Asker ve sivil sanıklara farklı kurallar uygulanması Anayasa'ya aykırı değil
Anayasa Mahkemesi`nin Ankara 11`inci Sulh ve Sandıklı Asliye Ceza mahkemelerinin aynı yargılamada ortaya çıkan asker-sivil sanıklara uygulanacak kurallar nedeniyle Askeri Mahkemeler kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasasının bazı maddelerinin iptal edilmesi istemli başvurularını reddeden kararı Resmi Gazete`de yayımlandı. Her iki mahkemenin iptal başvurusunda, ``Ölümle tehdit, kesici aletle müessir ve saldırgan sarhoşluk`` suçlamasıyla açılan davanın, sanıklardan Onur Özkan`ın daha sonra silah altına alınması üzerine, Askeri Yasa`nın ``Cezada yukarı haddin 6 ay olması halinde yargılama askerlik bitimine kadar bekletilir`` hükmünden yararlanması nedeniyle sonuçlandırılamadığı belirtildi. Başvuru gerekçesinde de yargılamanın biran önce sonuçlandırılmasının bir hak olduğu, ancak asker sanığa uygulanan farklı statü nedeniyle bunun gerçekleşemediği, bu durumun eşitlik ilkesine de aykırı olduğu savunuldu.
MUTLAK EŞİTLİK OLMAZ
Anayasa Mahkemesi ise iptal istemini oybirliğiyle reddederken yargılamada ``asker
ve sivil sanıklar açısından farklı kuralların uygulanmasına`` yeşil ışık yakarak
şu noktaların altını çizdi: ``Anayasa`nın amaçladığı eşitlik, mutlak ve eylemli
eşitlik olmayıp hukuksal eşitliktir. Aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal
durumlar farklı kurallara bağlı tutulursa Anayasa`nın öngördüğü eşitlik ilkesi
çiğnenmiş olmaz. Durumlarındaki özellikler, kimi kişiler ya da topluluklar için
değişik kuralları ve değişik uygulamaları gerekli kılabilir.
ASKER OLMAK FARKLI BİR HUKUKA GEÇMEKTİR
``Aynı suçu işlediği iddia olunan sivil kişilerden yargılama sürecinde asker
olduğu tespit edilenler, asker olmayanlarla aynı hukuksal konumda değildir.
Bu bakımdan, aynı suçu sivil konumda iken işleyen ancak daha sonra, vatan hizmeti
ödevini yerine getirmek amacıyla (asker kişi) sıfatını kazanarak farklı bir
hukuksal konuma geçen ve bu durumu devam eden kişilerin, aynı suçu işleyen sivil
kişilerle ayrı kurallara bağlı tutulması eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmaz.
VATAN HİZMETİ ÖDEVDİR
Anayasa`nın 72`inci maddesinde (Vatan hizmeti, her Türk`ün hakkı ve ödevidir.
Bu hizmetin Silahlı Kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği
veya yerine getirilmiş sayılacağı kanunla düzenlenir) denilmektedir. Bu kuralla,
vatan hizmeti, yalnız hak değil aynı zamanda ödev olarak tanımlanmış ve vatan
hizmetinin silahlı kuvvetlerde veya kamu kesiminde ne şekilde yerine getirileceği
veya getirilmiş sayılacağını düzenleme işi, yasakoyucunun takdirine bırakılmıştır.
YARGI ASKERLİK HİZMETİNİ AKSATMAMALI
Askerlik hizmetinin aksamadan ve kesintiye uğramadan yürütülmesi amacıyla, hafif
nitelikte olan bir yıla kadar şahsi hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren suçlara
ait davaların geri bırakılacağına ilişkin itiraz konusu kuralla devlet, cezalandırma
hakkından feragat etmediği gibi davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile
adil yargılanma hakkı da engellenmemektedir.``
aa