Kamuda dernek saltanatına yasaya rağmen devam
Hükümetin, dernek ve vakıfların devlet imkanlarını kullanmasına son veren yasayı iki yıl önce çıkarmasına rağmen, 'dernek saltanatı' devam ediyor. Çok sayıda dernek ve vakfın askeri tesis ve binaları kullandığı belirtiliyor
Kamu kurum ve kuruluşlarına ek gelir sağlamak için izin
verilen ama zaman içinde 'resmi haraç' mekanizmasına dönüşen kamu kurumlarının
bünyesinde kurulan vakıf ve derneklerinin devlet imkanlarını ve isimlerini
kullanması ile bağış toplamasının iki yıl önce bir kanunla yasaklanması rağmen,
dernek saltanatı aynen devam ediyor. Hala bir çok dernek ve vakıf resmi
kurumların binalarında yardım topluyor, makbuzla 'haraç' alıyor. Milyonlarca
YTL'lik fonlara hükmeden bu dernek ve vakıflar, sertk hükümler getiren yasaya
rağmen devlet kontrolü ve denetimden uzak faaliyetlerieni sürdürüyor. Kanunla
aykırı davrananlara 1 yıla kadar hapis öngörülmesine rağmen, aralarında askeri
vakıf ve derneklerin de bulunduğu çok sayıda vakıf ve dernek devlet binalarında,
devletin imkanlarıyla faaliyetlerini sürdürüyor, kamu kaynaklarından gelir elde
ediyor.
29 Ocak 2004'te çıkarılan 'Dernekler ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları ile
İlişkilerine Dair Kanun', dernek ve vakıfların kamu kurum ve kuruluşlarının
ismini almasını, hizmet binalarını ve diğer imkanlarını kullanmasını, bağış ve
katkı payı toplamasını yasaklıyor. Daha önce kurulmuş dernek ve vakıfların da
mevzuatlarını kanuna uygun hale getirmesi gerekiyor. Ancak kanunun yürürlüğünden
önce kurulmuş dernek ve vakıfların kamu kurumları ile ilgili aldıkları isimleri
kullanma hakları saklı tutuluyor.
Kanun çıktığında 600'ün üzerinde kamu vakıf ve derneği bulunuyordu. Emniyet
teşkilatı, hastaneler gibi bazı kurumların bünyesindeki dernekler yasaya uygun
olarak yeniden yapılandırılırken, aralarında askeri vakıflar olmak üzere çok
sayıda dernek ve vakıf kamu imkanlarını kullanmaya ara vermedi.
Askerlere 5 istisna
Dernek ve vakıfların kamu kurumlarıyla ilişkilerini düzenleyen kanun, Yeşilay,
Kızılay, Türk Hava Kurumu, Türk Polis Teşkilatını Güçlendirme Vakfı gibi yasayla
kurulmuş vakıf ve dernekleri bu uygulamanın dışında tutuyor. Askeri derneklerden
ise sadece Mehmetçik Vakfı, Türkiye Emekli Subaylar Derneği, Türkiye Emekli
Astsubaylar Derneği, Türkiye Harp Malulü Gaziler Şehit Dul ve Yetimleri Derneği
ile Türkiye Muharip Gaziler Derneği istisna tutulurken, bunun dışındaki tüm
askeri vakıf ve derneklerin askeri binaları ve diğer kamu imkanlarını kullanması
yasaklanıyor. Ancak, bu yasaya karşın çok sayıda askeri dernek halen kamu
binalarını ve imkanlarını kullanmaya devam ediyor.
Kanunda, belirtilen ilkelere aykırı hareket eden kamu görevlileri ile dernek ve
vakıf yöneticileri için üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilmesi
öngörülüyor. Dernek tüzüğü veya vakıf senedi kanuna aykırı olanların da
kapatılacak. Ancak iki yıldır yürürlükteki yasaya aykırı davranan dernek ve
vakıflarla ilgili şimdiye kadar dava açılmadığı ifade edildi.
Bağış toplamak yasak ama...
İki yıl önce çıkarılan kanunda şu hükümler bulunuyor:
Dernek ve vakıflar kamu kuruluşlarının ismini alamaz, hizmet binaları ve
müştemilatı içinde faaliyet gösteremez, araç ve gerecini kullanamaz.
Dernek ve vakıflar kamu kurum ve kuruluşlarının sundukları hizmetlerle ilgili
olarak gerçek ve tüzel kişilerden ücret, bağış, katkı payı ve benzeri adlar
altında herhangi bir karşılık alamaz.
Kamu görevlileri, görev ünvanlarını kullanarak dernek ve vakıf organlarında
görev alamaz.
Dernek ve vakıfların yardım toplama ve bağış kabul hizmetlerinde kamu
görevlileri çalıştırılamaz.
Kamu kurum ve kuruluşlarının bütçelerinden bu kanun kapsamındaki dernek ve
vakıflara ödenek, yardım veya herhangi bir kaynak aktarılamaz.
Kamu kurum ve kuruluşları personel maaş ve ücretlerinden kaynağında kesinti
yaparak bu kanun kapsamında dernek ve vakıflara aktarma yapamaz.
yenişafak