Sokağı mesken tutan çocuklar, suç işlemeye eğilimli hale geliyor

Sokaktaki çocuklar üzerinde yapılan bir araştırmada, dikkat çekici sonuçlar çıktı. Araştırmaya göre, çocukların sokakta çalışması veya sokağı mesken edinmesi, onları suç işlemeye eğilimli hale getiriyor. Ayrıca sokaktaki çocukları, ebeveynlerin denetlemesi daha zor.

Fırat Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zahir Kızmaz ile Elazığ Cumhuriyet İlköğretim Okulu öğretmeni ve sosyolog Rıfat Bilgin tarafından "Sokakta Çalışan-Yaşayan Çocuklar ve Suç: Diyarbakır Örneği" başlıklı bir çalışma yapıldı. Araştırmada, Diyarbakır kent merkezinde sokakta çalışan ve kısmen yaşayan çocukların suçluluk durumları incelendi. Araştırma kapsamında suç işleyen 30 çocuk bulunuyor. Çocukların yüzde 56.7'si 10-14 ve yüzde 43.3'ü de 15- 18 yaş arasında yer alıyor.

Sokakta çalışan çocukların en çok hırsızlık suçlarını işledikleri, aile yapılarının sorunlu olduğu, sokaklarda uyuşturucu veya bağımlılık yapıcı madde kullanma alışkanlıklarını edindikleri ve suçlu akran grubuna sahip oldukları belirlendi.

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri genelinde terörle mücadele kapsamında sürdürülen çatışma konsepti içerisinde çok sayıda insan güvenlik nedeniyle göç etmek zorunda kaldı veya göç ettirildi. Araştırmaya konu edilen çocukların yüzde 70'inin göç etmiş ailelerin çocukları olduğu tespit edildi. Özellikle çocukların önemli bir oranı yüzde 67'si 4 ve daha fazla kardeşe sahip.

ÇOCUKLAR, ARKADAŞLARI GİBİ UYUŞTURUCU KULLANIYOR

Araştırma kapsamında ele alınan çocukların tümü, herhangi bir suç şüphesi ile polis tarafından gözaltına alınan çocuklar. Çocukların çoğu hırsızlık, yankesicilik, adam yaralama ve uyuşturucu madde kullanma ve satma suçlarından haklarında işlem yapıldı.

Çocukların annelerinin yüzde 90'ı okuma yazma bile bilmiyor, babalarının da yüzde 43'ü her hangi bir okul mezunu değil. Çocukların yüzde 94'e yakını, ailelerini 'çok fakir' ve 'fakir' olarak nitelendiriyor. Evden kaçma sıklığının yaygınlığı ise yüzde 60. Çocukların yüzde 66,7'si bazı günlerde sokaklarda sabahlıyor.

Arkadaşlarının çoğu da kendileri gibi uyuşturucu veya bağımlılık yapıcı madde kullanıyor. Çocukların yüzde 53'ü hâlihazırda bir öğrenim kurumuna devam etmiyor. Çocukların yüzde 61,1'i de üvey çocuk iken; yüzde 90'ı evde sürekli ve bazen fiziksel şiddet gördüklerini ifade ediyor. Çocukların yüzde 25'inin babası hayatta yokken; çocukların yüzde 36,7'sinin ebeveynleri ayrı yaşıyor. Çocukların yüzde 73,4'ü 10 yaşına varmadan sokakları mesken edinmiş. Çocukların yüzde 40'ı çöp toplama işini yapıyor.

ÇOCUKLARIN ÇETELER TARAFINDAN KULLANILMA RİSKİ VAR

Çocukların sokakta çalışma veya sokağı mesken edinme ile suç işlemeye eğilimli hale gelmelerinde etkili olan faktörler ise şöyle sıralanıyor: "Aile ve akran yapısı, sokağın suçluluk açısından çok ciddi unsurları içermesi, çocukların sokakta suçlu, sapkın ve serseri gruplarla tanışma, temas kurma ve birlikte olma olanağına sahip olmaları, akran grupları içerisinde suç işleme konusundaki beceriklilikleriyle statü kazanacakları, kendilerinden daha çok söz ettirebilecekleri yönündeki yerleşik anlayış, bağımlılık veya uyuşturucu madde kullanma, öğrenim ve okulla ilintili olumsuzluklar, çocukların bazı çeteler tarafından kullanılma riskinin olması, çocukların sokaklarda daha çok ebeveynlerinin denetiminden yoksun olmaları, göç ve sosyo-ekonomik düzey veya kentsel yoksulluk, yoksul ailelerde büyüyen çocukların daha iyi bir yaşam olanağına ancak suç işleyerek ulaşabilecekleri inancına sahip olmaları."