Elektrik fiyatlarına sokak aydınlatması zammı
Belediyelerin ödemediği sokak aydınlatma bedelleri, vatandaşa
zam yükü olarak dönecek. Yapılacak düzenleme ile faturalara bu bedelin direkt
yansıtılması ya da Belediye Tüketim Vergisi oranı ile oynanması planlanıyor.
Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.'nin (TEDAŞ) belediyelerden tahsil edemediği sokak
aydınlatmalarının bedeli vatandaşın üzerine kaldı.
Belediyeler bugüne kadar 1-1.5 milyar YTL'lik sokak aydınlatması bedelini
ödemedi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı ise
özelleştirmeden dağıtım bölgesi alacak olanların, TEDAŞ'ın yaşadığı tahsilat
sorununu yaşamaması için 3 ayrı formül belirledi. Formüllere göre gerek sanayi
ve gerekse konut abonelerinin tükettiği elektriğin faturası zamlanmış olacak.
Yapılması planlanan yasal düzenleme ile faturalara bu bedelin direkt
yansıtılması ya da Belediye Tüketim Vergisi (BTV) oranı ile oynanması
planlanıyor. Belediyelerin bugüne kadar ödemedikleri bedellerin ise en azından
ana parasının tahsilatı için bir çalışma başlatıldı.
Sanayiciden 5, vatandaştan 2 YTL
Hazırlanan formüllerden ilki aydınlatma bedeli olarak belirli bir tutarın
faturalara direkt olarak yansıtılmasından oluşuyor. Buna göre sanayi
abonelerinden fatura başına 5 YTL, konut abonelerinden ise 2 YTL alınması
düşünülüyor.
İkinci formülde ise konut abonelerinin elektrik faturalarından alınan ve
belediyelere aktarılan yüzde 5'lik BTV oranının yüzde 8'e, sanayi abonelerinden
alınan yüzde 1'lik BTV'nin yüzde 2'ye çıkarılması öngörülüyor.
Bu durumda konut aboneleri elektriğe kilovatsaat başına yaklaşık 0.40 Ykr daha
(Eski birimle 4 bin TL), sanayi aboneleri ise 0.12 Ykr (eski birimle bin 200 TL)
daha fazla para ödemek zorunda kalacaklar. Bu durumda konut abonelerinde BTV
payı 0.63 YKr'den 1.022 YKr'ye, sanayi abonelerinde ise aynı kesinti 0.12
YKr'den 0.24 Ykr'ye çıkacak. Bu formülde; konut abonelerinden oluşacak 3 puanlık
farkla sanayi abonelerinden gelecek 1 puanlık fark belediyelere aktarılmayacak
ve TEDAŞ'ın kasasına girecek.
Üçüncü formüle göre ise elektrik faturaları içinden alınan BTV'nin oranları
değiştirilmeden belediyelere aktarılması yerine, tamamının TEDAŞ'ta kalması
düşünülüyor.
Özelleştirme için zorunluluk
BTV oranının yükseltilmesi, tüketicilerin yükünü daha
artıracak. Özellikle sanayi abonelerine yapılacak 1 puanlık artırımın bile,
maliyetleri yükselteceğini söyleyen bakanlık yetkilileri, bu nedenle fatura
başına aydınlatma bedeli alınmasına yönelik bir yasa çıkarılmasının daha olumlu
olacağını ifade ettiler. Yetkililer, TEDAŞ'ın özelleştirilmesi sırasında sokak
aydınlatması bedellerinin tahsilatında yaşanan sıkıntının özelleştirme
çalışmalarını olumsuz etkilemesinden çekinildiğini ifade ederek "Özelleştirme
sonrasında görev alacak dağıtım şirketlerinin, belediyelerden tahsilat yapamama
sorunuyla karşılaşmaması gerek. Bu endişe ihalelere ilgiyi azaltmamalı.
Özelleştirmenin başarısı için en kısa sürede böyle bir yasa çıkarılması
gerekiyor" diye konuştular.
Büyükşehir belediyeleri borçta başı çekti
Belediyelerden 2002 yılından bu yana aydınlatma bedeli tahsil
edilemedi. Ancak Hazine, görev zararı olarak TEDAŞ'a aydınlatma bedelleri için
320 milyon YTL'lik ek ödeme yaptı. 2003 yılından bugüne kadar ise TEDAŞ kasasına
aydınlatma bedeli adı altında bir para girişi olmadı. Bu nedenle TEDAŞ'ın
2003-2005 döneminde oluşan ana para alacağı 1-1.5 milyar YTL'ye ulaştı.
Türkiye'nin yıllık aydınlatma bedeli faturasının 600 milyon YTL civarında olduğu
ve borcun her geçen yıl bu miktarda arttığı öğrenildi. Borcun büyük kısmının ise
İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehir belediyelerinden kaynaklandığı
kaydedildi. Bakanlık yetkilileri, "Büyükşehirlerde hem aydınlatma bedeli
belediyelerden tahsil edilemiyor hem de aydınlatma tam olarak yapılamıyor" diye
konuştular.
Tahsilata üç formül
1- Aydınlatma bedeli olarak belirli bir tutar faturalara
direkt olarak yansıtılacak. Buna göre sanayi abonelerinden fatura başına 5 YTL,
konut abonelerinden ise 2 YTL alınacak.
2- Konut abonelerinin elektrik faturalarından alınan ve belediyelere aktarılan
yüzde 5'lik BTV oranı yüzde 8'e, sanayi abonelerinden alınan yüzde 1'lik BTV
yüzde 2'ye çıkarılacak.
3- Elektrik faturaları içinden alınan BTV'nin, oranları değiştirilmeden
belediyelere aktarılması yerine tamamı TEDAŞ'ta bırakılacak.
referans