Özel okullar niye çöktü?

MEB ve YÖK'ün olağanüstü desteğine rağmen, kolejler ve vakıf üniversiteleri, kayıt sürecinde, kötü bir yıl yaşıyorlar.

Vakıf üniversitelerinin birkaçı dışında, kontenjanların yüzde 50'den fazlası boş kaldı. Fire oranının kesin kayıtlar sırasında daha da artması bekleniyor.

Kolejlerde ise Koç dışında kontenjanını dolduran Türk okulu yok gibi. Yabancı okullarda ise önemli kontenjan açıkları var. Hem de, OKS'de hâlâ 3. ön kayıt dönemi açılmayıp öğrencilerin kolejlere mecbur bırakılmalarına rağmen...

Neden sorusuna cevap ararken, ekonomiyle iç içe olanlara sordum: Gidişat kötü mü? Ekonomi geçen yıllara göre daha mı riskli ki veliler, özel okuldan kaçıyor?

Geçen yıla göre değişen fazla bir şey olmadığını söylediler. Özel okul sahipleri de aynı görüşte. Ekonomik verilerin çok daha olumsuz olduğu dönemlerde kayıtlar bundan daha iyiydi diyorlar.

Peki o halde bu kaçış ya da güvensizlik niye?

İşte dile getirilen gerekçelerden birkaçı:

Ücretler çok yüksek. Bir yılı hazırlık, 5 yıllık bir kolej öğrenimi için en az 100 bin YTL'yi gözden çıkarmak gerekiyor.

Yabancı dil öğretme konusunda başarı olamadılar. İlköğrenimde yabancı dille eğitim yapan okullardan mezun olanlar kolejlere geldiklerinde, kolejlerden mezun olanlar da üniversiteye gittiklerinde yeniden hazırlık sınıfında okumak zorunda kalıyorlar. Vakıf üniversitelerinden mezun olanların yabancı dil düzeyleri de yurtdışına açıldıklarında maalesef genelde yetersiz kalıyor.

Vaat edilenlerle, gerçekleşenler arasındaki farklılıklar, özel öğretim kurumlarına karşı güven erozyonu yarattı. Veli ve öğrenciden çok, kurumsal çıkarların ön planda tutulması, öğrencilerin müşteri konumuna getirilmeleri ve tek taraflı ticaret anlayışı bu erozyonu daha da hızlandırdı.

ÖSS başarıları, iddia edilenlerin ötesinde farklı bir tablo sergiliyor. Fen liseleri ve anadolu liselerinin başarı oranlarının daha yüksek olması, özel okulları düşünen velileri de bu okullara yönlendirdi.

Ücret artışlarındaki mantık dışı oynamalar da velilerin kaçışına neden olan unsurların başında geliyor. Dolar kuru yüksek iken dolarla, YTL değerliyken YTL'ye yönelmeleri ve maaş artışlarının çok üzerinde zam yapmaları da bu okullara karşı soğukluğun önemli nedenleri arasında yer alıyor.

Özel okullar ve vakıf üniversitelerinden kaçışın gözle görülmeyen ama çok etkili olan gerekçelerinden biri de, kurumların birbirlerine karşı olan karalama kampanyaları. Hangi öğrenim kurumuna gitseniz, en iyisi kendileri. Diğerleri ise ya çok vasat ya da vatandaşı kandırıyor...

Yukarıdaki seçenekleri artırabiliriz. Çünkü öğrenci de, veli de bu konuda çok dertli. Kolejler ve vakıf üniversiteleri, eğer öğrenci kaybını ciddiye alıyorlarsa, şapkalarını önlerine koyup düşünmeleri gerekiyor. Yoksa, bugün yerleşti diye gözüken öğrencilerin pek çoğu da kesin kayıt yaptırmayabilirler...

abbas güçlü/milliyet