740 işletmede 49 bin madenci çalışıyor

Ceyhun KUBURLU

Kömür ve linyit çıkaran kayıtlı 740 işletmede 49 bin madenci yeraltında çalışıyor. Uzmanlar, kömür madenlerinin patlamaya hazır bomba olduğunu belirterek, "Kötü durumdaki işyerleri için acil eylem planı şart" diyor.

TÜRKİYE Soma'ya yaşanan maden kazasıyla yasa boğulurken, ülke genelinde halen 49 bin maden işçisi yeraltında çalışmaya devam ediyor. Kömür ve linyit çıkaran 740 işletme çalışmalara devam ediyor. Uzmanlar Soma'daki madenlerden daha kötü durumda olan işletmelerin bulunduğunu hızla gerekli adımların atılıp özel ekiplerin kurulması gerektiğini söylüyor. İvme Yönetim Danışmanlık Genel Müdürü Fırat Şükrü Eker, "Türkiye'deki tüm madenlerin teknik altyapıları analiz edilmeli. Soma'daki madenden daha kötü durumda olan işletmeler olduğunu gözlemledik. Havalandırma sitemleri olmayan ve acil durumlara ilişkin gerekli standartları bulunmayan madenler var. Eğitimciler, danışmanlar, devlet görevlileri ve yurtdışından gelecek uzmanlarla özel ekipler oluşturulmalı. Maden maden incelemeler yapılmalı" dedi.

Türkiye Maden Mühendisleri Odası (TMMOB) Başkanı Ayhan Yüksel de, maden işletmelerinde yaşanan güvenlik sorunları için bir an önce harekete geçilmesi gerektiğinin altını çizerek, şöyle konuştu: "Her zaman öncelik madenlerde çalışan işçiler olmalı. Alınacak güvenlik önlemleri de uluslararası standartlarda sağlanmalı. Yoksa daha vahim olaylarla karşılaşılabilir. Soma'da kurtarma operasyonu bile tam anlamıyla doğru yapılamadı. Kurtarma ekipleri cesetleri battaniyelere sararak dışarı çıkardı. Kurtarma operasyonu bile belli bir disiplin çerçevesinde yapılır. İşçilerin kurtarıldığı bölgeler işaretlenir künyeler, belirlenir" dedi.

DENETİM KAĞIT ÜZERİNDE KALIYOR

Maden Mühendisleri Odası eski Başkanı ve iş güvenliği uzmanı Mehmet Torun ise, "Soma'daki madenden daha kötü durumda olanlar var. Kömür ocakları her an patlamaya hazır bir bomba gibi. Hemen projeler hazırlanmalı. Kamusal denetim arttırılmalı. Tüm bu denetimler kağıt üzerinde kalmamalı. Göstermelik yapılmamalı. 8 bin maden işletme ruhsatı alınmış. Bu madenlerin hepsi denetlenmeli" diye konuştu.

Uzmanların iş güvencesi sağlanmalı

KOCAELİ Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aziz Çelik, "Avrupa'nın gelişmiş birçok ülkesinde Soma benzeri ölümlü kazaları yaşanmamasının en büyük nedeninin şirket sahiplerinin 'vicdanı' değil, devletlerin ve sendikaların 'kontrol' gücü olduğunu görüyoruz" dedi. Çelik, iş güvenliği uzmanlarının iş güvencesi olmaması nedeniyle patron aleyhine rapor yazamadığını söyledi.

En tehlikelisi kaçak maden ocakları

TÜRKİYE Maden Mühendisleri Odası (TMMOB) Başkanı Ayhan Yüksel, "Kaçak maden ocakları Türkiye için çok ciddi sorun. Zonguldak bölgesindeki bu maden ocakları için tüm kurumlar harekete geçmeli. Bu maden ocakları ciddi tehlikeler barındırıyor" dedi.

Dünyada milyar dolarlık cezalar veriliyor

BUGÜNE kadar dünyadaki birçok dev şirket, büyük ölçekli iş kazalarındaki sorumluluğu nedeniyle milyar dolarları aşan cezalar ödedi. ABD'nin Teksas eyaletinde West Fertilizer isimli gübre fabrikasında meydana gelen patlamada 15 kişi öldü, 160 kişi yaralandı. Şirket, işçi aileleri ve çevrede yaşayanlara 1 milyar doları aşan tazminat ödedi.

İş müfettişlerinin illere göre dağılımı

İl Oran (%)

Ankara 32.29

İstanbul 14.29

İzmir 11.52

Bursa 8.29

Adana 4.95

Antalya 2.19

Samsun 2.1

Malatya 1.52

Zonguldak 0.86

Erzurum 0.57

Diğer 21.43

Tek kişilik denetim

TÜRKİYE'de iş müfettişi sayısı son yıllarda yükselmeye başlasa da rakamlar hala yetersiz kaldığını gösteriyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 2013 yılı verilerine göre Türkiye'deki iş müfettişi sayısı 1050, kayıtlı işçi sayısı 11 milyon 600 bin 554'e yükseldi. Buna göre ortalama 12 bin kayıtlı işçiye bir müfettiş düşüyor.

8.7 milyon

Türkiye'de 2009'da kayıtlı işçi sayısı

582

2009'da görev yapan iş müfettişi sayısı

14.905

Bir iş müfettişine düşen işçi sayısı

11.7 milyon

Türkiye'de 2013'te kayıtlı işçi sayısı

952

2013'te görev yapan iş müfettişi sayısı

12 bin

Bir iş müfettişine düşen işçi sayısı

%97

Türkiye'de gerçekleşen iş kazalarında önlenebilirlik oranı