Ramazan fırsatçıları canavarı azdırdı

Enflasyon rakamları açıklandı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mayıs ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 9,09, yurt içi üretici fiyatları yüzde 9,02 arttı. Aylık bazda TÜFE yüzde 0,45, Yİ-ÜFE'de 0,52 artış gösterdi. TÜFE, mayısta geçen yılın aralık ayına göre yüzde 6,18, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,72 yükseldi. Yİ-ÜFE ise 2016 yılının aralık ayına göre yüzde 7,74, geçen yılın aynı ayına kıyasla da yüzde 15,26 arttı. Bu verilere göre enflasyon, Kasım 2016'dan beri ilk kez düşüşe geçti. Gıda enflasyonu ise yüzde 16,91 ile 2010 Ekim ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktı. Ana harcama grupları itibariyle 2017 yılı Mayıs ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada yüzde 0,73 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,55 düşüş gerçekleşti.

Ramazan ayında gıdacılara yine bir haller oluyor. Tüm yıl düzenli olarak yükseliş kaydeden gıda fiyatları, ramazanla birlikte birden yükselişe geçiyor. Rakamlardan da anlaşılıyor ki Ramazan fırsatçıları yine iş başında. Ana harcama grupları itibarıyla mayısta, aylık bazda en yüksek artış yüzde 5,97 ile giyim ve ayakkabı grubunda görülürken, eğlence ve kültürde yüzde 2,42, eğitimde yüzde 0,90, lokanta ve otellerde yüzde 0,89 ve ev eşyasında yüzde 0,77 artış kaydedildi. Mayısta endekste aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 0,91 ile çeşitli mal ve hizmetler olurken, ulaştırmada yüzde 0,73 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,55 düşüş gerçekleşti.

Mayısta bir önceki aya göre en fazla artış yüzde 3,24 ile mobilya ürünleri, yüzde 2,73 ile bilgisayarlar ile elektronik ve optik ürünler, yüzde 1,97 ile tütün ürünleri sektörlerinde gerçekleşti. Buna karşılık kok ve rafine petrol ürünleri yüzde 5,87, metal cevherleri yüzde 2,05 ve ham petrol ve doğal gaz yüzde 1,2 ile bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 59,79 ile sivri biberde gerçekleşti. Bunu yüzde 40,04 ile taze fasulye, yüzde 33,67 ile salatalık, yüzde 19,59 ile patlıcan, yüzde 16,82 ile kabak, yüzde 12,16 ile domates, yüzde 8,98 ile kasko ve zorunlu trafik sigortası, yüzde 5,36 ile yumurta ve yüzde 3,92 ile mücevher (altın) izledi.

ET FİYATLARI EL YAKMAYA DEVAM EDİYOR

* Et fiyatları da Ramazan'da gıda fırsatçılarının diğer silahı.

* Dana eti yüzde 3,10 ve Koyun eti yüzde 4,11 artarken yıllık artışlar da dana etinde yüzde 11,48 ve koyun etinde de yüzde 23,97 ye ulaştı.

* Tavuk eti bile ramazanda yüzde 3,37 artarken yıllık fiyat artışı yüzde 14,80e çıktı.

* Dana eti bundan 4 yıl önce (Mayıs 2014) 27 ve koyun eti 26,5 liraydı.

* 4 yılda dana eti 40,3 liraya ve koyun eti de 37,8 liraya yükseldi.

* Aradan geçen 4 yılda ülkemizde genel mal ve hizmet fiyatları yüzde 28,7 oranında artış gösterirken et fiyatı 49,0 koyun eti fiyatı ise yüzde 42,6 arttı.

ET PAHALI AMA SÜT VE PEYNİR UCUZ

Hayvanın eti pahalı ama sütü- peyniri ucuz.

* Ramazan ayında süt fiyatları yüzde 0,96 ve yoğurt fiyatları 0,35 gerilerken peynir fiyatları da beyaz peynirde yüzde 0,17 ve kaşar peynir de yüzde 0,75 geriledi.

* Yumurta fiyatları Ramazan ayında yüzde 5,36 gibi büyük bir düşüş yaşamasına rağmen hala yıllık olarak yüzde 25,33 zamlı görülüyor.

* Bir başka ilginç noktada tereyağı yüzde 0,87 ucuzlarken, margarin yüzde 2,69 zamlandı.

* Portakal yüzde 2,22 zamlandı ve yıllık artış yüzde 46,86 ya ulaştı.

