Yaşı dolan ama primi yetmeyenler emekli olur mu?

Cem Kılıç

SGK'ya ödenen primleri geri almanız mümkün

SORU: SGK'ya 4 yıldır prim ödüyorum. Sigortalı işe yeni girdim, yaşımız da geçti. Emeklilik yaş koşulunu yerine getirir de gerekli primleri toplayamazsam ne olacak? Boşuna mı prim ödeyeceğim?

CEVAP: Emeklilik için aranan yaşı doldurduğu halde emekliliğe yetecek kadar primi olmayanlar talepte bulunmaları halinde, ödemiş oldukları primleri 'toptan ödeme' adı altında geri alabilir. Emekli olmak için aranan yaşı doldurduğunuzda emekli olamazsanız, talep etmeniz halinde SGK'ya ödediğiniz primler iade edilir.

Ev hanımları da yurtdışı borçlanması yapabilir

SORU: 10 yıldır Norveç'te yaşıyoruz. İlk zamanlar çalışıyordum, sonra işi bıraktım. Şimdi sadece eşim çalışıyor. Burada geçirdiğim süreleri Türkiye'de emeklilik için kazanabilir miyim?

CEVAP: 18 yaşını dolduran Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen ve belgelendirilen çalışma süreleri, bu çalışma süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ve yurtdışında ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanması yapılabiliyor.

Yurtdışı borçlanması yapabilmek için, Türkiye'de ikametgahlarının bulunduğu yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüklerine dilekçe verilmesi gerekiyor. Yurtdışına giden kişi, en son kamu görevlisi olarak işinden ayrılıp yurtdışına gitmişse, bu durumda olanlar yurtdışı borçlanması için “SGK Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Daire Başkanlığı - Mithatpaşa Caddesi No:7 Sıhhıye/ANKARA adresine” yazılı başvuracak.

Yurtdışı borçlanma bedeli, talepte bulunan kişinin tercihine bağlı. Prime esas kazanç tabanı olan asgari ücretle bu tutarın 6.5 katı arasında olan tutar arasında kişinin belirleyeceği miktarın yüzde 32'si kadarı borçlanma bedeli olarak ödenecek.

Bugün için, bir aylık yurtdışı borçlanması için en az asgari ücretin yüzde 32'si olan 326,88 TL ödenmesi gerekiyor. En fazla bu tutarın 6.5 katı ödenebilir. Talep tarihinden itibaren üç ay içerisinde SGK tarafından belirlenecek tutarın ödenmesi gerekmekte.

Kıdem tazmİnatında 10 yıl zamanaşımı var

SORU: Kamu sektöründe 13 yıl mevsimlik işçi olarak çalıştım. Kendi isteğimle işten ayrıldım. Devletin kıdem tazminatımı vermesi gerekmiyor mu?

CEVAP: Kıdem tazminatında zamanaşımı süresi 10 yıldır. İşten ayrıldığınız tarih üstünden 10 yıldan fazla süre geçtiğinden, kıdem tazminatı alma hakkınız olsa bile hakkınız zamanaşımına uğramış. Maalesef kıdem tazminatı alamazsınız.

Prim borcunu ödemeyen sigortalıya emeklilik yok

SORU: 25 yıldır Bağ-Kur'luyum. Son 5 yıldır primleri aksattım. Yaklaşık 40 bin TL borcum var. Hesaplattım emekliliği hak etmişim. Borcum olmasına rağmen emekli ederler mi?

CEVAP: Prim borçları öncelikli alacaklardandır. Bağ-Kur'dan emekli olabilmeniz için prim borçlarınızı ödemeniz gerekir.

Prim borçlarınızı taksitle ödeme imkanınız var. SGK merkezine gidip, borç hesabınızı ve taksit seçeneklerinizi konuşmanızda fayda var. Emekli olabilmek için, banka kredisiyle prim borcunuzu kapatabilirsiniz.

Babasından sağlık yardımı alan kız çocuğu

SORU: 1985'te doğdum, tek kız çocuğu benim. Sigortaya 2001 yılında girdim. Geçen yıl işten ayrıldım. Sigorta öncesi babam üzerinden sağlık yardımı alırdım. Şimdi de alabilir miyim?

CEVAP: Yasanın yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinde anne veya babasından yetim aylığı alan kız çocukları, evlendiğinde veya çalışmaya başladığında, ana ve babadan aldığı sağlık yardımı kesilir. Boşanır veya işsiz kalırsa tekrar sağlık yardımı alır.

Ekim 2008 itibarıyla babanızın üstünden sağlık yardımı alma hakkınız olduğu için, işsiz kaldığınız tarihten başlayarak tekrar babanızın üzerinden sağlık yardımı alabilirsiniz.