Ziraat Bankası aktif büyüklükte yine ilk sırada...
Türk bankacılık sisteminin toplam aktifleri, Haziran sonu itibariyle 337.2
milyar YTL (253 milyar dolar) oldu.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından hazırlanan "Türk Bankacılık Sistemi-Haziran
2005" raporuna göre, sektörün toplam kredileri 125.3 milyar YTL, toplam mevduatı
213.8 milyar YTL, toplam öz kaynakları 46.9 milyar YTL olarak belirlendi. Toplam
ödenmiş sermayesi 16.9 milyar YTL olan sektörün net dönem karı da 4.2 milyar
YTL olarak gerçekleşti.
Yabancı yatırımcıların YTL cinsinden finansal
araçlara olan talepleri sürerken, doğrudan yatırım tercihlerinde de artış olduğu
kaydedilen raporda, ekonominin 2005 yılının ilk yarısında olumlu bir performans
sergilediği vurgulandı.
Rapora göre, bankacılık sisteminde toplam aktifler
YTL bazında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 23, dolar bazında ise yüzde
36 arttı. Mart 2005 itibariyle yüzde 72 olan toplam aktiflerin GSMH'ye oranının
ise Haziran 2005 itibariyle yüzde 74 düzeyinde olduğu tahmin ediliyor.
Toplam mevduat ticaret bankalarında yüzde 23,
mevduat kabul etmeyen bankalarda ise yüzde 6 oranında arttı. Kamu bankalarının
toplam aktifler içindeki payı önceki yılın aynı dönemine göre 1 puan azalarak
yüzde 32'ye gerilirken, mevduat payı 2 puan artarak yüzde 40'a yükseldi, kredide
yüzde 20 olan payı ise değişmedi.
Özel bankaların toplam aktifler içindeki payı
3 puan artarak yüzde 60'a, mevduat payı 1 puan artarak yüzde 57'ye ve krediler
içindeki payı 2 puan artarak yüzde 69'a çıktı.
Aktif büyüklüğüne göre ilk 10 bankanın aktif,
kredi ve mevduat payı arttı. Haziran 2004'e oranla YTL aktiflerin toplam aktifler
içindeki payı 4 puanlık artışla yüzde 66 düzeyine, YTL kaynakların toplam pasifler
içindeki payı da yüzde 63'e yükseldi.
Aktif kalemler içinde dikkati çeken önemli gelişme,
menkul değerler cüzdanı payının özellikle alım-satım amaçlı menkul değerlerdeki
azalmaya bağlı gerilemesi oldu.
KREDİLER
Kredilerdeki artış eğilimi sürdü. Kredilerin
toplam aktiflere oranı önceki yılın aynı dönemine göre 4 puanlık artışla yüzde
37 oldu. YTL kredilerin payı yüzde 25'e yükseldi, yabancı para kredilerin payı
ise yüzde 12'ye geriledi.
Kredi stokundaki artışta, başta konut ve otomobil
kredileri olmak üzere tüketici kredileri ve kredi kartları yoluyla kullandırılan
kredilerdeki artış etkili oldu.
Rapora göre, karşılık öncesi takipteki krediler
bilanço içinde yüzde 2 düzeyinde. Kredi stokundaki hızlı artış sonucu takipteki
kredilerdeki gerileme süreci durakladı. Kredilerdeki hızlı artışa bağlı olarak
karşılık öncesi takipteki kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 7'den yüzde
6'ya geriledi. Özel karşılıklar düşürüldükten sonra takipteki kredilerin toplam
krediler içindeki payı ise yüzde 0.6 oldu.
Haziran 2005 itibariyle bankaların avro cinsinden
açık pozisyonları önemli ölçüde daralırken, dolar cinsinden fazla pozisyonları
devam etti.
Öz kaynaklar 1 yıl öncesine göre yüzde 32 oranında
büyüyerek 46.9 milyar YTL'ye ulaştı. Kar hacmi ise reel olarak arttı. Net faiz
gelirlerindeki artış yanında, ücret ve komisyon gelirlerindeki iyileşme ve net
kambiyo gelirlerinin kara dönmesi de karlılık performansını olumlu etkiledi.
