Damarlar artık anne karnında yaşlanıyor
Kardiyoloji uzmanı Prof. Dr. Erdem Kaşıkçıoğlu, "Yüksek kolesterol olan ve kalp damar hastalığına yatkın kişileri gözlerinden tanırım" diyor. Ardından 'hayati' tehlikeye karşı uyarıyor: Damarlar artık anne karnında yaşlanıyor. Böyle giderse insan yaşamı kısalacak
Türkan YILMAZER
Fotoğraflar: Uygar TAYLAN
Kalp damar hastalıklarının yüzlerce çeşidi var ancak ilginç belirtilerle kendisini gösteriyor. İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Kardiyoloji ve Spor Hekimliği Uzmanı Prof. Dr. Erdem Kaşıkçıoğlu, başka bir sebeple hekime başvursalar bile kanında yüksek kolesterolü olan kişilerin gözlerinde, göz kapaklarında ve dirseklerinde bazı belirtilerle kişinin hastalığının anlaşılabildiğini söyledi. Cardiofit merkezinde sporcu sağlığı üzerine çalışmalar yürüten Kaşıkçıoğlu şunları söyledi:
+ KALP hastasını gözünden tanırım... Gözdeki iris tabakasının ortasında siyah noktacık mercektir. Bu merceğin çevresinde bir beyaz halka oluşur. Bu halka kolesterolü gösterir. Aynı damarın iç kısmında biriken kolesterol, gözde de belirerek işaret verir. Bu halkanın olduğu kişinin kesinlikle kalp hastalığı açısından değerlendirilmesi gerekir.
+ BUNUN dışında göz kapaklarının üzerinde sarı, turuncuya yakın yağ plakları olur. Dirseklerde, tendonlarda yine yağ plakları oluşur. Kıvrımsal yapısı olan yerlerde çok belirgindir.
'KRİZ RİSKİ 35'İN ALTINA İNDİ'
- BİNLERCE yıl önce yemek peşinde koşan insanın damarındaki kolesterol oranı 70'di. Şimdi biz total kolesterol 200 olduğunda iyi, normal diyoruz. Böyle giderse insanların yaşamları da kısalacak.
- ESKİDEN kalp damar hastalıklarına yakalananlar ya da kalp krizi geçirenler 35 yaş üstü değerlendirilirdi. Şimdi bu yaş çok daha aşağılara çekildi.
- İNSANLAR doğasına aykırı olarak koltuklarından kalkmadan hayat sürdürdükleri için artık bebekler bile damarları yaşlı doğuyor. Oysa bu yaşlanma süreci eskiden 15-16'ydı.
KONTROLSÜZ SPOR ÖLDÜRÜR
- EN büyük yanlış bilmeden kontrolsüz yapılan hareket. 42 yaşında gencecik bir insan spor merkezinde egzersiz yaparken hayatını kaybettiğinde bir hukuki düzenleme yapılmayıldı. Spor merkezlerinde 'bu kişi spor yapmaya uygun mu?', 'kalp damar sağlığı açısından bir riski var mı?', diye bakılmıyor.
- DOKTAR 'Egzersiz yapabilir' demiyorsa, spor merkezinde ya da evinizde egzersiz yapmanız cinayetle eşdeğer.
- KİŞİNİN spor yapıp yapamayacağı, hangi egzersizin vücuduna faydalı olacağı en azından aile hekimi tarafından önerilmeli.
- HİÇBİR şey yapamıyorum, diyene yürüyüş öneriyoruz. Günde yarım saat ila bir saat arasında yapacağınız yürüyüş sizi hem hastalıklardan korur hem de ideal kiloda olmanızı sağlar.
AMAN DİKKAT!
'Şok diyet kilo aldırır'
Kalp damar hastalıklarıyla beslenme arasında çok sıkı bir ilişki var. Beslenme Uzmanı Işın Sayın, güvenirliği tam olarak kabul görmemiş yeni diyet akımlarının, şok diyetlerin o kiloların tekrar alınmasının dışında kalbe de büyük zarar verdiğine dikkat çekiyor... "Rastgele enerji aldığınız, sadece doymuş/doymamış yağ oranının önemsendiği, karbonhidratın aşırı kısıtlandığı, sadece protein ve yağdan oluşan diyetlerin kısa ve uzun vadeli sakıncaları biliniyor" diyen Sayın, sağlıklı bir vücut ve kalp için şu beslenme önerilerinde bulunuyor...
