Kabahat işleyen çok, cezayı tahsil edecek eleman yok
Kabahatler Kanunu'nun yürürlüğe girmesinin üzerinden tam 6 ay geçti. Bu süre içerisinde binlerce vatandaşa milyonlarca YTL para cezası kesildi. Ancak bu cezalar neredeyse hiç tahsil edilemedi.
Haziran ayında yürürlüğe giren Kabahatler Kanunu, toplum düzenine ilişkin kusurları ve bunlara yönelik müeyyideleri tek çatı altında topladı. Geçen 6 ayda binlerce vatandaşa para cezası verildi. Bu süre zarfında sadece Konya'da yasayı ihlal eden 9 bin kişiye kesilen faturanın değeri 5 trilyon lira. Ancak bu ceza neredeyse hiç tahsil edilemedi. Vergi dairelerine verilen bu görev, yasalardaki belirsizlikler ve eleman yetersizliği sebebiyle yerine getirilemiyor. Konya Vergi Dairesi Başkanı Erhan Ökmen, yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte vergi dairelerinin yükünün 3 kat arttığını belirtiyor. Bursa Yeşil Vergi Dairesi Müdürü Fazlı Karaca, kanundaki belirsizliklere dikkati çekerken, Erzurum Vergi Dairesi Başkanı Abdulkayyum Karayel, vatandaşın tahsilat sırasında çıkardığı zorluklara işaret ediyor. Daha önce çeşitli yasalarda yer alan idari cezalar, Kabahatler Kanunu adıyla geçtiğimiz nisan ayında yeniden düzenlendi. Kanuna göre, çevreyi rahatsız etmek, dilencilik yapmak, sarhoş gezmek, sokakları işgal etmek, kapalı alanda sigara içmek, afiş asmak, hayvanlara eziyet etmek gibi davranışlar ?kabahat' olarak tanımlanıyor ve bu fiilleri işleyenlere çeşitli oranlarda para cezası öngörülüyor. Polis ve zabıtanın kestiği cezalar anında ödenebildiği gibi taksitlere de bölünebiliyor. 6 aylık uygulamada suçluyu takipte elde edilen başarı tahsilata yansımadı. Bunun birçok sebebi var. Sorunların başında vergi dairelerindeki eleman yetersizliği geliyor. Konya Vergi Dairesi Başkanı Erhan Ökmen, görevlilerin iş yükünün, kanunun yürürlüğe girmesiyle 3 kat arttığını ifade ediyor.
Ökmen, personel yetersizliğinin yanı sıra vatandaşların sorumsuzluğunun da tahsilatı zorlaştırdığını vurgularken, polis ve zabıtanın en çok dilencilik, sarhoş gezme ve pazarcılara ilişkin ceza kestiğini anlatıyor. Ökmen, ?Ceza kesilen dilencinin üzerinden para çıkmazsa ve ceza peşin tahsil edilemezse bizim işimiz çok zor. Çünkü birçoğunun düzenli adresi yok. Sarhoş insanlar da yanlış adres veriyor. Ancak bunların da ötesinde iş yükümüz çok arttı, tahsilat için eleman yetersizliği var. Vergi dairelerinde bir tıkanma söz konusu. 9 bin ceza karşılığı verilen yaklaşık 5 trilyon lirayı henüz tahsil edemedik.? diyor.
Bursa Yeşil Vergi Dairesi Müdürü Fazlı Karaca ise yasadaki belirsizliklere dikkati çekiyor. Karaca, özellikle tebliğ ve itiraz süresinin net olmadığını kaydediyor. Bugüne kadar verilen cezalarla ilgili sadece çağrı mektubu gönderdiklerini açıklayan Fazlı Karaca, sorunlarının çözülmesini istiyor. Tahsilatı zorlaştıran sebeplerden biri de vatandaşların cezayı ödemedeki isteksizliği. Bu konuda çektikleri zorluklara temas eden Erzurum Vergi Dairesi Başkanı Abdulkayyum Karayel, kanun kapsamında Erzurumspor maçında küfürlü tezahürat yapan 7 vatandaşa 1'er milyar lira ceza kesildiğini; ancak sadece 2'sinden bu parayı alabildiklerini söylüyor. İzmir'de de benzer bir tablo yaşanıyor. Tasnif ve posta sürecinin uzun sürdüğüne dikkati çeken vergi dairesi yetkilileri, suçlu bulunan yaklaşık 20 bin vatandaşa sadece tebligat yapabildiklerini aktarıyor.
Nisan ayında yasalaşan; ancak haziran ayı başında yürürlüğe giren Kabahatler Kanunu, toplum düzenini, genel ahlakı, genel sağlığı, çevreyi ve ekonomik düzeni bozan davranışları ve bunlara ilişkin para cezalarını düzenliyor. Kanuna göre çoğunluğu, yeni TCK'da yer almayan kabahatler sebebiyle polis ve zabıta tarafından kesilen cezalar vergi daireleri tarafından tahsil ediliyor. Ceza verilen kişinin ödeme gücü olmaması durumunda paranın 4 taksitte ödenebilmesi imkanı var. 15 yaşından küçük yaştaki kabahatlilere ise herhangi bir ceza verilemiyor. Kanun gereği, ceza kesilen kişiler parayı hemen tahsil ettikleri takdirde yüzde 25'lik indirimden yararlanıyor. Cezayı zamanında ödemeyenlere ise aylık yüzde 3 gecikme zammı uygulanıyor.
zaman