İşçiler çalıştı dayıbaşı kazandı

MİTHAT YURDAKUL

BES'in raporunda hayatını kaybeden işçilerin ailelerine maaş bağlamak üzere görevlendirilen SGK çalışanlarıyla görüşüldüğü belirtilerek, "301 işçinin tamamına ölüm geliri bağlandığı, 900 gün prim gün sayısını doldurmayan az sayıda işçi yakını ile geçmişe dönük SGK ve Bağ-Kur prim borcu olan 15 civarında işçi yakınına ölüm aylığı bağlanmadığı; hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı almaya hak kazanan işçi yakınlarına yaklaşık bin 300 TL maaş bağlandığı ifade edildi" denildi.

Sendika yetkililerinin verdiği bilgiye göre, ölüm aylığını hakedemeyen madenci yakınlarına bin 300 yerine 400 lira eksik maaş bağlandı. Ölüm aylığı alamayan 15-20 kişilik madenci yakınının son torba yasa ile aylık almaya hak kazanmasının beklendiği, prim borçlarının terkin edileceği ifade edildi.

'Muazzam paralar'

Raporda, Soma'daki beş büyük maden işletmesinde çalışan yaklaşık 17 bin işçinin 13 bin 500'ünün TÜRK-İş'e bağlı Maden-İş'e üye olduğu belirtilerek, şöyle denildi:

"Dayıbaşı sistemi denilen sistemle taşeron sistem katmerli bir şekilde hayat buluyor. Dayıbaşı aldığı normal maaşın dışında hem sorumluluğu altındaki işçi başına ücret almakta hem de fazla üretim üzerinden prim almaktadır. Bunun için de işçilerin fazla üretim yapması için sürekli fazla çalışmaya zorlamaktadır. Dayıbaşı olan işçiler muazzam paralar kazanmakta, kazandığı paralar ise zarf içerisinde gayri resmi olarak kendilerine verilmektedir. Soma A.Ş.'ye bağlı çalışan bazı işçilerin ciddi malvarlıklarının olduğu tespit edilmiş durumda."

Bölünmüşlük yaşanıyor

"Katliam bağıra bağıra gelmiş" denilen raporda şöyle dendi:

"Katliam sonrasında işçiler çalışma koşullarının artık değişmesi gerektiği düşüncesiyle kendilerini satmayacak bir sendika arayışı içindeler. Ancak AKP'li, MHP'li, Alevi ve Çepni diye farklı gruplara bölünmüş olması ve farklı eğilimler taşıyor olması ortak hareketin önündeki en önemli engel olarak duruyor."

SOMA'DA SON BİLANÇO

301 işçinin öldüğü Soma maden faciası sonrası açılan soruşturmaya dair bilgileri Akhisar Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahiner açıkladı. Soruşturmada rakamlar şöyle:

126 mağdur dinlendi.

48 müşteki dinlendi.

220 tanık dinlendi.

52 şüpheli gözaltına alındı.

8 şüpheli tutuklandı.

32 şüpheli serbest kaldı.

12 şüpheli hakkında adli kontrol kararı verildi.

4 kişilik bilirkişi heyeti görevlendirildi.

'Soma bu torba yasaya sığmaz'

TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu, TBMM Plan Bütçe Komisyonu'ndan alt komisyona sevk edilen ve maden işçilerinin çalışma koşullarını iyileştiren torba tasarı ile ilgili siyasi partilerle görüşmeler yaptıklarını belirterek, "Kanunun torba yasa içinde gelmesini ciddiyetsiz buluyoruz. Soma, torbaya sığmaz" dedi. Bozoğlu, 1976'da İtalya'nın Seveso kasabasında yaşanan ve çok sayıda insanın ölümüne neden olan endüstriyel facianın ardından AB'nin büyük endüstriyel kazalara dair hazırladığı kanun direktifine "Seveso" adını verdiğini anımsattı.

Bozoğlu, "Bunun nedeni bu olayın zihinlere kazınmasıdır" dedi. Bozoğlu, Soma'daki facianın ardından hazırlanacak kanun tasarısının da Seveso örneğinde olduğu gibi facianın adıyla anılmasını talep ettiklerini belirtti.

ANKARA Milliyet

Bütün yakınlara aylık bağlanacak

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Soma'da hayatını kaybeden 301 madencinin 234'ünün yaşayan 632 hak sahibine ölüm geliri ve ölüm aylığı bağlama işleminin tamamlandığını, hak sahiplerinin aylıklarını bu ay alacağını belirtti. Elvan, "67 kardeşimizin aylıkları ise gün eksiği, prim borcu, ana-babalarının muhtaçlık şartını taşımamaları nedeniyle bağlanamamıştır. Ancak bu tasarıda yer alan maddeler sayesinde 67 kardeşimizin yakınlarına da aylık bağlamış olacağız" dedi.

TBMM Komisyonu'nda görüşülen madencilikle ilgili yeni düzenlemeler de getiren torba tasarı hakkında bilgi veren Elvan, "Düzenleme ile Soma'da hayatını kaybeden madenci şehitlerimizin sosyal güvenlik kurumuna olan her türlü borçlarını siliyoruz. Ölüm aylığı için gerekli olan 5 yıl sigortalılık ve 900 gün prim ödeme şartını da kaldırıyoruz. Aylık bağlanacak olan anne ve babalar için muhtaçlık kriterini kaldırıyoruz. Şehit madencilerimizin bir yakınını kamuda istihdam edeceğiz" dedi.