TBMM'de kabul edilen Anayasa değişiklik paketinin ayrıntıları
Anayasa Değişikliği Teklifi'nin ikinci tur oylaması 7 Mayıs Cuma günü yapılacak.
Anayasa'nın 10 maddesinde değişiklik yapan teklifin, TBMM Genel Kurulu'ndaki ilk tur görüşmeleri tamamlandı. Teklifin tüm maddeleri kabul edildi.
Teklif, Anayasa'nın 10, 15, 17, 30, 38, 87, 90, 131, 143 ve 160. maddelerinde değişiklik içeriyor.
Buna göre, devlet, kadınların ve erkeklerin eşitliğinin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlü olacak. Ölüm cezası, Anayasa'dan tamamen çıkarılıyor. DGM'ler kaldırılıyor. Temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası andlaşmalar ile kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi halinde çıkacak uyuşmazlıklarda uluslararası andlaşma hükümleri esas alınacak. Uluslararası Ceza Divanı'na taraf olmanın getirdiği yükümlülükler hariç olmak üzere vatandaşlar suç sebebiyle yabancı ülkeye geri verilemeyecek. Sayıştay, silahlı kuvvetlerin elindeki devlet mallarını tbmm adına denetleyecek. Anayasa Değişikliği Teklifi'nin ikinci tur oylaması 7 Mayıs Cuma günü yapılacak.
BİRİNCİ MADDE: KANUN ÖNÜNDE EŞİTLİK
Anayasa değişiklik teklifinin, ''kanun önünde eşitlik'' maddesinin değiştirilmesini içeren birinci maddesi, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.
Gizli oylamaya, 501 milletvekili katıldı. Madde, 12 hayır oyuna karşılık 485 oyla kabul edilirken, 2 çekimser oy kullanıldı. Oylamada, 2 oy da boş çıktı.
İKİNCİ MADDE: ÖLÜM CEZASI
Anayasa'nın ''temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması'' başlıklı 15. maddesindeki ''...ile ölüm cezalarının infazı'' ibaresinin çıkarılmasını içeren Anayasa değişiklik teklifinin 2. maddesinin oylamasına, 501 milletvekili katıldı. Madde, 6 ret oyunakarşılık 491 oyla kabul edilirken, 1 milletvekili çekimser kaldı, 3 oyda boş çıktı.
ÜÇÜNCÜ MADDE: KİŞİNİN DOKUNULMAZLIĞI
Anayasa'nın ''kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı'' başlıklı 17. maddesindeki ''Mahkemelerce verilen ölüm cezalarının yerine getirilmesi hali ile...'' ibaresinin çıkarılmasını içeren Anayasa değişiklik teklifinin 3. maddesinin oylamasına, 467 milletvekili katıldı. Madde, 3 ret oyuna karşılık 456 oyla kabul edildi, 8 oy da boş çıktı.
DÖRDÜNCÜ MADDE: BASIN ARAÇLARI vAnayasa'nın, ''basın araçlarının korunması'' başlıklı 30. maddesini, ''Kanuna uygun şekilde basın işletmesi kurulan basımevi ve eklentileri ile basın araçlarının suç aleti olduğu gerekçesiyle zapt ve müsadere edilemez ve işletilmekten alıkonulamaz'' şeklinde değiştirilmesini içeren değişiklik teklifinin 4. maddesinin oylamasına, 451 milletvekili katıldı. Madde, 3 ret oyuna karşılık 448 oyla kabul edildi.
BEŞİNCİ MADDE: SUÇ VE CEZALAR
Anayasa'nın, ''suç ve cezalara ilişkin esaslar'' başlıklı 38. maddesinde değişiklik yapan ''ölüm cezası ve genel müsadere cezası verilemeyeceğini'' ve Uluslararası Ceza Divanı'na taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler vatandaşların suç sebebiyle yabancı bir ülkeye geri verilemeyeceğini içeren değişiklik teklifinin 5. maddesinin oylamasına, 435 milletvekili katıldı. Madde, 4 ret oyuna karşılık 429 oyla kabul edildi. Oylamada, 2 oy da boş çıktı.
