliği Derneği Hakan Topbaş: Şirketler risk maliyetlerinin tamamını tüketicinin sırtına yüklüyorlar. 37 TL'lik faturaya 22 TL kayıp kaçak oranı yüklenmiş. Yüzde 60'ın üzerinde keyfi oran belirleme var. Kayıp kaçak bedelinin tamamını elektrik şirketleri üstlenmeli. Ama kaçağın tamamını halkın sırtına bindirdikleri için, kayıp-kaçağı önlemek amacıyla hiçbir yatırım yapmıyorlar. Elektrik şirketleri sayaç okuyuculara kayıp-kaçak tespit ederlerse prim veriyorlar. Sayaç okuyucuları daha fazla prim almak için kendileri mühürleri kırıyor. Denetimsizlik sorunu var.
- Tüketici Dernekleri Federasyonu Sıtkı Yılmaz: Ortalama 5 lira alındığında ayda ortalama 1 milyar TL kayıp kaçak parası toplanıyor. Büyük bir para ama yatırım yapmıyorlar. Bu paranın alınmasının hukuki dayanağı yok. Sayaç açma-kapama bedeli 18 TL. 10 yılda bir değiştirilmesi değil, kontrol edilip değiştirilmesine gerek olup olmadığının tespit edilmesi gerekirken, şirketler vatandaştan habersiz sayacı söküp yenisini takıyor.
1.7 milyon abone kaçak kullanıyor
CHP Gaziantep Milletvekili Mehmet Şeker'in soru önergesini yazılı olarak yanıtlayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, yapılan kontrollerde Türkiye'de 1 milyon 700 bin abonenin kaçak elektrik kullandığının belirlendiğini bildirdi. Bakan Yıldız, verdiği yanıtta, kayıp ve kaçağı sıfırlamanın mümkün olmadığını belirtirken, 2003'ten bu yana 40 milyon abonenin kontrol edildiğini, kaçak elektrik kullandığı tespit edilen 1 milyon 700 bin abonenin 523 bini hakkında suç duyurusunda bulunulduğunu, ayrıca bu abonelere 2 milyar liralık tahakkuk yapıldığını vurguladı.