İstanbul trafiğine Londra sistemi
Büyükşehİr Belediye Başkanı Kadir Topbaş, İstanbul Metrosu'nun özelleştirilmesi için bazı büyük firmalarla görüştüğünü açıkladı. Topbaş, ìKentin ihtiyaç duyduğu metroyu İstanbullu'nun kesesinden yapmamız mümkün değil? dedi. Topbaş ìBazı hatları veya hatların tümünü özelleştirmek için görüştüğüm firmalar var. Yani İstanbul'un raylı sistemlerinin tümünü, hatta inşaat halinde olanlarını da vermek için görüşmelerimiz var. Tümünü yap-işlet-devret modeli ile özelleştirebiliriz. Bu konuyla çok ciddi boyutta ilgilenen firmalar var. Metro ulaşımını İstanbullu'nun kesesinden yapmamız mümkün değil? dedi.
200 kilometre raylı sistem
Halen İstanbul'daki raylı hatların toplam uzunluğu 47 kilometre. Yeni hat inşaatlarının tamamlanmasıyla bu rakam 100 kilometreye ulaşacak. Kadir Topbaş'a göre, 100 kilometre de İstanbul için yetersiz. Topbaş İstanbul'un rahat bir metro ulaşımına kavuşabilmesi için 200 kilometreye ihtiyacı olduğunu belirtti. Topbaş, ihtiyacı karşılayacak bir metro ağının 2010 yılına kadar tamamlanmasını planlıyor.
Bu aşamanın ardından kentin bazı noktalarına özel araçla girebilmek için ücret ödenecek. Topbaş, kentin tarihi yarımada gibi önemli noktalarında bazı saatlerde trafik girişlerini ücretli hale getireceklerini belirterek, Londra'daki gibi bir sistemi uygulamaya koyacaklarını söyledi.
Sistem çöktü
Mimarlar Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Sami Yılmaztürk ise, Topbaş'ın metroyu özelleştirme ve İstanbul'un bazı bölgelerine paralı girişlere tepki gösterdi. Yılmaztürk, ?Kamusal alanlar paralı hale getirilemez. Bu anayasaya aykırıdır. Ulaşım özgürlüğü engellenemez. Londra'da uygulanan sistem çöktü? dedi.
Büyükşehir Belediyesi'nin büyük desteğiyle TÜYAP'ta elli mimarın kentin anayasasını hazırladığına dikkati çeken Sami Yılmaztürk şunları söyledi: ?Kamusal alanların özelleştirilmesi hiçbir zaman yapılmamıştır. İstanbul'un bazı noktalarını trafiğe kapatıp, araç giriş çıkışlarını paralı hale getirme fikri doğru bir yaklaşım değil. Şehir içerisinde alternatif yollar sisteme dahil edilmemişse, mevcut yolları paralı hale getirme fikri Anayasa'ya aykırı. Çünkü bu alanlar kamusal. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Kadir Topbaş'ın, ?Londra'daki sistemi uygulayacağız? önerisi İstanbul'da uygulamaya konulamaz. İngiltere'de uygulamaya konulan paralı giriş çıkışlar, Londra trafiğini alt üst etti. Adeta çöktü sistem. İngiltere bu uygulamadan vazgeçti.?
İstanbul'daki raylı sistemlerin kendi dönemlerinde özelleştirilmesi için bazı çalışmalar yaptıklarını, ancak talip olan firmaların garanti istediklerini belirten İstanbul Büyükşehir eski Belediye Başkanı Ali Müfit Gürtuna ise şunları söyledi: ?Bizim planladığımız sistemde 350 kilometrelik bir raylı sistemi birbiriyle entegre hale getirilmesi söz konusuydu. Bazı firmalarla özelleştirme meselesiyle ilgili görüştük. Ancak firmalar bizden bilet ve ücretlerin kendileri tarafından belirlenmesi isteniyordu. Biz bunları kabul etmedik. Yuvacık Barajı'nda devlet garanti verdi. 1.5 milyar dolar zarar etti. Burada da bir sıkıntı olduğu zaman firmanın zararını Büyükşehir dolayısıyla kamu karşılamak durumunda kalacaktı. Bu özelleştirmenin bütün detaylarıyla kamuoyuna çok iyi anlatılması gerekiyor. Bazı bölgeleri paralı hale getirme düşüncesi ise zor uygulanır. Çünkü bahsedilen yerlere gelip, giden insanlar gelir düzeyi çok iyi olanlardan oluşmuyor. Kara dayalı bir sistem kamu hizmeti veremez. İETT hatlarının özelleştirilmesinde yaşamıştık. Şirketler bize, ?kar etmeyen bir işte neden çalışalım? diyorlardı. Örneğin az yolcunun olduğu yerlere gitmek istemiyorlardı. Bu sefer kamu hizmeti kavramı ortadan kalkıyor. Vatandaş mağdur olur. Esas olan dengenin iyi kurulmasıdır. Özelleştirilsin ama dengeler iyi kollansın. Şartlar kamuoyuna açıklansın.?
tercüman