SEKTÖRÜN BİLANÇOSU 30.8 MİLYAR YTL ARTIŞ KAYDETTİ
Bankacılık sektörünün mevduat, mevduat dışı kaynaklar,
öz kaynaklar ve diğer pasiflerden oluşan toplam bilançosu, bu yılın ilk yarısında
30.8 milyar YTL artış kaydetti. Bu artışın yüzde 53'ü (16.4 milyar YTL) mevduattan,
yüzde 33'ü (10.3 milyar YTL) mevduat dışı kaynaklardan, 0.9 milyar YTL öz kaynaklardan,
kalanı ise diğer pasiflerden oluştu.
Aktif toplamı, 12 aylık dönemde ticaret bankaları
grubuna dahil olan kamu bankalarında yüzde 22, özel bankalarda yüzde 28, yabancı
bankalarda yüzde 30 arttı, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda (TMSF) bulunan
bankalarda ise yüzde 74 oranında azaldı.
Sektör bilançosunda Haziran 2004'e göre YTL
aktifler yüzde 31, yabancı para aktiflerin YTL karşılığı ise yüzde 10 oranında
büyüdü. Buna karşın YTL pasifler yüzde 31, yabancı para pasiflerin YTL karşılığı
yüzde 11 oranında arttı. Buna göre bilanço içinde yabancı para aktif ve yabancı
para pasiflerin payı azaldı.
Bankacılık sektörünün bilanço içi yabancı para
aktif ile yabancı para pasif farkı, Haziran 2004 dönemindeki 14.5 milyar dolardan,
Haziran 2005 döneminde 8.4 milyar dolar düzeyine geriledi.
Toplam aktifler içinde duran aktiflerin ve menkul
değerler cüzdanının payları 2'şer puan azalarak sırasıyla yüzde 6 ve yüzde 40'a
geriledi. Likit aktifler ve diğer aktiflerin toplam aktifler içindeki payları
ise sırasıyla yüzde 13 ve yüzde 4 düzeyinde kaldı.
Rapora göre, Haziran 2005 itibariyle toplam
mevduat yüzde 21, YTL mevduat ise yüzde 31 oranında arttı. Toplam pasifler içinde
YTL mevduatın payı 2 puan artarak yüzde 38'e yükseldi, yabancı para mevduatın
payı ise 4 puan azalarak yüzde 25'e geriledi. Dolar cinsinden yabancı para mevduattaki
artış, yüzde 19 düzeyinde kaldı.
Haziran 2005 itibariyle yabancı para mevduat
85.5 milyar YTL, YTL mevduat ise 128.3 milyar YTL düzeyinde gerçekleşti.
Mevduatta vade dağılımı önemli bir değişiklik
göstermedi. YTL, yabancı para ve toplam mevduatın ortalama vadesi yaklaşık olarak
3 ay düzeyinde oldu.
FAALİYET KARI YÜZDE 25 ARTTI
Rapora göre, ilk yarıda bankacılık sektörünün
faiz gelirleri 20 milyar 527 milyon YTL, faiz giderleri 11 milyar 257 milyon
YTL oldu. Kredilerden alınan faizler, kredi miktarındaki genişlemeye bağlı olarak
arttı. Net ücret ve komisyon gelirleri yüzde 36 artarak 2 milyar 382 milyon
YTL'ye ulaştı.
Sektörün faaliyet karı yüzde 25 arttı. Net faiz
gelirlerindeki artış yanında kambiyo zararlarının kara dönmesi kar hacmindeki
artışı olumlu etkiledi. Enflasyon Muhasebesi uygulamasının kaldırılmasının da
etkisiyle sektörün net dönem karı ilk yarıda yüzde 75 artarak 4 milyar 212 milyon
YTL (3 milyar 158 milyon dolar) oldu.
Yılın ilk yarısında bankacılık sektörünün aktif
karlılığı yüzde 1.2, öz kaynak karlılığı ise yüzde 9 oranında gerçekleşti.
ŞUBELER AZALDI ÇALIŞAN SAYISI ARTTI
Haziran 2005 itibariyle 48 bankanın faaliyet
gösterdiği sektörde, toplam şube sayısı 53 adet azalarak 6 bin 53'e geriledi.
Mevduat kabul etmeyen bankaların şube sayısı 1 adet arttı, ticaret bankalarının
şube sayısı ise 54 adet azaldı.
Sektörde 2004 yılı sonunda 127 bin 163 olan
çalışan sayısı 2 bin 724 kişi artarak yılın ilk yarısında 129 bin 887'ye yükseldi.