KAHVALTI (ALTERNATİFLİ)
- 2 kare ince dilim esmer ekmek. Üzerinde 1 dilim ekmeği örtecek kadar yağı azaltılmış peynir
- 1 bardak süt (tercihen günlük), 1 yumurta ve beyazı çırpılarak yapılan omlet, 1 kepekli galeta
- 1 kare ince dilim esmer ekmek, 1 haşlanmış yumurta, 1 ceviz içi, sürülebilir peynir
- 1 fincan az sütlü hafif içimli kahve, 2 ceviz içi, 1 tutam leblebi, 3-4 ince kepekli tahıllı çubuk
ÖĞLE VE AKŞAM
- Haftada 2 kez 250-300 gr ızgara balık (metabolizma hızınız yavaşsa yağsız salata, hızlıysa 1 tatlı kaşığı zeytinyağlı veya 1 cevizli salata)
- 2 kaşık kaymaksız, tercihen yarım yağlı taze yoğurtla haşlanmış, közlenmiş sebze karışımı
- 1 küçük parça esmer ekmek veya tadımlık sütlü ya da meyveli tatlı
- Haftada 3-4 kez 150 gr ızgara yağsız dana şiş, çöp şiş, bonfile veya 1 porsiyon etli yemekten biri
- Biraz mercimek veya ezogelin çorba ya da 1 küçük parça esmer ekmek
- Yanında salatada 1 ceviz veya 1 tatlı kaşığı zeytinyağıyla LDL, balzamik sirke
- Haftada 1 kez tercihen 200 gr derisiz hindi yoksa tavuk eti
- Biraz mercimek veya ezogelin çorba ya da 1 küçük parça esmer ekmek
- Yanında cevizli salata
- 2 kaşık sebze karışımı
ARA ÖĞÜNLERDE
- 200 ml ayran
- 200 ml süt
- 1 tutam leblebi ve 2 kuru erik (ya da kuru kayısı da olabilir)
- 1 cevizin içi ve 3-5 badem
- 1-2 cevizin içi ve 1 tutam leblebi
- 1 adet kepekli galeta ve 1 cevizin içi
- 100 gr sade yoğurt ve 1 porsiyon taze veya kuru meyve (muz, karpuz, kavun, incir, üzüm, hurma çeşitleri dışında çok tatlı olmayan meyveleri tercih ediniz.)
- 1 tutam leblebi ve 1 porsiyon taze veya kuru meyve
İşte kalp dostu lezzetler
SİRKELİ BRÜKSEL LAHANASI
3 çorba kaşığı zeytinyağı, 2 adet iri, tuzsuz dövülmüş sarımsak hazırlayın. Kalp koruyucu olan balzamik sirke ya da elma/üzüm sirkesiyle sos yapıp, buharda pişmiş 10-12 adet brüksel lahanasının üzerine dökün. Mevsim salatasını da sofranıza eklemeyi unutmayın.
HAVUÇ GARNİTÜR
Rendelenip, buharda hafifçe pişen havuca limon damlası ve 1çay kaşığı zeytinyağı gezdirin. 1 çorba kaşığı yoğurtla yarım kase kadar havucu karıştırın. Üzerine haşlanmış bezelye taneleriyle kalp şekli oluşturun.
MEYVELİ KUP
Kare cam fırın kabının içine dilimlenmiş ayva, elma, armutları küp küp dilimleyip yerleştirin. Üzerlerine limon damlatın ve tarçın serpin. Fırınlayın. Üst kısımları hafif közlenince Isısı ılık oluncaya kadar bekleyin ve sonra da bunları hızlı şekilde kuplara doldurarak üzerinde sade dondurma ekleyin. Her bir kup üzerinde birer tatlı kaşığı kadar yeşil fıstık parçacıklarıyla servis edin.