AHİM'den TSK'nın disiplin sistemini kökten değiştirebilecek karar

AİHM'nin, komutanı tarafından hapisle cezalandırılan askere Türkiye'nin tazminat ödemesini kararlaştırmasını değerlendiren uzmanlar, kararın askeri disiplin sistemini kökten değiştirebileceğini öne sürdü

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), komutanı tarafından hapisle cezalandırılan askere Türkiye'nin tazminat ödemesine hükmederek, askeri disiplin sisteminin esasını oluşturan "oda hapsi" uygulamasını temelden değiştirebilecek bir karara imza attı.

Uzmanlar, yetkili ve bağımsız bir mahkeme dışında kimsenin hürriyeti bağlayıcı ceza veremeyeceği gerekçesine dayanan kararın, disiplin sistemini kökten değiştirebileceğini belirtti.

1967 doğumlu, Edirneli A.D, 1994'te askerlik hizmetini "çavuş" rütbesiyle yaparken, bir yarbay tarafından disiplinsizlik nedeniyle 21 gün hapisle cezalandırıldı. Karara yaptığı itirazlardan sonuç alamayan D, 1995'te de benzer bir disiplin cezasına mahkûm edildi. D. askerlik hizmetini tamamladıktan sonra, 1996'da AİHM'ye başvurarak, yargı organına dayanmayan cezalar nedeniyle Türkiye'den tazminat talep etti.

3500 euro tazminat
AİHM 3. Dairesi, önceki gün karara bağladığı davada Türkiye'yi D'ye masraflarla birlikte toplam 3 bin 500 euro tazminat ödemeye mahkum etti.
Kararda, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin (AİHS) 5. maddesine göre bir kişiyi özgürlüğünden mahrum bırakabilecek her türlü kararın mutlaka bir mahkeme tarafından verilmesi gerektiği belirtildi.

Kararda, hapis cezalarının idareden bağımsız bir yargı organınca verilmesi gerekliliği vurgulandı. Askeri sistemlerdeki aksi yöndeki disiplin uygulamalarının AİHS'ye aykırı olduğu kaydedildi.

4 HAFTAYA KADAR

Askeri Ceza Kanunu'nun 165. maddesine göre, TSK'daki her rütbeden askere, üst rütbeli tarafından "oda hapsi" cezası verilebiliyor. Yasanın 171. maddesinde, hangi rütbelinin, hangi astına ne kadar ceza verebileceğinin sınırları çiziliyor. En yüksek rütbeli, en düşük rütbeliye herhangi bir yargı kararı olmadan en fazla 4 hafta oda hapsi cezası verebiliyor.

Yeni TCK'da kısa süreli hapis cezalarının yerine, farklı hizmetlerde çalıştırma gibi yaptırımlar getirilmiş ve bunun tüm yasalar yönünden bağlayıcı olduğu kuralı konulmuştu. Ancak Askeri Ceza Kanunu, disiplin uygulamalarının değişmemesi için çıkarılan ek yasayla kuraldan muaf tutulmuştu.

Eski Hava Harp Okulu Öğretim Üyesi, Askeri Ceza Yasası uzmanı, Avukat İsmet Ocaklı, "AİHM, oda hapsi cezasını sözleşmeye aykırı bulmuşsa, bu, ceza sistemini tamamen değiştirebilir" dedi.

AİHM'de Türkiye'nin avukatlığını yapan Şükrü Alpaslan da kararın emsal niteliğinde olduğunu belirterek, "Benzer şekilde cezalandırılanlar mahkemeye başvurabilir. Mahkeme bu yorumunu yerleşik bir karara dönüştürürse, tazminat kararları Türkiye'yi zorda bırakabilir" dedi.

milliyet