Uzmanlara göre, gelişmiş ülkelerde bile henüz rayına oturmayan elektronik imzanın, Türkiye'de yaygınlaşması zor.

Uzmanlara göre, gelişmiş ülkelerde bile henüz rayına oturmayan elektronik imzanın, Türkiye'de yaygınlaşması zor.

Bürokrasi yükünü hafifletecek 'Elektronik İmza Yasası', geçtiğimiz günlerde TBMM' de kabul edildi. Uygulama ise altı ay sonra başlıyor. Eğer uygulama başarılı olursa, bilgisayar kullanan herkes her türlü bürokratik işini sanal ortamda yapabilecek, masa masa dolaştıran bürokratik işlemler tarihe karışacak. Ancak uzmanlara göre, gelişmiş ülkelerde bile henüz rayına oturmayan elektronik imzanın, Türkiye'de yaygınlaşması zor.

Önce sertifika
Elektronik imza için, öncelikle elektronik sertifika gerekiyor. Bu belgeyialırken,kullanacağınız imzayı beyan ediyorsunuz, imzalar şifrelenmiş olarak tutuluyor. Sertifikayı ilk olarak TÜBİTAK'ın vermesi planlanıyor.
İkinci aşamada bilgisayara takılan bir 'imza tableti' almak gerekiyor. Kullanıcı kâğıda imza atar gibi tabletin ekranına imzasını atıyor, imza, sanal ortamdaki belgeye aktarılıyor ve bu ilgili kuruma gönderiliyor.
İlgili kurum gerekirse sertifika alırken attığınız imzayla belge üzerindeki imzayı karşılaştırabiliyor.

Hapis cezası da var
Altı ay sonra yürürlüğe girecek olan e-imza, elle atılan imzayla aynı hukuki sonucu doğuracak. Ancak kanunların resmi şekle veya özel bir törene tabi tuttuğu hukuki işlemler ile teminat sözleşmeleri, e-imzayla yapılmayacak. Resmi kurumlara imzayla yapılabilen bir hizmet başvurusu ya da beyan formu, gerekli donanım olduğu takdirde bilgisayarla bulunulan yerden yapılabilecek.
Elektronik sertifikalarda sahteciliğe de ciddi cezalar var. Sahte elektronik sertifika oluşturanlara iki yıldan beş yıla kadar hapis ve 1 milyar liradan aşağı olmamak üzere ağır para cezası verilebilecek. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen elektronik sertifika hizmet sağlayıcılarına 8 milyar liradan 20 milyar liraya kadar idari para cezası öngörülürken, suçların tekrarı halinde para cezaları iki kat uygulanacak.

Delil sayılacak
Güvenli elektronik imza, elle atılan imzayla aynı ispat gücüne sahip olacak. Bu imzayla oluşturulan elektronik veriler senet hükmünde olacak, aksi ispatlanana kadar kesin delil sayılacak.
Olası bir dava sırasında bir taraf kendisine karşı ileri sürülen veriyi inkâr ederse, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun imza inkârına ilişkin hükümleri kıyas yoluyla uygulanacak.
Elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi sonucunda oluşacak zararların karşılanması amacıyla 'sertifika mali sorumluluk sigortası' yaptıracak. Bu sigorta, Türkiye'de ilgili branşta çalışmaya yetkili sigorta şirketlerince yapılabilecek.

Lider ülke Güney Kore
TÜBİTAK Bilgi Teknolojileri ve Elektronik Araştırma Enstitüsü'nden (BİLTEN) Dr. Tolga Tüfekçi, e-imza uygulamasını öncelikle kamu kurumlarının kendi içinde denemesi gerektiğini belirterek şunları söyledi: "Bu konuda en başarılı olan Güney Kore'de 7 milyon kişinin elektronik imza sertifikası var. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde 2000'den bu yana elektronik imza yasalaşmıştı. Ancak teknoloji daha yavaş yaygınlaşıyor. En gelişmiş ülkelere dahi yaygınlaşma zaman alıyor. BİLTEN'in son araştırmasına göre hanelerde bilgisayar sahipliği oranı yüzde 13, ancak bu hanelerden yarısı internete bağlı. Sosyo- ekonomik koşullar düşünülürse, bu oranların birden artması beklenemez. Yani evden erişim talebi yüksek olmayacak. Kamusal alanda dahi bilişim uygulamalarına yeni yeni geçildi. Ancak kamu maliyetini düşürmek, devlet etkinliğini artırmak için elektronik uygulama teşvik edilmeli.