Türk ve İngiliz subayın birbirine sarıldığını anlatan tabela kaldırıldı

Çanakkale Savaşları, dünya tarihinde ender rastlanan deniz ve kara savaşlarından. Siyasi açıdan birçok emelin, idealin düğümlendiği, askeri açıdan insan gücünün, azminin ve inancının yanı sıra vatanını savunanlarla istilaya gelenlerin birbirini boğazlaması, yok etmesi suretiyle yarım milyonun üzerinde insanın hayatını kaybettiği veya yaralandığı, aynı zamanda düşman devletlerin planlarının suya düştüğü yerdir. 97 yıl önce Gelibolu Yarımadası'nda meydana gelen ve çetin geçen savaştan geriye, birbirinden ilginç olaylar kaldı. Bunlardan biri de bir Türk ile bir İngiliz subayının, boğaz boğaza savaşırken ölüp birbirine sarılmış halde mezardan çıkan cesetleri.

TÜRK İŞÇİLER BULDU

Çanakkale Boğazı'ndaki deniz ve Gelibolu Yarımadası'ndaki kara savaşlarında Türklerin güçlü savunmasını geçemeyeceklerini anlayan düşman güçleri, pes ederek geri çekilmek zorunda kaldı. Aylarca süren savaşta şehit olan Osmanlı askerleri ve ölen düşman güçleri, 19-24 Mayıs 1915 arasında yapılan bir anlaşma ile oldukları yerlere gömüldü. Mezarlar da haritalar üzerinde işaretlendi. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra 1919'da İngilizler, Çanakkale'ye bir heyet gönderdi.

Heyetin birinci görevi, Çanakkale Savaşları'nda hayatını kaybeden ve gömülen İngilizleri çıkarıp yeni mezarlara gömmek, ikinci görevi ise Çanakkale Boğazı'nda batan gemilerini ve eşyalarını çıkarmaktı. Bir ekip denizdeki çalışmaları sürdürürken bir ekip de Kirte mevkisinde, "Mezarlıklar Mimarlığı" isminde bir köy kurdu. Burasının yöneticileri İngilizler, ameleleri ise ücretle çalışan Türklerdi. Daha önce yerleri haritalarda belirtilen İngiliz askerlerinin cesetleri çıkarılarak, yeni mezarlıklara gömülmeye başladı. 57. Alay'ın olduğu bölgede İngiliz askerlerinin cesetlerini çıkarmaya çalışan Türk işçiler, ilginç bir olayla karşılaştı. Kazdıkları mezarda bir Türk subay ile bir İngiliz subayın birbirine sarılmış cesetleri vardı. İki subayın, boğaz boğaza savaşırken öldüğü ve aynı şekilde gömüldüğü tahmin edildi. İngilizler, kendi subaylarının cesedini alıp Quinn's Post mezarlığına gömerken Türk işçiler de künyesinde Yüzbaşı Mehmet yazan şehidi, olduğu yere gömüp etrafını taşlarla çevirdi.

OLAYI ANLATAN TABELA KALDIRILDI

Üzerindeki taş yığını ile yeri belirtilen Yüzbaşı Mehmet Bey'in mezarı, 1934 yılında 57. Alay Şehitliği yapılırken yeniden onarılarak taştan yapıldı. Bölgeye de üzerinde olayı özetleyen bir yazı tabela dikildi. Şehitliği ziyaret eden herkesin ilginç olayı öğrendiği bu tabela, 57. Alay Şehitliği'ndeki onarım çalışmasında kaldırıldı. Çok sayıda kitapta da yer alan olayı duyan vatandaşlar, şehitliği ziyaret ederken aradıkları tabelayı artık bulamıyor.

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Müdürü Ozan Hacıalioğlu, olay ve ismi geçen kişiler gerçek olmadığı için tabelayı kaldırdıklarını söyledi. Daha çok olaylara duygu katmak için yapılmış bir tabela olduğunu belirten Hacıalioğlu, doğru olmadığı için onarım çalışmasından sonra yerine koyulmadığını aktardı.

Millî Savunma Bakanlığı tarafından basılan "Çanakkale-1915" isimli kitapta olayın anlatıldığını gösteren araştırmacı yazar Mehmet İhsan Gençcan ise olayın gerçek olduğunu söyleyerek, tabelanın kaldırılmasına anlam veremediğini ifade etti.