ALTINCI MADDE: ÖLÜM CEZALARININ YERİNE GETİRİLMESİ
Genel Kurul'da yapılan gizli oylamada, TBMM'nin görev ve yetkileri arasında sayılan "mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek" ibaresinin Anayasa'nın 87. maddesinden çıkarılmasını içeren teklifin 6. maddesin oylamasına, 449 milletvekili katıldı.
Madde, 4 ret oyuna karşılık 440 oyla kabul edildi. Oylamada, 1 milletvekili çekimser kalırken, 3 oy boş çıktı, 1 oy da geçersiz sayıldı.
YEDİNCİ MADDE: MİLLETLERARASI ANDLAŞMALAR
Genel Kurul'da yapılan gizli oylamada, uluslararası anlaşmaların iç hukukun üzerinde tutulmasını düzenleyen ''Milletlerarası andlaşmaları uygun bulma'' başlıklı Anayasa'nın 90. maddesinde değişiklik öngörüyor. Teklifin 7. maddesi, ''Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır'' hükmünü içeriyor.
Maddenin oylamasına, 453 milletvekili katıldı. Madde, 10 ret oyunakarşılık 435 oyla kabul edildi. Oylamada, 1 milletvekili çekimser kalırken, 6 oy boş çıktı, 1 oy da geçersiz sayıldı. KADIN-
ERKEK EŞİTLİĞİ
TBMM Genel Kurulu'nda, Anayasa değişikliği teklifinin, kadın-erkek eşitliğine ilişkin hükümler içeren birinci maddesi üzerindeki görüşlerini açıklayan CHP İstanbul Milletvekili Güldal Okuducu, tek cinsin egemenliği ile erkek erkeğe 21. yüzyıla girilemeyeceğini söyledi. Kadınları aldatmaya kimsenin hakkı olmadığını kaydeden Okuducu, Anayasa değişikliği ile ''erkeklerin töre adına katil, kadınların ise kurban olmasının önlenmesini'' diledi. CHP Adana Milletvekili Gaye Erbatur da kadınların eksik temsilinin sona ermesini isteyerek, siyasetin erkek egemen görüntüden kurtarılması gerektiğini söyledi.
Daha sonra, Anayasa'nın 10. maddesinin sonuna, ''Kadın ve erkek eşit haklara sahiptir. Devlet kadınların ve erkeklerin eşitliğinin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür'' ifadesinin eklenmesi öngören Anayasa Değişikliği Teklifi'nin birinci maddesi üzerinde CHP milletvekilleri iki önerge verdi.
Adalet Bakanı Cemil Çiçek, önergeler üzerinde söz alarak, AB üyesi 14 ülkenin anayasalarından kadın-erkek eşitliğine ilişkin hükümlerden örnekler verdi.
Çiçek, teklifteki maddenin Alman Anayasası'ndan esinlenerek hazırlandığını ifade ederek, maddeye pozitif ayrımcılığın da yüklenebileceğini söyledi. Çiçek, teklifin 7. maddesinin Anayasa'nın 90. maddesini değiştirerek, uluslararası anlaşmaları yasa hükümleri üzerine çıkardığını ifade ederek, Türkiye'nin imzaladığı BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi'nin hükümlerinin CHPmilletvekillerinin yapmak istediği değişiklikleri kapsadığını bildirdi.
Önergeler, maddenin sonuna, ''Devlet, cinsler arasında eşitliği fiilen yaşama geçirmekle yükümlüdür. Bu amaçla yapılacak düzenlemeler ve alınacak önlemler ayrımcılık ve imtiyaz sayılamaz'' ifadelerinin eklenmesi öngörüyordu. Yapılan oylamada önergeler, AK Parti milletvekillerinin oylarıyla reddedildi.
AK Parti İzmir milletvekili Serpil Yıldız ile İstanbul Milletvekili Lokman Ayva, CHP milletvekilleriyle birlikte önergelere kabul oyu verdi. Bazı CHP Milletvekilleri Yıldız ve Ayva'nın yanına gelerek tebrik ettiler. Daha sonra maddenin gizli oylamasına geçildi.
(aa)