Ücretliler ne kadar zararda...
Vergi iadesinin kaldırılması asgari ücretliye yaradı...
İşçi ve memurlara ''Özel gider indirimi'' adıyla verilmekte olan vergi iadesi kaldırılırken, yerine bir dönem 'özel indirim'' adıyla uygulanan ''asgari geçim indirimi'' getirilecek. Vergi iadesinin kalkarak yerine asgari geçim indiriminin gelmesi, asgari ücretle çalışanlara ek bir getiri sağlayacak. Maaşı yüksek olanlar ise zarar edecek
Türkan Al / AA
Alınan bilgiye göre, Maliye Bakanlığında üzerinde çalışılan vergi taslağıyla vergi iadesi uygulamasından vazgeçilirken, vergi kayıp ve kaçağı ile mücadeleye dönük güvenlik müesseseleri de devreye sokulacak.
Taslağa göre, emeklilerden sonra çalışanların da fiş-fatura toplamasına son verecek vergi iadesinin yerini, asgari geçim indirimi alacak.
Asgari geçim indirimi de, brüt asgari ücretin yarısı şeklinde düzenlenecek. Böylece, bütün ücretlerin, brüt asgari ücretin yarısı kadarki bölümünden vergi alınmayacak.
EŞ VE ÇOCUK İNDİRİMİ
Eşi çalışmayan işçi ve memurlar için asgari ücretin yüzde 10'u kadar ek bir indirime gidilecek. Aynı şekilde 2 çocukla sınırlı olmak üzere her 1 çocuk için yüzde 7,5'lik çocuk indirimi yapılacak.
Böylece asgari ücrete tabi bekar ya da eşi çalışan ve çocuğu olmayan bir işçinin aylık brüt ücretinin yarısı vergiye tabi olmayacak. Eşi çalışmayan ve 2 ya da daha fazla çocuğu bulunan bir işçinin ise brüt ücretinin yüzde 75'i, bir başka ifadeyle dörtte 3'ü vergi dışı kalacak.
Buna göre halen 531 YTL olan brüt asgari ücrete göre, asgari geçim indirimi 265,5 YTL şeklinde belirlenecek. Bu rakam eşi çalışmayan ücretliler için 270,81 YTL'ye, eşi çalışmayan ve en az 2 çocuğu olanlar için de 278,77 YTL'ye çıkacak.
Bu durumda da asgari ücretle çalışanlar, her ay 39,8 YTL ile 41,79 YTL daha az gelir vergisi ödeyecek.
Söz konusu tutar, yüksek gelir gruplarında yer alan ve eş-çocuk indiriminden yararlanmayanların yüzde 35'lik vergi dilimine ulaşmaları halinde ise 92,9 YTL'ye, bu iki indirimi de almaları halinde ise 97,9 YTL'ye yükselecek.
YÜKSEK ÜCRETLİLER KAYBA UĞRAYACAK
Vergi iadesinin kalkarak yerine asgari geçim indiriminin gelmesi, asgari ücretle çalışanlara ek bir getiri sağlayacak.
Vergi iadesi uygulaması, asgari ücretliye bugünkü tutarlar üzerinden 434,8 YTL katkı yaparken, bu rakam asgari geçim indirimiyle 477,9 YTY'ye çıkacak. Böylece yeni sistem, asgari ücretlinin cebine eksradan 43 YTL bırakacak.
Buna karşılık, brüt ücretler yükseldikçe, asgari geçim indiriminin sağladığı katkı azalacak ve asgari geçim indiriminin getirisi, vergi iadesinin altına inecek.
Böylece yüksek ücretliler, yeni sistemde kayba uğrayacak. Bu kayıp, vergi matrahı 2 bin YTL olan bir ücretli için 502,8 YTL'ye, aylık vergi matrahı 5 bin YTL olanlar için de 1.716 YTL'ye kadar çıkacak.
Aylık vergi matrahı 2 bin YTL olan bir ücretli halen bin 140 YTL vergi iadesi alabiliyor. Asgari geçim indiriminin bu ücretliye getirisi 637,2 YTL olacak.
Aylık vergi matrahı 5 bin YTL olan bir ücretlinin vergi iadesi yoluyla cebine girecek para 2 bin 580 YTL'ye ulaşırken, yeni sistemin bu kişiye katkısı da 863,4 YTL'de kalacak.
Bu durumu değerlendiren bir Maliye yetkilisi, ''Evet, yeni sistem, asgari ücretlilere yönelik bir iyileşme sağlayacak, yüksek ücretliler için bir kayıp ortaya çıkacak ama yüksek ücretlilerin tümümün de vermesi gereken fatura ve fişlerin hepsini topladığını düşünmemek lazım. Onlar da, ne kadar fatura, fiş verebiliyorsa, o kadar vergi iadesi alıyordu'' dedi.
GÜVENLİK MÜESSESESİ DE GELİYOR
Bu arada yeni vergi taslağıyla, vergi kayıp ve kaçağı ile daha etkin mücadelenin yolunu açan özel güvenlik müesseseleri de vergi kanunlarına girecek.
Yeni düzenleme, gider bildirimi esasına dayanacak. Bu çerçevede Maliye Bakanlığı, beyan ettiği gelir ile yaptığı harcamalar arasında uyum bulunmayan mükelleflere dönük inceleme yetkisi alacak.
Bilgi İşlem Merkezine gelen kredi kartı harcamaları, gayrımenkul ve araba alımları ile bankalar ve diğer finans kuruluşları nezdinde yapılan işlemler sonucunda yüksek harcaması bulunanların, vergi beyanlarına bakılacak. Düşük beyana karşılık, harcaması yüksek olanlara ''Tamam harcadın... Ancak harcama yaptığın bu paraların vergisini ödedin mi'' diye sorulacak.