AB sürecinde 3 Ekim öncesi kritik bir gün
AB Komisyonu Türkiye ile tam üyelik müzakerelerinin çerçevesini belirleyecek
taslak belgeyi bugün açıklıyor. Belgede 'Türkiye ile müzakerelerin başlatılması
ve ortak hedefin tam üyelik olduğu' teyit edilecek. Çerçeve Belgesi'ne dün Türkiye'nin
'Kıbrıs Rum kesimi de dahil olmak üzere AB ülkeleriyle ilişkilerini normalleştirmesi'
ibaresi eklendi. Belge, yürütme organı olan AB Komisyonu tarafından onaylanarak
AB Konseyi'ne sunulacak.
Türkiye yol haritasını ortaya koyacak olan belge, AB Komisyonu zirve bildirisinde
yer alanları içeriyor. Buna göre:
Ciddi ihlaller olması halinde müzakereler askıya alınabilecek. Doğası gereği
ucu açık müzakerelerin sonucu garanti edilemeyecek.
Müzakerelerin hedefi tam üyelik. Ancak gerektiğinde serbest dolaşım hakkı, yapısal
ve tarım politikalarla ilgili uygulamada istisnalara gidilebilir.
Reform sürecini güvence altına almak için AB Komisyonu süreci yakından takip
edecek.
Türkiye'nin komşularıyla ilişkilerini geliştirmesi ve sınır sorunlarını barışçıl
biçimde çözmeye hazır olması isteniyor. Çözülmemiş sorunların katılım sürecine
etkileri olacağı ifade edilen belgede, bu sorunların gerektiğinde Adalet Divanı'na
götürülmesi gerektiği de belirtiliyor.
Belgede ayrıca, 17 aralık kararına Fransa'nın ısrarıyla giren, "Kopenhag
kriterleri değerlendirilerek, aday ülkenin tam üyeliğin sorumluluklarını almaya
hazır olmaması halinde, ilgili ülkenin en güçlü yollarla Avrupa yapısına kenetlenmesi
gerektiği"de yer alıyor.
'Müzakere çıtası yükselebilir'
Belgeye Avrupa Birliği'nde devam eden Türkiye tartışmalarının da yansıması
bekleniyor. Avrupalı diplomatlar, Fransa ve Avusturya başta olmak üzere bazı
ülkelerin baskıları sonucu, Türkiye için müzakere çıtasının yükselebileceğini
belirtiyor. Bazı üst düzey Avrupa diplomatlara göre AB Komisyonu, Türkiye için
hazırlamakta olduğu müzakere çerçeve belgesinde büyük baskı altında. Diplomatlara
göre, Vakıflar Yasası, Ermeni sınır kapısını açılması gibi somut başlıkların
müzakare çerçeve kağıdına girme ihtimali var. Diğer aday ülkeler için genel
ifadeler içeren çerçeve belgesinde, Türkiye için sert ve özel performans kriterlerinin
konulması da gündeme gelebilir. Normalde sadece müzakerelerin nasıl yürütüleceğini
tarif eden müzakere çerçeve belgesi, Türkiye söz konusu olunca siyasi bir nitelik
kazanıyor
2014 yılına vurgu
Reuters haber ajansı göre de belgede, müzakere sürecinin, Türkiye'nin üyelik
koşullarını yerine getirme yolunda atacağı adımlarla bağlantılı olacağı ifade
ediliyor.
Habere göre, belgede Türkiye'nin katılımının mali boyutları ile ilgili konuların
tam olarak yerine getirilebilmesi için, müzakerelerin en erken 2014'te bitirilebileceği
de vurgulanıyor.
Genişlemeye 'askı' önerisi
AB içinde Türkiye tartışmaları ise devam ediyor. AB Anayasası'na 'hayır' referandumları ile birlik içindeki bütçe ve genişleme tartışmaları Türkiye'nin daha fazla gündeme gelmesine yolaçtı. Türkiye'nin üyelik süreciyle ilgili en 'olumsuz' yorum ve önerileri ise Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'tan boşalan koltuğa oturmasına kesin gözüyle bakılan İçişleri Bakanı Nicolas Sarkozy yapıyor. Sarkozy, 'Türkiye ile müzakerelerin ertelenmesi ve birliğin kendi içindeki sorunlarını çözene kadar 'genişleme'yi askıya alması gerektiğini savunuyor. Sarkozy'e göre Avrupa'nın 'sınırları' olmalı. Fransa İçişleri Bakanı, bu konuda istisna yapılabilecek iki ülke olduğunu, bunların da Romanya ve Bulgaristan olduğunu belirtiyor.
cnntürk