Türkiye'nin bozuk yol haritasını çıkarıyorlar

Trafiğe çıkan neredeyse her sürücü her gün yenisi yapılan, henüz tamamlanan veya bakım görmesi gereken yollardan geçiyor. Yollarda bulunan çok sayıda ve çeşitli hasar, sürücüleri olduğu kadar, trafiğe dahil olan herkesi riske atıyor.

Ankaralı üç bilgisayar mühendisinin hazırladığı Bozuk Yol uygulaması, telefonların alıcı özelliğini ortaya koyarak en pratik ve etkin yoldan yollardaki hasarları tespit etmeye çalışıyor. Ankara başta olmak üzere akıllı telefon kullanıcılarının veri sağladığı uygulama, Türkiye'nin bozuk yol haritasını oluşturmaya başladı.

Mustafa Ferhan Akman, Mustafa Musa Ülker ve Süleyman Çelik'in oluşturduğu Bozuk Yol ekibi, uygulamanın geliştirilme sürecini ve sunmak istedikleri faydaları

Al Jazeera Türk

'Sosyal baskıyı projemize entegre ettik'

Akman, Bozuk Yol projesinin eşinin hamile olduğu dönemde çektikleri sıkıntılara çözüm bulma amacıyla doğduğunu belirterek, projeleriyle insanların hayatını kolaylaştıracak yeni teknolojiler geliştirmek istediklerini belirtti. Akman, projelerinin mahalle baskısının yerini alan 'sosyal baskıyla' uyumlu çalıştığına dikkat çekti:

Bozuk Yol projesinde kullandığımız alıcı teknolojisiyle, yollardaki tüm bozuklukları tespit etmeyi amaçlıyoruz. Bu çalışma, içinde mühendislik ve Ar-Ge'yi barındırıyor. Bugüne kadar yaptığımız testler, alıcıların giderek hayatımızda daha fazla yer edineceğini bize gösterdi. Bozuk Yol yoldaki çukurlar ile rampaları ve her ikisi arasındaki farkı ayırt edebiliyor, buna göre veri analizi yapıyor.

Bozuk Yol tam olarak bir SoLoMo (sosyal-lokal-mobil) projesi. İnsanlar trafikteyken karşılaştıkları hasarları tespit ediyoruz, veriyi mobilde üretiyoruz, Twitter üzerinden de sosyal baskıyı oluşturarak gerekli onarımın gerçekleştirilmesini sağlamaya çalışıyoruz. Günümüzde artık bir mahalle baskısı değil, sosyal bir baskı var. Markalar, belediyeler, siyasiler olsun herkes, ne kadar iyi olduğunu şeffaf bir şekilde göstermeye çalışıyor. Buradan bakıldığında mahalle baskısı artık sosyal baskı olarak değişmiş durumda. Bu değişimi biz de projemize yansıttık.

Bozuk Yol ile sürekli konum odaklı işlemler yaptıklarını belirten Akman, bu kapsamda ileride yeni hizmetler sunmayı amaçladıklarını belirtti. Kuracakları radyo sistemiyle yoldaki sürücülere yakınlardaki lokasyonlar hakkında bilgi sunacaklarını söyleyen Akman, örnek olarak yol üzerindeki bir mağazanın indirim kuponlarını sürücülere uygulama aracılığıyla bildireceklerini ifade etti. Bozuk Yol ayrıca, müşterilere zamanla sigorta ve kasko gibi konularda indirimler de sağlayacak.

'Giyilebilir teknolojilere kapı aralayacak'

Bozuk Yol'un onarım maliyetlerini düşürme aşamasında büyük bir rol üstlenebileceğini belirten Akman, projelerinin ileride giyilebilir teknolojilere geçiş noktası oluşturacağını ifade etti:

İngiltere, 2014'te yolların onarımı için 168 milyon sterlin gibi yüksek bir bütçe ayırdı. Bu örnek, çözmeye çalıştığımız sorunun ne kadar büyük olduğunu gösteriyor. Bozuk Yol, bugüne kadar geliştirilmek istenen benzerlerine kıyasla bozuklukları otomatik olarak tespit ediyor. Üç bilgisayar mühendisi arkadaşın oluşturduğu bir ekip olarak altı haftada geliştirdiğimiz uygulamanın en azından 168 milyon sterlin boyutundaki bir sorunu çözmekte oldukça başarılı olduğunu düşünüyorum. Önümüzdeki dönemde projemize destek verecek bir yatırımcı bulmayı ve çalışmalarımızı bir şirket olarak devam ettirmeyi istiyoruz.

