Kredi kartlarının üzerine uyarıcı yazılar yazılmalı

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sigara kutusunun üzerindeki uyarı yazılarının kredi kartlarının üzerine de yazılabileceğini bildirdi.

Tarhan yaptığı yazılı açıklamada; alınacak malın cazibesi karşıs, ödül ceza sisteminin bozulduğunu, kişinin ürün ya da hizmeti hemen almak istediğini anlatarak, ''Sağlıklı kullanım için 'Para değil kolaylık, nakit değil sanal sermaye' gibi sloganlar kullanılabilir" dedi.

Kartı kullanımının bir psikolojisi olduğuna ve Türkiye'de kredi kartı olgunluğunun oluşturulması gerektiğine işaret eden Tarhan, bir çok kişinin ödeme gücünü göz önünde bulundurarak borçlanmadığını, acilen bir bütçe kültürü oluşturulması gerektiğini vurguladı.

Tarhan, çocuk 10 yaşına geldiğinde bütçe kavramının oluşturulmasını savunduklarının altını çizerek, "Eğer bütçeyi kullanmayı öğrenebilirse, kişi ileride kredi kartı kullanımını da kontrollü bir şekilde yapar. Bu, küçük yaşta öğretilmeli. Para kullanmak zaman yönetimi gibi önemli ve de yönetilebilmeli. Sermaye iki türlü olarak bilinir. Biri, kazanılan sermaye diğeri de tasarruf edilen sermaye. Parayı tasarruf etmek de bir birikimdir. Tasarrufu maalesef popüler kültürün etkisiyle kaybettik" ifadelerini kullandı.

İnsanların kredi kartını nakit gibi, sermaye gibi gördüğünü, bu nedenle kişilerin olmayan parayı çok rahatça, sınırlandırmadan harcama eğilimi gösterdiğini kaydeden Tarhan, şu bilgileri verdi:

"Kişilik yapısında dürtü kontrol bozukluğu olanlar 'Dur, Düşün, Eyleme Geç'i yapamıyor. Bu durum beynin ön bölgesinin gelişmemiş olmasıyla alakalı. Aceleci, sabırsız ve hiperaktif davranışlar gösterebiliyorlar. Bir istek uyandığında kişi o isteği ihtiyaç gibi algılıyor. Onu giderme, karşılama arzusu uyanıyor ve kişi 'dur, düşün ve eyleme geç'i yapamıyor. Hemen eyleme geçerek alışveriş yapıyor."

- "Kredi kartı psikolojik olarak gelecekle ilgili sanal parayı satın alıyor"

Nevzat Tarhan, kredi kartı üzerine "Para değil, kolaylıktır" şeklinde uyarıcı yazı yazılması gerektiğini belirerek, şöyle devam etti:

"Kredi kartı psikolojik olarak gelecekle ilgili sanal parayı satın alıyor. Kişi böylece o parayı cebinde sanıyor. Kredi kartı psikolojisinde zayıf nokta bu. Kaynak yönetim mantığı içinde kullanılmalı kredi kartları. Yerindelik, verimlilik ve karşılıklılık ilkelerini göz önünde bulundurabilmeli. Bu 3 ilke burada sorgulanmalı ve para sonra kullanılabilmeli.

Kredi kartının finansal kaynaklardan farkı, sermayesinin sanal olması. Değer değildir ve karşılığı yoktur. Karşılıksız bir sermayedir, kişinin borçlanmasına yöneliktir. Adı üzerinde kredi. Ödediği zaman bir karşılığı oluyor. 'Kredi kartı para değil kolaylıktır' diye kredi kartlarının üzerine o nedenle yazılmalı. Çünkü bugün görüyoruz kontrolsüz harcama yaparak çok zor durumda kalan kişiler söz konusu. Nasıl ki sigara kutusunun üzerine 'Sağlığa zararlı' yazılıyor benzer uyarılar kart üzerine de yazılmalı. Bu durumda beyindeki ödül ceza sistemi sağlıklı çalışmıyor. Alınacak malın cazibesine karşı ödül ceza sistemi bozuluyor ve kişi hemen almak istiyor ürünü ya da hizmeti. Sağlıklı kullanım için 'Para değil kolaylık, nakit değil sanal sermaye' gibi sloganlar kullanılabilir."

Kredi kartının algı yönetimini bozduğunu ve kişilere somut algı olmadan soyut algıyla zarar verdirdiğini savunan Tarhan, insanların sonuçları göz önüne almadan dürtüsel davranışa yöneldiğini, bu nedenle uyarıcı yazıların etkili olacağını ifade etti.