Zonguldak'ta ölen madenciler suçluymuş
Zonguldak'ta 2 yıl önce 30 madencinin öldüğü grizu faciası davasında şoke eden bilirkişi raporu... Ölen 2 mühendis ile ocakta görevli çavuş ve nezaretçiler kusurlu bulundu
Ercan AYGÜN / ZONGULDAK
Zonguldak'ta, 17 Mayıs 2010'da, TTK Karadon Müessese Müdürlüğü maden ocağında meydana gelen grizu patlamasında taşeron firma Yapı-Tek'te çalışan 30 maden işçisi yaşamını yitirmişti.
Faciayla ilgili aralarında dönemin Karadon Müessese Müdürü İsmail Güner ile Yapı-Tek ortaklarından Halim Köse ve şantiye şefi Kadir İpek'in de bulunduğu 28 kişi hakkında 15 yıla kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı. Hepsi de tutuksuz olan sanıkların yargılanmaları devam ederken, Zonguldak 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi yeni bir bilirkişi raporu düzenlenmesi talebi üzerine 45 sayfalık raporda şöyle denildi:
KAÇINILMAZLIK FAKTÖRÜ
'Grizulu yeraltı kömür ocaklarında, saha etüdünün tam yapılması, iyi havalandırma sistemi tesis edilmesi, kontrol sondajları yapılarak ilerlenmesi gibi gerekli her tür önlem alınarak çalışma sürdürülmüş olsa dahi bazen kömürün yapısından kaynaklı oluşmuş çatlak ve boşluklar veya eski imalat boşluklarında birikmiş olup etütlerde tespit edilemeyen metan gazı, gizli fay çatlakları veya kırıklı yapı gibi zonlarda ortama ani degaj sızması sonucu ortamdaki metan gazı oranı patlama konsantrasyonuna ulaşabilmektedir. Patlamada da ortamdaki metan konsantrasyonunun 8- 10 dakika içinde aniden yükselmiş olması, bu gazın da yine yukarıda belirtilen kıvılcım ve ısı kaynakları ile patlamış olabilme ihtimalini ortaya koymaktadır. Bunun yanında grizu patlamaları, günümüzde ileri ve yüksek teknoloji uygulanan her tür önlemin alındığı ocaklarda dahi yüzde yüz önlenememekte, ancak olasılık çok aza indirgenebilmektedir. Tüm bu açıklamalar ışığında grizu patlamalarında 'kaçınılmazlık faktörü' ortaya çıkmaktadır ki dava konusu grizu patlaması olayında da kaçınılmazlık faktörü etkili olmuştur.'
SANIKLARIN KUSURU YOK
Raporda, açıklanan bu nedenlerle dava konusu olayda yargılanan sanıklara cezai sorumluluk açısından herhangi bir kusur izafe edilemeyeceği belirtildi. Olayda, TTK ile yüklenici taşeron firmanın hizmet kusurlarının bulunduğu, dosya kapsamına göre de hizmet kusurlarının kişiselleştirilmesinin mümkün olmayacağı kaydedildi. Raporda, ölen mühendislerin kusurlu bulunmasıyla ilgili de şöyle denildi:
'Grizu patlamasının, olay anında ocakta görevli 2 mühendisin, ocak çavuş ve nezaretçilerinin kusurlarından, hizmet kusurlarından ve yer altı şartlarının jeolojik ve tektonik yapısının tam olarak bilinmezliği nedeniyle 'kaçınılmazlık' faktöründen ileri geldiği görüş ve kanaatinde bulunduğumuzu belirtiriz.'
İLK RAPOR TERSİNİ SAVUNUYORDU
ODTÜ'den Prof. Dr. Tevfik Güyagüler, Doç. Dr. Hasan Aydın Bilgin ile Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden Doç. Dr. Süleyman Başterzi'den oluşan bilirkişi heyetinin geçen yıl haziran ayında mahkemeye sunduğu raporda sanıklar suçlanmıştı. O raporda, patlamadan önceki 12 dakikada ocaktaki metangazı oranının yüzde 4'ün üzerine çıktığına dikkat çekilmişti. Raporda, 'Son 12 dakikada, patlama olasılığının çok yüksek olduğu bilindiği halde, Uzaktan Gaz İzleme Merkezi görevlilerince nasıl bir çalışma yapıldığı, görevlilerin aşağıda çalışan Yapı-Tek çalışanlarına neden haber ulaştırmadığı, neden tüm ekipmanların durdurulmadığı, neden acil kaçış planının uygulanmadığını anlamak mümkün değildir' denilmişti.