Yasa yürürlüğe girerse...Sosyal Güvenlik Sistemi üç kesim için nasıl işleyecek?

MEMUR: Kamu çalışanları yasanın iptal edilen maddeleri yönünden Emekli Sandığı mevzuatına tabi olacak. Halen olduğu gibi 9 bin prim ödeme gün sayısını dolduran emeklilik hakkı kazanacak. Emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak uygulanacak. Emekli Sandığı iştirakçisi çalıştığı her yıl için emekli aylığının yüzde 3'ünü (aylık bağlama oranı) kazanacak.

Emekli aylığının hesabında kullanılan "prime esas kazanç"ta memurun aldığı en son aylık dikkate alınacak. Memurlar sistem yürürlüğe girdikten sonra çalışmaya devam etse de yaşlılık aylıkları Emekli Sandığı Kanunu'nda yer alan, mevcut aylık bağlama oranlarına göre hesap edilecek. Makam ve temsil tazminatlarından prim kesilmeyecek.

Emekli aylık artışın hesabında TÜFE ile büyüme ve gelişme oranları da dikkate alınacak. Ayakta tedavi ve muayene için katılım payı ödemeyecek, diş protez giderlerini kurumları karşılayacak.

İŞÇİ: SSK mensuplarının emeklilik ve sağlık sistemi Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'na göre işleyecek. SSK'lı içinde de Bağ-Kurlu gibi emekililik yaşı ve prim ödeme gün sayısı kademeli olarak artacak.

Emeklilik yaşı 2048'te 65 olacak. İşçi, 2016'ya kadar çalıştığı her yıl emekli aylığının yüzde 2.5'ini, 2016'dan sonra ise yüzde 2'sini kazanacak. Aylıklar eski ve yeni sistemde geçen süreye göre hesap edilecek. SSK'lıların prime esas kazançları son aylıklarına göre değil, çalışma hayatı boyunca aldıkları aylıkların ortalamasına göre belirlenecek.

Esnaf gibi işçi emeklisi de büyüme ve gelişmeden pay alamayacak, sağlık hizmetlerinde katılım payı ödeyecek.

Bağ-Kurludan farklı olarak, ikinci işte çalışan işçi emeklisi kazancı üzerinden yüzde 33.5 sosyal güvenlik destek primi ödeyecek.

ESNAF: Bağ-Kur iştirakçisi olan esnafın da mevcut yasayla bağı kesilmeyecek. Buna göre, bir işte çalışan emekli Bağ-Kurlu yüzde 10 sosyal güvenlik destek primi ödeyecek. Ancak emeklilik koşulları yeni yasaya göre belirlenecek olan Bağ-Kur'da emekli aylığı almaya hak kazanmak için gerekli yaş 2036'dan itibaren kademeli olarak artarak 2048'te 65 olacak. Prim ödeme gün sayısı ise yılbaşından itibaren her yıl 100'er gün artarak 9 bin güne kadar ulaşacak.

Bağ-Kurlu 2016'ya kadar çalıştığı her yıl emekli aylığının yüzde 2.5'ini (aylık bağlama oranı), 2016'dan sonra ise yüzde 2'sini kazanacak.

Mevcut sigortalıların emekli aylıkları eski ve yeni sistemde geçirdikleri süreye göre hesaplanacak. Bağ-Kur emeklisinin eski sisteme göre aylığı artırılırken, aylık zammında büyüme ve gelişme payı eklenmeyecek. 18-45 yaş arasındaki kişilerin diş protez giderlerinin tamamı, 45 yaş ve üzerindeki kişilerin diş protez giderlerinin de yarısı sigortalı tarafından ödenecek. Prim borcu olan Bağ-Kurlu sağlık hizmeti alamayacağı gibi her bir tedavi ve muayene için katılım payı ödeyecek.