Şirketlerin net satışı ile karları dikkat çekti

Seçkin ÜREY / GAZETE HABERTÜRK

Asgari ücretin 1 Ocak'tan itibaren yüzde 30 zamla 1.300 liraya çıkacak olmasının şirketlerin karlılığını etkileyeceğine yönelik söylemler devam ediyor. Tartışmaların devam ettiği bugünlerde Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Türkiye'de ticari kazanç üreten 3 milyon girişimin finansal tablolarının yer aldığı Girişimci Bilgi Sistemi'ne (GBS) 2014 rakamlarını geçtiğimiz günlerde yükledi. GBS'ye göre 2014'te Türkiye'deki şirketlerin net satışları ve aktifleri 4.2 trilyon liraya, özkaynakları da 1.5 trilyon liraya ulaştı. 2014'te gayri safi yurtiçi hasılanın üretim yöntemiyle 1.7 trilyon lira olduğu dikkate alındığında şirketlerin ulaştığı büyüklük dikkat çekiyor. Ancak bu büyüklüğün karlılığa yansımadığı gözden kaçmıyor. Şirketlerin 4.2 trilyon liralık satışa karşılık 2014'te elde ettikleri net kar 95.3 milyar lira oldu.

3 KAT ARTIŞ DEMEK

Özkaynak karlılığı ise 2014'te yüzde 6.2'de kaldı. 2014'te enflasyonun yüzde 8.2 olduğu ve özkaynak karlılığının bunun altında kaldığı dikkate alındığında akla bu kadar yüksek ciroların yanında bu kadar düşük karlılığa nasıl tahammül edildiği sorusu geliyor. Aslında bu trend GBS'de en geri gidilebilen en eski yıl olan 2006'dan bu yana değişmiyor. 2006'da 1.4 trilyon lira olan net satışlar 2009 haricinde düzenli olarak artarak 4.2 triyonluk seviyeye ulaştı. Aradan geçen süre 3 katlık artış anlamına geliyor. Net kar 2006'da 43.2 trilyon liraydı. Geçen sekiz yıllık zamanda kar 2.2 kat arttı. Özkaynak karlılığı da yüzde 3.2 olduğu 2011 haricinde aynı dönemde yüzde 9'la yüzde 6 arasında değişti. Aynı dönemde özkaynaklar da 2.9 kat artışla 525 milyar liradan 2014'teki 1.5 trilyon liraya ulaştı.

İMALAT SANAYİİ 1 TRİLYON LİRAYI YAKALADI

GBS'ye göre imalat sanayiinin 2014'te net karı 40 milyar lira oldu. Net satışları 1 trilyon liraya ulaşan imalat sanayii, bu rakamı ilk kez 2014'te görerek kendi çapında bir rekor kırmış oldu. İmalat sanayii içinde motorlu taşıtların satışı 86.7 milyar liraya ulaşırken, ana metal sanayii de 119.6 milyar lira oldu

KOBİ'LERİN YILLIK NET KARI 30 MİLYAR LİRA

2014'te kar ve net satışların çoğunluğunu KOBİ üstü şirketler gerçekleştirdi. Asgari ücret artışından en fazla etkileneceği öngörülen ve Türkiye'deki şirketlerin yüzde 90'ını oluşturan KOBİ'ler 95.3 milyar liralık karda yüzde 31'e denk gelen 29.6 milyar liralık paya sahip. KOBİ'lerin 4.2 trilyonluk net satışlarda 2 trilyon liralık payları da yüzde 48.2'yi oluşturuyor. 785.1 milyar liralık özkaynakları olan KOBİ'lerin özkaynak karlılığı ise yüzde 3.4 seviyesinde. Şirketlerin ezici çoğunluğunu oluşturan ve KOBi kapsamındaki mikro ölçekli şirketlerin net karı ise sadece 2.7 milyar lira.

CİRO ARTIŞI ASGARİ ÜCRET MALİYETİNİ KARŞILIYOR

Asgari ücrete yapılacak yüzde 30'luk artışın şirketlerin finansal tablolarına etkisinin projeksiyonu 2015'te yapılmış gibi hesaplanabilir. Türkiye'de cirolar 2006'dan bu yana yıllık ortalama yüzde 15 arttığı için 2014 ciroları bu oranda yürütülünce 5 trilyon liraya ulaşılıyor. Ücretleri içinde barındıran kalem olan genel yönetim giderlerine yüzde 8 enflasyon ve 25 milyar liralık maliyet eklendiğinde 250 milyar liralık bir gider rakamına ulaşılıyor. Bu durumda genel yönetim giderlerindeki artış oranı yüzde 20 oluyor. Ancak genel yönetim gideri artış oranı 2006'dan bu yana yüzde 21 ile yüzde 13 arasında değişiyor.

PAYI DEĞİŞMİYOR

2006'dan bu yana genel yönetim giderlerinin cirodaki payı kriz yılı 2009 hariç yüzde 5 ile yüzde 4.7 arasında değişti. 25 milyar liralık maliyet ve enflasyon dikkate alındığında genel yönetim giderlerinin ciro içindeki payı yüzde 4.9 oluyor. Yani ciro içindeki payın 2006'dan bu yana devam eden seyri değişmiyor. Bugüne kadar genel yönetim giderlerinde en yüksek değişim yüzde 21'le 2007 yılında oldu. Küresel krizin etkisinin bilançolara yansıdığı 2009'da bütün veriler eksiye dönerken bu kalem yüzde 2 artış gösterdi.