Paşalar uçak kazasını anlattı

Saygı ÖZTÜRK/Sözcü

Emekli Korgeneral Erdoğan Karakuş: Bu uçakların hava radarı yok. Hava radarı olmuş olsa uçağı 2 mil geriden takip edebilirsiniz. Radar olmadığından başka uçağı, bulutu yeterli göremiyor. Uçaklar koldan kalkmıyor, ayrı ayrı kalkmak durumunda kalıyor. Oysa F-4'ün hava radarı var, bulutu, diğer uçağı rahatlıkla görüyor. 9 Ocak 2003 tarihinde de yine aynı aynı bölgede, 2 uçak dağa vurmuş, bu olayda da 4 pilotumuz şehit olmuştu. Pilotların kuleyle, meydan radarıyla ne konuştuklarını bilmiyoruz. Gece şartlarında muhtemelen buluta girme söz konusu olduysa, çakar durumda olan kenar ışıklarını zamanında kapatmamışlarsa, güneş batımı gibi aletlere bakmalarına da mani olmuş olabilir. 3 yıl önce Ankara'da meydana gelen ve 5 askerimizin şehit olduğu helikopter kazası da yine bulutların içinden geçerken çakar ışıkların söndürülmemesinden kaynaklanmıştı. Bu uçakların bir çok parçası İsrail'den alındı ve ülkemizde modernize edildi. Elektronik müdahale zor. Ama geçiş alanında uçaksavarla tarama olduysa onu bilemem. Heyet, bu konuyu da inceler.

Emekli Tümgeneral Ayhan Gümüş: Balyoz davası nedeniyle tutuklanmamdan önce Hava Harp Akademisi komutanlığım sırasında, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Necdet Özel'e, savaş pilotlarının zorunlu hizmetinin 15 yıldan 10 yıla düşürülmesinin büyük ölçüde liderlik, tecrübe zafiyeti yaşatacağını, bunun da gelecek yıllarda kaza kırımların artışı şeklinde bize yansıyacağını çok açık ve net bir biçimde söylemiştim. Son kazanın da yine tecrübe, liderlik, komuta kontrol eksikliğinden kaynaklandığını sanıyorum. Kolda uçuyorlarsa yeteri kadar tecrübeleri olmadığını gösterir. Eğer bunların rotaları kesiştiği için çarpıştılarsa bu tamamen komuta kontrol ve uçuşların takibini yapan kişilerin tecrübesizliğinden, yeteri kadar bilgilerinin olmadığından kaynaklanıyor. Uçakların havada çarpışmasını engelleyici onlarca kuralımız var. Mecburi hizmetin inmesiyle birlikte herkes sivil hava yollarına ayrıldı. Liderlik eğitimi yapmış olanlar, öğretmen durumunda olanlar, 'görev lideri' olanların hepsi ayrıldı Bunların boşluğunu doldurmak kısa sürede mümkün değil."

Emekli Tümgeneral Beyazıt Karataş: Uçaklar 18.07'de kalktığı, 19. 05'de radar irtibatının kesildiği belirtiliyor. Bir saat havada kalmışlar, iniş için alana yaklaşmaktadırlar. Kaza bu sırada meydana geliyor. Çalışma irtifasından gelip alçalırken istem dışı yanlış bir irtifaya inebiliyorlar. Yani emniyet irtifasının altına inmiş olabilir. Diğer bir olasılık ise bir saat uçuyorlar, teknik arıza bildirmiyorlar. Burada pilotaj mı, yoksa teknik bir sorun mu yaşandı ancak inceleme sonucu anlaşılabilir. Uçakların birbirine vurma ihtimali de var. 4 pilo-tun, emniyet irtifasının altına inmesi rastlanacak bir şey değil, 4 pilotun böyle bir hatayı yapmaması gerekir. Diğer kazalarında olduğu gibi bir kazayı olduktan sonra değil, olmadan önlemek önemliydi. Uçuş ve yer emniyet zincirinin halkalarıdır. Bu zincirin birisi zayıflasa pilotaj, teknik, hava şartları o halkayı koparır. Zincirin zayıf halkası belirlenip sonraki kazaları önlemek gerekir.