Banka öğrenciye onaysız kart veriyor, ailesine hacze gidiyor
BANKALARIN üniversite öğrencilerine düzenlediği kredi kartı sayısı 500 bini buldu. Bu kartlar düzenlenirken velilerin onay ve kefaletine gerek duyulmuyor.
Bu da, borcuna sadık olmayan öğrenciler yüzünden bankalarla ailelerin arasını açıyor. Bankalar, öğrencilerin borçlarını haciz yoluyla velilerden tahsil etmek istiyor. Veliler ise onayları alınmadığı için ödemek istemiyor.
KREDİ kartı sayısı açısından Avrupa'nın en büyük üçüncü pazarı olan Türkiye'de, pazar payını artırmak isteyen bankalar, gözünü üniversite öğrencilerine çevirdi. Yılın ilk dokuz ayında 65 milyar YTL'lik işlem hacmine ulaşılan pazarda, bankaların son bir yıl içinde üniversite öğrencilerine yönelik düzenlediği kredi kartı sayısı 500 bin adedi buldu. Ancak, bu kartlar düzenlenirken kefil ve velinin onayına gerek duyulmaması, birçok sorunu da beraberinde getiriyor. Borcuna sadık olmayan öğrenciler yüzünden bankalarla ailelerin arası açılıyor. Bankalar, öğrencilerin borçlarını haciz yoluyla velilerden tahsil etmek istiyor. Veliler ise öğrencilere kart düzenlerken onaylarını almadığı için bankalara tepki gösteriyor ve bu kartlarla yapılan harcamaları üstlenmek istemiyor.
ONAY İSTEYEN DE VAR: Türkiye'deki kredi kartı sayısı 30 milyona, banka kartı sayısı da 45 milyon adede ulaştı. Bankalar, geçtiğimiz yılın tamamından gerçekleştirilen 68 milyar YTL'lik işlem hacmini, bu yıl ilk dokuz ayda yakalamayı başardı. Böylece, kredi kartı işlem sayısı açısından Avrupa'da liderliği ele geçiren Türkiye, kart sayısı ve işlem hacmi açısından da ilk dört arasına girdi. Bu da, pazarı büyütmek isteyen bankaları yeni arayışlara ve rekabeti farklı alanlara kaydırmasına yol açıyor. Üniversiteler de bunların başında geliyor. Özeller başta olmak üzere üniversite öğrencilerine yönelik cazip kampanyalar düzenleniyor ve bu öğrenciler kredi kartı müşterileri arasına sokulmaya çalışıyor. Öğrencilere kredi kartı düzenlerken bazı bankalar işi daha başında sıkı tutuyor. Veliden onay ve kefaletini almadan öğrenciye kredi kartı düzenlemiyor.
KİMLİĞİ YETERLİ GÖRÜYOR: Bazı bankalar ise velinin onayına ya da kefil olmasına gerek duymuyor. Kredi kartı düzenlemek için öğrenci kimliğini yeterli görüyor. Hatta bazı bankalar, öğrencinin başvurusunu dahi beklemeden, öğrenciye kredi kartı düzenleme yoluna gidebiliyor. Taksitlerin yatırılması için okulla anlaşması olan bu bankalar, öğrencilere kart düzenlerken her hangi bir risk görmüyor. Limiti 300 milyon lira ile 500 milyon lira arasında değişen bu kredi kartlarıyla yapılan harcamalar, ödenmediği taktirde temerrüd faizleri yüzünden kısa sürede katlayabiliyor. Bunun sonucunda, velilerin karşısına bir anda milyarlık şok borçlar çıkabiliyor.
AİLE DAVA AÇIYOR: Haciz işlemleriyle velilerden tahsil edilmeye çalışılan bu borçlar için karşı dava açılabiliyor. Aileler, kredi kartı düzenlenirken onay vermediği ve çocuğuna kefil olmadığını gerekçe göstererek, mahkemeye başvurabiliyor ve ?istihkak' davası açabiliyor. Bu yolla, kefil olmadığı bir borç yüzünden uygulanan haciz işleminin iptalini talep edebiliyor.
Yapı Kredi'yle başladı
TÜRKİYE'de öğrencilere kredi kartı uygulamasını ilk önce Yapı Kredi Bankası, World University Card ile başlattı. Ardından İş Bankası'nın Campüs Kart'ı devreye girdi. Şimdi, HSBC, Finansbank, Fortis gibi bir çok banka, üniversite öğrencilerine yönelik kredi kartı düzenliyor. Bu bankalardan bazıları işi sıkı tutup, velinin onay ve kefil olma şartı ararken, bazıları öğrencinin başvurusunu yeterli görebiliyor.
Kredi kartını öğrenciler giyim kuşamda kullanıyor
BANKALARARASI Kart Merkezi'nin (BKM) yaptığı araştırmaya göre, kredi kartı ve taksitli alışveriş kartı olan öğrenciler, kartlarıyla yaptıkları harcamaların yüzde 55'ini giyim ve tekstil ürünleri oluşturuyor. Yüzde 25'ini gıda harcamaları, yüzde 15'ini de eğlence kapsıyor. Geri kalanı da kitap, ulaşım, bilgisayar sarf malzemeleri gibi diğer sektörlere gidiyor.
200 bin kredi kartı mağduru var
BAŞBAKAN Yardımcısı Abdullatif Şener, TBMM Genel Kurulu'nda, DPT, SPK, BDDK, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Tütün, Tütün Mamülleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu'nun 2006 yılı bütçesi üzerine konuştu. Şener, milletvekillerinin eleştiri ve soruları üzerine, ?30 milyona yakın kredi kartı var. Bunun 200 bin civarı sorunlu. Kredi kartı kullananlara oranlama yaparsak, bu yüzde 1'in altında demektir. Ama tek bir vatandaşımız dahi, mağdur oluyorsa bunu çözmekte bizim görevimiz. Hızla yasalaştıracağız' dedi.
erkan çelebi/hürriyet