Çalışmalarımıza giyilebilir teknolojilerle devam etmeyi planlıyoruz. Örneğin futbolculara verilecek bir bileklik ile topa vuruş açıları, topa vurma hızları, sahada ne kadar koştukları gibi oyuncuların performanslarının artırılması, antrenman bilgileriyle gerçek maçtaki bilgilerin karşılaştırılması gibi analizlere kapı aralamak istiyoruz. Kısaca alıcıların hayatımızın merkezine oturacağı; göremeyen bir insanın görmesini, duyamayan birinin duymasını sağlayabileceğimiz bir vizyon ile yola çıktık.

'Her aracı, yolu ve telefonu denedik'

Projenin geliştirilme aşamasında çok kapsamlı testler gerçekleştirdiklerini belirten Mustafa Musa Ülker, sosyal medya aracılığıyla hasarların onarılmasını sağlamak için sürekli takip yaptıklarını belirtti:

Kimsenin yetkililere iletmediği bozukluklar birçok kişiyi tehdit ediyor. Bozuk Yol uygulamasını kullanmak için uygulamayı açarak aracınızda uygun bir yere koyuyorsunuz. Yolda bir bozukluktan geçtiğiniz anda, uygulama otomatik olarak tespit yapıyor ve buluttaki sunucularımıza iletiyor. Doğrulanan bilginin belediyelere, mavi masalara, Karayolları Genel Müdürlüğü'ne iletilmesinde sosyal medyadan yararlanıyoruz. Eğer iletilen bozukluk hakkında bildirim devam ediyorsa gerekli takibi yapıp tekrar gerekli uyarıda bulunuyoruz.

Testleri bizzat yollarda yaptık. Çünkü her aracın farklı bir süspansiyon sistemi, bozukluklarla karşılaşıldığında hıza göre alınan verileri etkileyen farklılıkları söz konusu. Lastiklerin içindeki havadan tutun, telefonun araçta konduğu yere kadar birçok faktörün önemi var. Algoritmamızı yol bozukluklarını optimum şekilde tespit edecek seviyeye getirmek için farklı araçlar, farklı telefonlar ve farklı yollarda testler gerçekleştirdik.

Bozuk Yol olarak önümüzdeki haftalarda duyuracakları ödüllü bir yarışma başlatacaklarını belirten Ülker, Türkiye'de girişimcilerin fikirlerini ortaya çıkarmak ve geliştirmek adına büyük sıkıntılar çektiklerini ifade etti.

Türkiye'de girişimciliğin yeterince olgunlaştığını düşünmüyoruz. Konya'da, Ağrı'da, Erzurum'da, Van'da veya Edirne'de bir uygulama geliştirildiğini ancak bir prototip halini bile alamadan fikir olarak kaldığını duyuyorsunuz. Prototip olarak ortaya çıkan projelerin ise yeterince ilgi görmediğini düşünüyorum. Yurt dışında fikirlerin gelişmesini sağlayacak desteği ve şartları sunan çok sayıda yatırımcı, finansör olduğunu görüyorsunuz. Türkiye'de bu destek daha emekleme aşamasında. Devletin desteğinin son birkaç yılda önemli olarak arttığını görüyoruz. Aynı zamanda girişimcilik ekosistemi güçlendi ve teknosistemi hızlandırma çalışmaları arttı. Ancak halen yolun başında olduğumuza inanıyorum. Projelere satış aşamasına geldiklerinde değil, fikir aşamasında katma değeri artırılacak şekilde destek verilmeli. Bu alanda uzmanların, firma ve üniversitelerin destek vermesi ve ciddi çalışmalar yapılması gerekiyor. Gerekli desteğin verilmesi halinde Türkiye'den dünyada çözüm aranan sorunlara cevap oluşturabilecek birçok proje çıkacaktır.

'10 bin kilometrenin üzerinde test yaptık'

Bozuk Yol web sitesinde Türkiye'nin bozuk yol haritasını çıkardıklarını belirten Süleyman Çelik, uygulamalarının yakın zamanda Android ve iOS'in yanı sıra diğer işletim sistemlerinde de yer alacağını söyledi:

Hangi şehir, sokak ve caddede yol bozukluğu olduğunu web sitemizdeki haritadan görebilirsiniz. Bozuk Yol'un belediyeler tarafından yollarda onarım yapılması için kullanılmasını ve çözüm sunmasını istiyoruz. Sosyal medya aracılığıyla Ankara Büyükşehir Belediyesi'ne hasar içeren yolun koordinatlarını içeren tweet attıktan birkaç gün sonra söz konusu yolda onarım yapıldığını gördük. Uygulamamızın sadece teoride kalmadığını ve pratiğe döküldüğünü gördük. Böylece işinden evine dönen, hastaneden yeni çıkan veya okuluna giden herkese yardım edebileceğimizi anladık.

Bozuk Yol şu an Android ve iOS işletim sistemleri için indirilmeye hazır. Yakın zamanda Windows Phone ve diğer platformlar için de hazırlamayı amaçlıyoruz.

Müfit Yılmaz Gökmen - Özgür Çetin - Al Jazeera