Sağlık Bakanlığı ölü bebeklere ilişkin raporunu açıkladı
Sağlık Bakanlığı, 3 Ağustos 2005 tarihinde Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Gevher Nesibe Hastanesi'nde meydana gelen bebek ölümleri ile ilgili olarak, oluşturulan bilimsel kurulun inceleme raporunu açıkladı.
Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan rapora göre, söz konusu hastanenin Prematüre Servisi'nde yatmakta olan 38 bebekten dokuzunda saat 10.00'dan itibaren apne, abdominal distansiyon, hipotansiyon, dolaşım bozukluğu ve hipotermi gibi ağır sepses düşündüren klinik bulguların ortaya çıktığı, bu bebeklerden altısının ilk bulguların ortaya çıkışını takiben 12 saat içinde kaybedildiği saptandı. Komisyonun yaptığı araştırmalar sonucunda, sadece prematüre servisinde yatmakta olan bebeklerin genel durumunun bozulduğu, yenidoğan yoğun bakım ünitesinde (15 bebek) ve matür yenidoğan servisinde (34 bebek) izlenmekte olan diğer bebeklerin klinik durumlarında değişiklik olmadığı, ölen altı bebekten birinin premortem, diğer beşinin postmortem olmak üzere kan kültüründe ve halen tedavi olan iki hasta bebeğin kan kültürlerinde gram-negatif basil üremesi olduğu, bu üremelerden birinin GSBL (genişlemiş spektrumlu beta-laktamaz)-pozitif klebsiella pneumoniae olarak tiplendirildiği tespit edildi.
Raporda gram-negatif basil üremesinin olası kaynağına ilişkin kanıtlar ise şu şekilde sıralandı:
"Hastanenin nütrisyon ünitesinde otomatik 'compounder' cihazı ile hazırlanan TPN solüsyonlarına prematüre servisinde tezgah üzerinde lipid solüsyonu eklenmektedir. Kan kültüründe üreme olan bebeklerin tamamı 2 Ağustos 2005 gününde prematüre servisinde iki hemşire (HK/HY) tArafından aynı lipid solüsyonu şişesinden ekleme yapılan TPN solüsyonlarından almıştır. Aynı nütrisyon ünitesinde hazırlanarak (lipid dahil) hastanenin diğer servislerine gönderilen TPN solüsyonlarından alan hastaların klinik bulgularında değişiklik gözlenmemiş ve alınan kan kültürlerinde bu tarih itibariyle üreme saptanmamıştır. Farklı bir lipid şişesi kullanılarak, farklı hemşireler tarafından aynı serviste ve aynı tezgah üzerinde hazırlanan TPN solüsyonlarını alana yenidoğan bakım ünitesi hastalarında herhangi bir klinik değişiklik olmamıştır. Sevk edilmesi mümkün olmayan kritik bebeklerin servise mecburen kabul edildiği ve bölgedeki tek referans hastanesi olan Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nin çevre illerden yoğun bir hasta akışıyla karşı karşıya olduğu, bu nedenle serviste bir kuvözde birden fazla bebek yatırıldığı saptanmıştır. Maksimum yatak kapasitesi 52 olan yenidoğan servislerinin son iki gündür 87 hastaya bakım vermek zorunda kaldığı, gündüz ve gece 20 bebeğe bir hemşire düşecek şekilde hizmet verildiği anlaşılmıştır. Yaklaşık 10 metrekarelik odalarda altı veya daha fazla sayıda bebeğin kotlarda birarada tedavi edildiği gözlenmiştir."
Raporda tüm bu kanıtlara dayanılarak, GSBL-pozitif K. pneumoniae'ye bağlı olduğu düşünülen salgının prematüre servisinde TPN'lere eklenen lipid solüsyonunda meydana gelen kontaminasyondan kaynaklandığı görüşüne varıldığı belirtildi. Raporda ayrıca hastaların stebilize olmaları ve bazı koşulların yerine getirilmesi şartıyla hastanenin hasta kabulüne başlayabileceği de kaydedildi. Raporda ayrıca, şu ifadelere de yer verildi:
"Türkiye genelinde hazırlanma aşamasında kontamine olan TPN solüsyonlarına bağlı olarak yaşanmakta olan hastane infeksiyonu salgınlarının önlenebilmesi için öncelikle bu solüsyonların tüm hastanelerdi uygun ortamlarda otomatik 'compounder' cihazları kullanılarak hazırlanması zorunlu hale getirilmeli, bir sonraki basamakta ise tüm parenteral solüsyonların merkezi hastane eczanelerinde hazırlanarak dağıtımının yapılması ile ilgili altyapı oluşturulmalıdır."