Seçim hesabı! Siyasete şeffaflık geliyor...

Siyaset finansmanının şeffaflaştırılması amacıyla hazırlanan "Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı", tartışmaya açıldı.

Kanun tasarısı taslağı ile 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'a, seçim harcamaları, adaylara yapılacak bağışlar, yaptırımlar, suçlar gibi bölümler eklenecek.

Taslağa göre, milletvekili ve belediye başkan adayları ile seçime katılacak siyasi partilerin her biri, seçimlerde yapacakları harcamalarda şeffaflık ve denetimin sağlanabilmesi amacıyla, "seçim hesabı" adı altında bir banka hesabı açtıracaklar.

Seçim hesabı, siyasi partilerce seçimin başlangıcından itibaren 7 gün içinde, adaylarca adaylıklarının kesinleşmesinden itibaren 7 gün içinde açtırılacak ve seçim sonuçlarının kesinleşmesinin açıklanmasından itibaren 10 gün içinde kapatılacak.

Siyasi partilerin genel merkez, il ve ilçe teşkilatları adına açtırılan hesaplar Yüksek Seçim Kurulu'na, milletvekili ve Büyükşehir belediye başkan adayları adanı açtırılan hesaplar yetkili ilçe seçim kurullarına, diğer adaylar adına açtırılan hesaplar yetkili ilçe seçim kurullarına bildirilecek.

Seçimlerde kullanılmak üzere bağış ve yardım suretiyle elde edilen her türlü gelir ve seçimlerde yapılan harcamalar bu hesaba kaydedilecek.

Seçim hesabının açılmasına, kapatılmasına, üzerinde işlem yapılmasına, yetkili seçim kurullarına bildirilmesine, denetlenmesine ve bağış miktarının sınırlarının belirlenmesine ilişkin usul ve esaslar Yüksek Seçim Kurulu tarafından çıkarılarak genelgede gösterilecek.

ADAYLARA YAPILACAK BAĞIŞLAR

Tüzel kişiler, seçimlerde kullanılmak amacıyla adaylara doğrudan veya dolaylı olarak Yüksek Seçim Kurulu'nca belirlenen sınırlar haricinde bağışta bulunamayacak; rayiç bedelin altında mal ve hizmet sunamayacaklar.

Bağışlar makbuzu karşılığında yapılacak. Para dışında kalan mal ve hizmet sunumları kayda geçirilecek.

SEÇİM HARCAMALARININ SINIRI

Milletvekili ve belediye başkan adayları, kendi seçim çevresinde kayıtlı her bir seçmen için 500 kuruştan fazla seçim harcaması yapamayacak.

Seçim harcamalarının hesabında karşılıksız veya rayiç bedelin altında her türlü teknik usul ve araçlarla ve elektromanyetik dalga ve diğer yollarla yurtiçi ve yurtdışında yapılan yayın veya mal sunumlarının gerçek bedelleri esas alınacak. Kayıtlı seçmen sayısı 10 binden az olan yerlerde adayların yapacakları seçim harcamaları, 10 bin seçmen sayısına göre hesap edilecek.

SEÇİM HESAPLARININ İNCELENMESİ

Siyasi partilerin genel merkez, il ve ilçe teşkilatlarınca açtırılan seçim hesapları, Yüksek Seçim Kurulu, milletvekili ve belediye başkan adayları adına açılan seçim hesapları, yetkili il veya ilçe seçim kurulları tarafından incelenecek ve denetlenecek.

Seçim harcamalarıyla ilgili belgelerin asıl veya örnekleriyle diğer evrak ve bilgiler, oy verme gününü izleyen 30 gün içinde siyasi partiler ve adaylarca yetkili seçim kurullarına gönderilecek. Bu tarihten itibaren Yüksek Seçim Kurulu, 6 ay içinde, il ve ilçe seçim kurulları 3 ay içinde seçim hesaplarını gerçeğe ve hukuka uygunluk yönünden inceleyecek ve karara bağlayacak.

YAPTIRIMLAR

298 sayılı Kanun'da belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen veya seçim hesaplarında gerçeğe veya hukuka aykırılığı tespit edilen veya harcama sınırını aşan adaylar hakkında, Yüksek Seçim Kurulu, milletvekili hakkındaki seçim tutanağının iptal istemine ilişkin raporunu Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na gönderecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası gereğince milletvekilliğinin düşürülmesine ilişkin son kararını verecek. Büyükşehir belediye başkanları için il seçim kurullarınca, diğer belediye başkanları için ilçe seçim kurullarınca seçim tutanaklarının iptaline karar verilecek ve o seçim çevresinde yeniden seçim yapılacak. Bu kararın kesinleşmesini müteakip o çevrede seçimin yapılacağı ilan edilecek. Bu ilandan sonra gelen 60. günü takip eden ilk Pazar günü oy verme günü olacak. Siyasi partilerin seçim hesaplarında gerçeğe ve hukuka aykırılık tespit edilmesi halinde Yüksek Seçim Kurulunca tespit edilen bu miktar kadar parti mal varlığı Hazine'ye irad kaydedilecek. Adaylara yapılacak bağışlara ilişkin hükme aykırı davrandığı tespit edilen tüzel kişiler, seçimi izleyen beş yıl müddetle, Devletle ve hiçbir kamu kurum veya kuruluş yahut iştiraki ile doğrudan veya dolaylı olarak taahhüt ilişkisine giremeyecek, ihalelere katılamayacak.

SEÇİM HESABINA İLİŞKİN SUÇLAR

Taslak ile kanunda belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden siyasi parti sorumluları, milletvekili ve belediye başkan adayları ile bunlara bağış ve yardımda bulunanlar hakkında bin günden beşbin güne kadar adli para cezasına hükmolunacak. Adli para cezasının miktarı usulsüz elde edilen gelir ve harcamanın iki katından az olamayacak.

Seçim harcamalarının sınırı maddesinde yer alan parasal değer, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan olunan yeniden değerleme oranında arttırılacak.