6 soruda MİT'in ana hedef ve şifresi
Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) Müsteşar Emre Taner imzası ile kuruluş yıldönümü nedeniyle yaptığı açıklama geçen haftaya damgaszını vuran olaydı. Peki açıklamanın hedefi ve amaçları neydi? İşte 6 soruda MİT'in mesajının şifreleri...
Milli İstihbarat Teşkilatı'nın (MİT) Müsteşar Emre Taner imzası ile kuruluş yıldönümü nedeniyle yaptığı açıklamanın üzerinden 10 gün geçmesine rağmen bu konudaki tartışma devam ediyor. Kimilerine göre, ortada kalan bu açıklama devletin bazı kurumlarını, hatta hükümeti hedefliyor. Kimilerine göre, MİT, ulus devletin tehlikede olduğunu ve hatta yok olacağını iddia ediyor. Geçen hafta boyunca, sürekli olarak bu açıklamanın en kritik ağızlardan perde arkasını araştırdık ve karşımıza oldukça ilginç sonuçlar çıktı.
İşte, sorularla ünlü MİT açıklamasının şifreleri:
1 - MİT açıklaması neden aşırı uzun, devrik ve karışık cümlelerle yapıldı?
Açıklamanın karmaşık bir havada yazılması ile bir şifre çözülmesi istendi. Böylece, kafaların karışması ve basında bir tartışma ortamında konunun gündemde kalması arzu edildi. Yani, açıklamayı okuyanlar, kendilerini normal bir girişli, bir çıkışlı standart labirent yapısının tersine, birden fazla giriş ve çıkışı olan labirentin içinde buldu. İçine girildikten sonra kaybolunan labirentte tartışma ortamında zıt fikirler çarpıştırılarak, bitişte hiç umulmayan bir noktadan çıkıldı.
2 - Metindeki üç ana unsur ne idi?
Üç ana unsur ise şu noktalarda yoğunlaştı: "Kendilerini yenileyemeyen ulus devlet ve milletler tarih maratonunda yarışı kaybeder", "Beklegör tavır al lüksü ile devletler hareket edemez, aktif politikalar şarttır" ve "Güçlü ekonomi, dış politika, caydırıcı askeri güç üç önemli ayaktır. Caydırıcı istihbari güç bunları destekler." Bunların da, iç istikrardan geçtiği bilindiği için MİT aslında bu kadar zorlu bir dönemde iç kavgaların ülkeye zarar vereceğine işaret etti.
3 - MİT, bu açıklamada kimleri hedefledi?
Ne hükümet, ne de bir başka kurum hedeflendi. Sadece, toplumsal farkındalık yaratılarak, bölge başta olmak üzere global konumda var olmak hatta lider pozisyona yükselmek istiyorsa, Türkiye'nin her kurumu ile gelişmeleri takip edip kendini yenilemesi gerektiğine işaret edildi. 2007'ye özel önem atfeden kurum, üstü kapalı olarak, Kerkük'ün Kürtleştirilmesi, Kürdistan devleti girişimleri başta olmak üzere Irak'ın bölünebilmesi tehdidine karşı uyanık olunmasını istedi. Ancak, enteresan bir mesaj da, terör örgütü PKK ile mücadele ile Kuzey Irak'taki Kürt gruplarının birbirine karıştırılmaması oldu. Yani, Kürt gruplarla küsülmemesi, onların kazanılması istendi.
4 - Gizli toplantılarda MİT bu düşüncelerini sadece devletin ilgili isimleri ile paylaşabilirdi. Neden kamuoyuna da açıklandı?
Devletin tüm kurumları ile aktif politika izlemesinin gerekliliği için kamuoyu yaratılmak hedeflendi. Yani, yeri geldiğinde açık politika izlenerek, eğer iddiamız var ise, dünyada "stratejik aktör pozisyonundan kaçınılmamalı" denildi. Böylece, MİT'in bir gizli ve karanlık işler çeviren ajan müessesesi değil, aynı zamanda dış politikaya hakim, dünyadaki gelişmeleri yakından izleyip analiz eden boş bir kurum olmadığı mesajı verildi. Ayrıca, humint denilen insana dayalı istihbaratın da kurumun ana önceliklerinden biri olduğu belirtildi.
5 - Peki, MİT, bu uyarıları sadece devlet kurumlarına mı yaptı? Özel sektöre de bir gönderme var mı?
Hayır. MİT, bir ülkedeki dev finans kuruluşlarının ve etkin holdinglerin de dünyadaki dengelerde rol oynayabileceğini düşünüyor. Tıpkı, Amerika'nın gücünde Boeing ve Microsoft gibi şirketlerin rol oynaması gibi. Bu nedenle, özel sektöre de, "Siz de kendinizi değişen dünya şartlarına göre yenileyin" mesajı gönderildi. Bu nedenle, belki ileriki vadede MİT, patronlara ve basına da bir brifing verebilir.
6 - Açıklama önceden Başbakan'a gönderildi mi? Askerler ne dedi?
Evet bilgi verildi. Bu yüzden de, Başbakan Erdoğan, partisinin grubunda ve Dışişleri Bakanı Gül de açıklamalarında özellikle Irak üzerinde bilerek çok benzer ifadeler kullandı. Marmara Köşkü'ndeki 80. Yıl gecesinde de, Erdoğan iki kez Emre Taner'in açıklamalarına vurgu yaptı. Askerler ise, izlenecek aktif politika tezi konusunda açıklamaya hak verdi.