İşte yeni Anayasa taslağı
Anayasa'nın 52 maddesinde değişiklik öngören taslak, Cumhurbaşkanı'nın görev süresini 5 yıla indiriyor. Değişiklikler bu şekilde gerçekleştiği anda, Cumhurbaşkanı Sezer'in görev süresi dolacak
AKP yönetimi, Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu'nun 52 maddelik Anayasa
değişikliği paketindeki, "7 yıl dolmadan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in
görev süresini sonlandırmaya" yönelik öneriyi değerlendiriyor. AKP Grup
Başkan Vekili Sadullah Ergin, Kuzu'nun önerilerinin komisyonda henüz olgunlaştırılmadığını,
kamuoyuna yansıyan metinde önemli değişiklikler olabileceğini söyledi.
Anayasa'da kapsamlı değişiklik öngören taslak, geçen ay Kuzu, Başbakan Yardımcısı
Mehmet Ali Şahin ve AKP Grup Başkan Vekili Sadullah Ergin'den oluşan komisyonda
görüşülmüş, ancak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "CHP ile uzlaşma arayın"
talimatı üzerine çalışmaya ara verilmişti. Pakette kamuoyuna yansımayan şu düzenlemelerin
yer aldığı ortaya çıktı:
İlkokuldan Köşk'e
Cumhurbaşkanlığı'na adaylık koşulları ve seçim yöntemi yeni baştan düzenleniyor.
40 yaşını doldurmuş medeni ve siyasal haklardan yararlanan her Türk vatandaşı
Cumhurbaşkanlığı'na aday olabilecek, üniversite mezunu olma koşulu da aranmayacak.
Böylece, seçme ve seçilme için gerekli "ilkokul mezunu" şartı yeterli
olacak.
Görev süresi 5 yıl
Cumhurbaşkanı adayının TBMM'de milletvekillerinin beşte birinin imzasıyla aday
gösterilmesi koşulu kaldırılacak. Cumhurbaşkanı'nın görev süresi de 5 yıla düşürülecek
ve bu hüküm Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer için de geçerli olacak. Genel Kurul'daki
seçim yöntemi de 4 turdan 2 tura indirilerek Cumhurbaşkanlığı seçimi kolaylaştırılacak.
DDK kaldırılacak
Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu kaldırılacak ve Cumhurbaşkanlığı Genel
Sekreterliği yasayla düzenlenecek.
Kararname ayarı
Yasalarda olduğu gibi kararnameler için de ikinci kez Köşk'e gönderildiğinde
onaylama zorunluluğu getirilecek.
Atama yetkisine tırpan
Cumhurbaşkanı'nın Anayasa Mahkemesi'ne doğrudan üye atama ve Hâkimler Savcılar
Yüksek Kurulu'nu oluşturma yetkisi kaldırılacak. YÖK Başkanı ile rektörleri
ataması da engellenecek.
İktidara kolaylık
Kapsamlı yasalar ve uluslararası anlaşmaların görüşülmesi, yasalar gibi değil,
özel bir prosedürle yapılacak. Genel Kurul çalışmalarında öngörülen karar yeter
sayısı (138 milletvekili) zorunluluğu kaldırılacak ve TBMM'nin tatil süresi
3 aydan 2 aya indirilecek.
Türkiye milletvekilliği
"Seçim yasalarının 'temsilde adalet' ve 'yönetimde istikrar' ilkelerini
bağdaştıracak biçimde düzenlenmesini" içeren hüküm de Anayasa'dan çıkarılıyor.
Daha önce Anayasa Mahkemesi'nce iptal edilen Türkiye milletvekilliğine anayasal
temel getiriliyor. Milletvekillerinin 450'si seçim bölgesi esası dikkate alınarak,
100'ü de ülke genelinde alınan oylar esas alınarak belirlenecek.
Seçilme yaşı 25
Genel seçim süresi 5 yıldan 4 yıla, milletvekili seçilme yaşı 30'dan 25'e düşürülecek.
Seçim kabinesi kalkıyor
Taslakla seçim kabinesi uygulaması da kaldırılıyor. Genel seçimden önce Ulaştırma,
İçişleri ve Adalet bakanlarının değiştirilmesi gerekmeyecek.
Siyasi yasak hafifliyor
Siyasi partilerin kapatılmasına beyan veya faaliyetleriyle sebep olan parti
üyelerinin 5 yıl süreyle bir başka partinin kurcusu, üyesi, yöneticisi ve denetçisi
olamayacağını öngören hüküm de Anayasa'dan çıkarılıyor.
Yine dokunulmayacak
CHP'nin önkoşulu olan dokunulmazlık konusunda ise sınırlı değişiklik öngörülüyor.
"Seçimden önce işlenmiş olmak kaydıyla", ağır cezayı gerektiren eylemlerle
yüz kızartıcı suçlarda milletvekillerinin dokunulmazlığı kaldırılabilecek.
Seçim de erken
Anayasa değişikliği Kuzu'nun önerisi doğrultusunda gerçekleşirse, Sezer'in görev süresi değişikliğin yürürlük tarihinde sona erecek. Önerinin geçici maddelerine göre milletvekillerinin görev süresi de 4 yılda dolacak. Bu durumda 22. Dönem Parlamentosu yeni cumhurbaşkanını seçtikten sonra en geç Kasım 2006'da genel seçime gidecek.
milliyet