Danıştay da, hükümete karşı bildiri yayımladı
Danıştay, hükümetle yargıyı karşı karşıya getiren Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu'nda yapılan değişiklikle ilgili yaptığı açıklamada, kanunun Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği (AB) metinleri ile Anayasa'da yer alan yargı bağımsızlığı ve yargı güvencesi için belirlenen normlara uygun olmadığını belirtti.
Danıştay Başkanlar Kurulu toplantısının ardından yayınlanan bildiride, Anayasa'nın 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin niteliklerinin, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde insan haklarına saygılı Atatürk milliyetçiliğine bağlı başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti olarak belirlendiği hatırlatıldı.
Hukuk devletinin tüm organ, kurum ve kuruluşlarıyla üstün hukuk kurallarına bağlı olan ve hukukun üstünlüğü anlayışı içerisinde faaliyet gösteren bir devlet anlayışı olduğuna vurgu yapılan bildiride, "Devlet faaliyetlerinde, hukuk devleti anlayışının etkin biçimde yaşama geçirilmiş olmasının uluslararası kuruluşlarda ve adayı olduğumuz AB'ye üyelik için ön koşul olarak aranmasının ve bu kuruluşlarda hukuka ve hukuk kurallarına birincil önem verilmesinin nedeni budur" denildi.
Hukuk devleti anlayışının uygulanmaya konulmasının ve yaşatılmasının yasama, yürütme ve yargı erkleri arasında güç dengesinin sağlanmasına ve bunların güvencelerinin de birlikte getirilmiş olmasına bağlı olduğu belirtilen bildiride, şu ifadelere yer verildi:
"Bunlar arasında en etkili güvence yargı denetimidir ve yargı denetimi olmaksızın diğer güvenceler yetersizdir. Yargının siyasi iktidardan ve onun organı olan idareden bağımsızlığı ve yargıç güvencesi sağlanmadıkça gerçek ve etkin bir yargı denetiminden söz edilmesi ve hukuk devleti anlayışının uygulamaya konulması olanaklı değildir. Bu yüzden yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesi, hukuk devleti anlayışının olmazsa olmaz koşuludur."
Bildiride, Danıştay'ın HSYK'da değişiklik yapılırken hukuk devletinin teminatı olacak, daha bağımsız bir yargı ve daha etkin bir yargıç güvencesi sağlayacağı inancı içinde olduğunu ve kendilerinin yapmış olduğu önerilerin düzenlemelerde dikkate alınacağı beklentisi içinde olduğu kaydedildi.
HSYK'da yapılan değişiklikle hakimlik mesleğine kabulde uygulanacak mülakat yönteminin eleştirildiği bildiride, mülakatla hükümet ile emrindeki idareye belirleyici yetki tanındığı ve bu yolla yargının ve yargıcın siyasi otoritenin etkisine açık hale getirilmesi riski taşıdığına vurgu yapıldı. Bu konunun AB Komisyonu tarafından 11-19 Temmuz 2004 tarihli istişari ziyaret raporunda da gündeme getirildiği hatırlatılan bildiride, "Adalet Bakanı ve müsteşarının HSYK'da bulunması nedeniyle kurulun bağımsızlığına yönelik tartışmaların devam ettiği bir ortamda 3 yılını doldurmuş avukatların özel bir sınavla seçilip adaylığa kabullerine olanak sağlanması, yargının siyasi otoritenin etkisi altında kalabileceği yönündeki tartışmaları pekiştirecek ve kamuoyunda endişeleri haklı olarak artıracaktır" denildi.
Bildirinin sonunda ise Danıştay'ın HSYK'da yapılan değişikliklerin BM, Avrupa Konseyi ve AB metinleri ile Anayasa'da yer alan yargı bağımsızlığı ve yargıç güvencesi için belirlenen normlara uygun olmadığı görüşünde olduğu kaydedildi.