Noterlere ?devlet tasdikli' ayrıcalık
Son dönemde ekonomi ve sosyal yapıda meydana gelen hızlı değişime rağmen kanunların bu duruma ayak uyduramaması vatandaşı mağdur ediyor.
Bu çerçevede noterlere devlet tarafından sağlanan bazı ayrıcalıklar dikkat çekiyor.
Adalet ve Maliye bakanlıkları tarafından yapılan çalışmalara göre, Noterlik Kanunu ile bazı çarpık uygulamalar devam ediyor. ?İşadamları, lüks otomobil alıp masraf gösteriyor.? gerekçesiyle yatırım indirimini kaldıran Maliye, noterlerin lüks araba alıp sınırsız benzin gideri göstermelerine izin veriyor. Maliye, adliye ve icra müdürlüklerinin devlet adına tahsil ettikleri vergi ve harçların belli bir miktarı aşması halinde aynı gün Maliye veznesine yatırılmasını emrederken, noterlerin tahsil ettiği harç, damga vergisi ve değerli kağıt bedelini 22 gün sonra, KDV'yi ise 56 gün sonra yatırmasına imkan sağlıyor. Maliye'den bir yetkili, faizlerin yüksek olduğu dönemlerde, iyi iş yapan noterlerin bu nemalandırmadan iyi gelir sağladıkları bilgisini veriyor. Bakanlıkların yaptığı çalışmalarda, Maliye Bakanlığı'nın lehte düzenleme ve yorumları sayesinde harç ve vergi olarak vatandaştan toplanan paralardan yapılan kesintilerle Türkiye Noterler Birliği'nin yüksek meblağlarda parası olan bir kurum haline geldiği tespiti yapılıyor.
Noterlerle ilgili yapılan değerlendirmelerde ilginç sonuçların yanında, çözüm teklifleri de ortaya konuyor. Noterlerin yaptığı işlemler için ödenecek harç, vergi ve masraf çeşitlerinin basitleştirilip sadeleştirilmesi, ayıklanması isteniyor. Değeri belirli olan işlemlerden yüzde 1-2 oranında harç alınması, belirli bir değer ihtiva etmeyen işlemlerden düşük bir maktu harç alınması, basit, sade, herkesin hesap edebileceği bir yöntemin getirilmesi, sayfa ve imza sayısına göre katlanarak artan masraflardan vazgeçilmesi öneriliyor. Mevcut uygulamanın noterleri, vergi rekortmeni yaptığına dikkat çekiliyor. Vatandaşın devlet eliyle notere yönlendirilmesi ve zorlanması da eleştiriliyor. Buna örnek olarak kamu sınavları ve trafik tescil işlemleri gösteriliyor. Türkiye'de noter masrafı ödeyecek parası olmayan insanlar olmasına karşın kamu-özel bazı personel sınavlarında 50 kişi işe alınacakken sınava başvuran 10 binlerce kişinin belge tasdiki için noterlere yönlendirilmesi ?izahı zor bir konu olarak' yorumlanıyor. Noter işlemlerinin sınav kazanıldıktan sonra yaptırılması tavsiye ediliyor.
Dikkat çekilen bir diğer nokta da işleri yoğun noterlerin yükünün hafifletilmesi için araç satışlarının trafik şube müdürlüklerine aktarılması. Bu sayede vatandaşın işini daha rahat yapması ve noterlik masrafı ödemek zorunda kalmaması sağlanacak. Böylece, noterlerin araç satışlarına ilişkin belgelerden birer sureti kayıt yapması için trafik şube müdürlüklerine gönderme ve kayıtları trafik şube müdürlüğünce tutulmasına-sorulmasına karşın büyük paralar tutan satış masraflarının noterlerce alması engellenmiş olacak.