Türkiye'nin kimyasını bozan havaların sırrı ne?

Kurthan DEMİR / Ferhat ERDOĞAN

Türkiye'nin birçok bölgesinde şiddetli sağanak yağış etkisini hissettiriyor. Temmuz ayına günler kala yaz yağmurlarının ardı arkası kesilmiyor. Yağışlar kısa süreli ve adeta gök delinircesine görülüyor ve hortumlar da sıkça yaşanıyor. Uzmanların ortak kanısı, mevsimlerin değiştiği yönünde. Şehirlerin büyümesi, yeşil alanın yok olması nedeniyle, birdenbire oluşan 'sağanak patlamaları' yaşanıyor. Uzmanlar, iklim değişikliğinden dolayı yoğun yağışların daha da artacağı görüşünde. İşte iklimimizdeki yeni öge, 'sağanak patlaması' üzerine uzmanların görüşleri...

"ATMOSFER İLİŞKİSİ BOZULDU"

Avrupa Ekoloji Fed. Kons. Üys. Prof. Dr. Ümit ERDEM:

"Çevrebilimciler olarak üzerinde durduğumuz nokta; iklim değişikliğinin yaygın hale gelmesi. Yazlar kışa çevrilecek, kışlar yaza çevrilecek. Yoğun sağnak yağışlara gelince; günümüzde atmosferik olaylar değişime uğruyor. İstanbul gibi kentler hem dik hem yatay büyüyor. En büyük zararı da tarım toprakları ile yeşil doku görüyor. Yeşil dokular azaldıkça atmosfer ilişkisi bozuluyor. O yüzden birdenbire sağanak patlamalar yaşıyoruz. Bu durum ilerleyen yıllarda artarak devam edecek."

Yağışlı hava etkisini devam ettirecek / Haritalı

"DAHA ŞİDDETLİLERİNE HAZIRLANMAMIZ LAZIM"

İTÜ Meteo. Müh. Böl. Öğr. Üys. Prof. Dr. Orhan ŞEN:

"Bu yağışlarda iklim değişikliğinin etkisi var, normal değil. Artık Marmara'nın eski iklimi yok. Uç değerler, sağanak yağışlar, hortumlar arttı. Ayrıca İstanbul'un altyapısı bu değişimi kaldırmıyor. Böyle yağışlara karşı altyapının değişmesi lazım. Bu yağışlardan daha şiddetlilerine kendimizi hazırlamalıyız. Sağanak patlamaları hafiflemeyecek, şiddetlenecek."

YAĞIŞLAR SÜRECEK

Meteoroloji yetkilileri, yağışların pazar gününe kadar süreceğini bildirdi. Yapılan tahminlere göre yağışlar kuzey bölgelerde etkili olacak. Hava sıcaklıkları mevsim normallerinde seyredecek. Bölgelerimizde hava durumu şöyle:

BUGÜN: Marmara'nın doğusu, Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu'nun doğusu yağmurlu, diğer bölgeler bulutlu.

YARIN: Doğu Karadeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu'nun kuzeyi yağmurlu, diğer bölgeler parçalı bulutlu.

CUMA: Doğu Karadeniz, Marmara, Doğu Anadolu ve Adana çevresi yağmurlu, diğer bölgeler açık.

CUMARTESİ: Ege kıyıları çok bulutlu, Güneydoğu Anadolu parçalı bulutlu, diğer tüm bölgeler yağmurlu.

PAZAR: Güneydoğu Anadolu dışında tüm bölgeler yağmurlu.

YAZ NEDEN GELMİYOR?

Meteoroloji uzmanları mayıstaki yağışların hazirana kaydığını, yaz sıcaklarının da temmuzda yaşanacağını söyledi

Ahmet Uçar (Meteoroloji Genel Müdürlüğü Hava Tahmin Şube Müdürü): "Yaklaşık bir aydan bu yana özellikle kuzey kesimlerden gelen üst seviyedeki soğuk hava etkili oluyor. Yer seviyesinde ısı fazla olduğu için genellikle öğleden sonraları başlayıp belli bir süre devam eden yağışlar yaşıyoruz. Genelde mayıs ayında görülen yağışlar bu yıl haziran ayında da görülüyor. Bu yağışlara sistemin biraz ötelenmesi diyebiliriz. Bir de geçmiş yıllara göre, yağış miktarı normallerin üzerine çıktı. Örneğin Ankara'nın 50 yıllık ortalaması 35 milimetre iken, bu yıl ise bu miktar 100 milimetreye yaklaştı."

Bir günde bir aylık yağmur

Prof. Dr. Selahattin İncecik (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Öğretim Üyesi): Gördüğümüz bu yağışlar konveksiyon tipi yağışlar. Normal cephesel tipli yağışların yani yılın belli dönemlerinde karşılaştığımız yağışlardan faklı olarak aşırı ısınma sonucunda meydana geliyor. Lokal ve daha kısa süreli yağışlar bunlar ve birden bire aşırı ısınmadan kaynaklanıyor. Dünyanın yağış rejimi değişti. İklim değişikliği bu. Yani belli aylarda beklediğimiz yağışlar, örneğin bir ay boyunca beklediğimiz yağışlar artık 1-2 günde meydana gelecek."

Küresel ısınma yüzünden

Prof. Dr. Orhan Şen (İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Öğretim Üyesi): "Şu anda yaşadığımız yağışlar, küresel ısınmayla ilgili olarak gerçekleşen yağışlar. İleride bu tür yağışların daha şiddetlisini de yaşayacağız. Şu an yaşadığımız yağışlar da haziran aynı sonuna kadar devam edecek. Ancak haziran bittiğinde ise bu yağışları arar hale geleceğiz. Çünkü bu kez yine küresel ısınmaya bağlı olarak sıcaklıklar artacak. Örneğin İstanbul'da yaz aylarında gördüğümüz sıcaklıkların ortalama 3 derece fazlasını yaşayacağız. Yani bu kez daha fazla ısınma olacak."