Çalışan sayısı özel bankalar ve yabancı bankalarda artarken, kamu bankaları
ve Fon bankalarında azaldı.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine
göre de Haziran 2005 itibariyle toplam kredi kartı sayısı geçen yılın sonuna
göre yüzde 6.5 oranında artarak 28.4 milyona ulaştı. Aynı dönem itibariyle toplam
banka kartı sayısı da yüzde 5 artışla 45.2 milyon düzeyinde gerçekleşti.
Bu yılın ilk yarısında POS sayısı yüzde 16.4
artarak 1 milyon 61 bin 347, ATM sayısı da yüzde 4.7 artarak 14 bin 175 adete
yükseldi.
ZİRAAT BANKASI İLK SIRADA
Ziraat Bankası, 57.3 milyar YTL ile bankalar
arasında aktif büyüklükte yine ilk sırayı aldı.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) tarafından açıklanan
''Türk Bankacılık Sistemi-Haziran 2005'' raporuna göre, aktif büyüklükte ilk
4'e giren bankaların sıralaması, geçen yılın ilk yarısına göre değişmedi.
Sektör birincisi Ziraat Bankası'nın aktif büyüklüğü
57 milyar 305 milyon 836 bin YTL olarak belirlendi. İş Bankası 46 milyar 715
milyon 4 bin YTL ile ikinci, Akbank 44 milyar 672 milyon 641 bin YTL ile üçüncü
sırayı aldı.
Garanti Bankası 28 milyar 997 milyon 203 bin
YTL ile dördüncü, Vakıflar Bankası 27 milyar 376 milyon 283 bin YTL ile beşinci
oldu.
Halk Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Koçbank,
Finans Bank ve Denizbank aktif büyüklüklerine göre ilk 10 arasına giren diğer
bankaları oluşturdu.
Ziraat Bankası 897 milyon 625 bin YTL ile karlılıkta
da ilk sırayı alırken, Akbank 777 milyon 507 bin YTL ile ikinci, İş Bankası
464 milyon 3 bin YTL ile üçüncü oldu.
AKTİF BÜYÜKLÜĞE GÖRE BANKA SIRALAMASI
Aktif büyüklüklerine göre ilk 20 bankanın sıralaması
ile toplam öz kaynakları, net dönem karları, şube ve personel sayıları şöyle:
BANKA | TOPLAM AKTİF | TOPLAM ÖZKAYNAK | NET D. KARI | ŞUBE | PERS. |
1-Ziraat Bankası | 57.305.836 | 4.754.907 | 897.625 | 1.146 | 21.037 |
2-İş Bankası | 46.715.534 | 8.065.170 | 464.533 | 864 | 16.332 |
3-Akbank | 44.672.641 | 5.610.615 | 777.507 | 646 | 10.938 |
4-Garanti Bankası | 28.997.203 | 3.395.618 | 315.572 | 360 | 9.902 |
5-Vakıflar Bankası | 27.376.283 | 2.268.405 | 208.376 | 298 | 7.202 |
6-Halk Bankası | 24.806.838 | 2.865.404 | 261.810 | 595 | 10.841 |
7-Yapı ve Kredi B. | 24.798.545 | 4.439.006 | -123.756 | 405 | 10.361 |
8-Koçbank | 11.469.233 | 817.311 | 92.928 | 170 | 3.705 |
9-Finans Bank | 10.455.013 | 1.202.447 | 176.421 | 184 | 5.951 |
10-Denizbank | 7.629.919 | 925.649 | 110.144 | 205 | 4.629 |
11-Türk Dış Ticaret B. | 7.280.542 | 1.005.197 | 25.657 | 173 | 3.907 |
12-Oyak Bank | 6.948.327 | 933.638 | 199.304 | 300 | 4.356 |
13-HSBC Bank | 6.237.264 | 1.043.357 | 126.852 | 159 | 3.787 |
14-Türk Eximbank | 4.169.451 | 1.748.969 | 159.515 | 2 | 360 |
15-Türk Ekonomi B. | 4.144.587 | 425.052 | 42.073 | 98 | 2.346 |
16-İller Bankası | 3.372.652 | 2.451.729 | 51.476 | 1 | 2.662 |
17-Şekerbank | 3.206.302 | 316.019 | 19.022 | 201 | 3.455 |
18-TSKB | 2.714.436 | 434.639 | 48.297 | 2 | 271 |
19-Citibank | 2.102.153 | 419.916 | 64.376 | 24 | 1.469 |
20-Anadolubank | 2.033.400 | 176.425 | 16.426 | 58 | 1.164 |
Milliyet