Tam buğday ekmeğinin faydaları...
TAM BUĞDAY EKMEĞİ VE FAYDALARI
Tahıllar, ülkemizde toplumun temel besin grubu olup, vitaminler, mineraller, karbonhidratlar, lif ve diğer besin öğelerini içermeleri nedeniyle sağlık açısından da oldukça önemlidir. Ülkemizdeki tahıl tüketiminin başında ekmek gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre; Türkiye'de insanlar, günlük enerjilerinin ortalama %44'ünü sadece ekmekten, %58'ini ise ekmek ve diğer tahıl ve tahıllı ürünlerden sağlamaktadır. Ülkemizde kişi başına günde yaklaşık olarak 400-450 gr ekmek tüketilmekte olup, %90'ı satın alınmaktadır. Bu kadar sık tüketilen ekmeğin tüm besleyici özelliklerinden maksimum düzeyde faydalanılması gerekmektedir.
Besleyici değeri oldukça yüksek olan buğdayın öğütülme sırasında kepek ve öz kısmının ayrılması birçok besin öğesinde önemli kayıplara neden olmaktadır. Tam tahılda buğdayın içindeki 3 bölüm de kullanılıyor. Kepekli bölüm sayesinde lif, B12 vitamini, mineraller, öz sayesinde omega 3 ve 6 yağ asitleri, endosperm sayesinde de protein ve karbonhidrat alıyoruz. Tam tahıllı ekmekteki lif sayesinde diğer gıdalarla aldığımız kanserojen ve toksik maddeler vücudumuzdan çok hızlı atılıyor ve bağırsak kanseri başta olmak üzere birçok hastalık önleniyor. Kan şekeri yavaş yavaş yükselip yavaş yavaş düşüyor. Kendimizi daha uzun süre tok hissediyoruz. Böylelikle şişmanlamanın önüne geçiliyor. Ülkemizde ekmek temel besin maddelerinden biri olmasına rağmen ekmeğin düşük randımanlı unlardan yapılması, birçok beslenme ve sağlık sorununa zemin oluşturabilmektedir.
Yapılan çalışmalarda tam buğday unu kullanılan ekmeğin kalsiyum içeriğinde %117, çinkoda %100, demirde %300, magnezyumda %115, B1'de %45-55 ve B2'de %100, B6'da %110-195 ve B3'de %45-55 oranında artış gözlenmektedir.
Tam tahıl tüketen bireylerde bazı hastalıkların riski önemli derecede azalmaktadır. Kalp hastalıkları riski %25-36, Tip-2 diyabet riski %21-27, Gastrointestinal sistem kanserleri riski %21-43, obezite riski %47 azalmaktadır.
Tam buğday unundan yapılan ekmeğin;
İçerdiği biyoaktif bileşenler nedeni ile besleyici değeri daha yüksektir.
Bazı B grubu vitaminler, mineraller ve posa için iyi bir kaynaktır.
Bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesinde, kan lipitlerinin kontrolünde, diyabette, kan şekerinin kontrolünde önemli katkılar sağlamaktadır.
Daha az enerji verirken daha fazla tokluk sağlarlar, böylece günlük alınan enerji miktarını ve obezite oluşma riskini azaltırlar.
Bazı kanser türleri, kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon ve diyabet gibi kronik hastalıkların riskini azaltmaya yardımcıdır.
Lif içeriklerinden dolayı kan şekeri dalgalanmalarını ve insülin düzeylerindeki yükselmeyi önleyerek, açlık duygusunun azalmasında etkili olabilmektedir.
Ayrıca tam tahıl ürünleriyle alınan magnezyum ise glukoz kullanımını olumlu yönde etkilemekte, bunlarda bulunan E vitamini ve diğer antioksidanlar metabolik sendromun (bel çevresinde genişleme, tansiyon yüksekliği, kolesterol yüksekliği, kan şekerinde yükseklik) önlenmesine katkı sağlamaktadır.
Tam Buğday Ekmeğinin tüketimini yaygınlaştırmak, buğdaydan maksimum düzeyde verim alımını sağlamak, halkın büyük kısmını bu sağlık dostu ekmek hakkında bilgilendirmek için ilgili kurumların her türlü çabayı göstermesi kaçınılmazdır.
Yozgat Halk Sağlığı Müdürlüğü