* Elma yüzde 10,67 zamlanırken yıllık artış yüzde 35,34'e çıktı.

SEBZEDE MEVSİMSEL ETKİ

Sebzede fiyatlar mevsimsel etki ile düşüyor ama geçen yıla göre fiyatlar hala çok yüksek. Çarliston biber fiyatı mayıs ayında yüzde 56,21 düştü ama buna rağmen geçen yılın mayıs ayına göre hala yüzde 27,41 daha pahalı. Dolmalık biberde de bu ay fiyatları yüzde 51,93 azaldı. Domates fiyatları mayıs ayında yüzde 12,16 geriledi.

GAZLI İÇECEKLER BOŞ DURMADI

Ramazan ayında reklam dünyasının vazgeçilmezi olan gazlı içecekler pazarı da boş durmamış. Gündüz kuşaklarında sıcaklık ve susuzluktan dem vurarak izleyicisini etkisi altına almaya çalışan gazlı içecek sektörü maden suyu ve soda ile meyveli gazoza Ramazan ayıyla beraber yüzde 4,54 ve yüzde 6,61 zam gelirken, kola fiyatlarına da yüzde 4,46 zamlandı. Gazlı içecekler sektörü Ramazan fırsatını zam olarak kullanıp fırsatı kaçırmamış.

Buna karşılık su ve ayran fiyatları 0,46 ve 0,24 gibi ortala ve altında artış göstermiş. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey'de bulunan 26 bölge içinde genel enflasyondaki, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 7,71 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 14,60 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesinde ve ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 10,55 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti.

BAKLAVA İNSAFLI KALDI

TÜİK verilerine göre bebek maması yükselişini sürdüren ürünlerden.

Bebek mamasında bu ay yüzde 0,86 artış var. Yıllık artış ise yüzde 22,24. Baklavada Ramazan zammı insaflı kalmış. Aylık artış yüzde 1,33 ve yıllık artış yüzde 11,74 ama kek yıllık yüzde 21,06 artışla adeta baklavaya taş çıkarmış. Leblebi artık lüks tüketime giriyor. Bu ay da yüzde 1,11 zamlanan leblebide son bir yıllık fiyat artışı yüzde 53'ü geçti. Aylık en yüksek artış yüzde 1,24 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)'de oldu.

UMREYE GİDİŞ ZAM ŞAMPİYONU

Umreye gidiş ücreti yüzde 30,18 zam şampiyonu olurken, fiyatı yüzde 21,60 artan yurt içi bir hafta ve daha fazla süreli turlar ikinci, yurt dışı bir hafta ve daha fazla süreli turlar yüzde 19,64 ile üçüncü sırada yer aldı. Fiyatı en fazla artan ürünler sıralaması ise şöyle gerçekleşti: "Kuru soğan yüzde 16,28, limon yüzde 14,98, kivi yüzde 12,66, erkek gömleği yüzde 10,02, kadın ceketi yüzde 9,84, elbise yüzde 9,36, erkek tişörtü yüzde 8,70, telefon görüşme ücreti yüzde 7,67, gazoz meyveli yüzde 6,61, etek yüzde 6,27, erkek takım elbise yüzde 5,77, balık yüzde 4,78, çocuk için spor ayakkabısı yüzde 4,54, maden suyu ve sodası yüzde 4,54, kola yüzde 4,46, koyun eti yüzde 4,11 ve yatak tek kişilik yüzde 3,98."

ASGARİ ÜCRET MUM GİBİ ERİDİ

Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) Mayıs 2017 Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Dönem Raporu'na göre, alım gücü kaybı ette yüzde 6 sebzede yüzde 25'e ulaşan asgari ücret, "Enflasyon karşısında mum gibi eridi" dedi. Yıllık enflasyon, kendi hesabına çalışanlar için yüzde 12.55, yevmiyelilerde yüzde 12.16 olarak gerçekleşti. En yoksul yüzde 20'lik dilim için yıllık enflasyona yüzde 12.2 olurken, en zengin için bu oran yüzde 11.73 düzeyinde kaldı. Aylık enflasyonun en çok etkilediği kesim ise yüzde 0.61 ile gayrimenkul geliri ile geçinenler oldu. Enflasyonun toplumun her kesimine, yaptıkları harcamalara göre farklı olarak yansıdığına dikkat çekilen BİSAM Mayıs 2017 Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Dönem Raporu'nda, gıda fiyatlarındaki artışın dar gelirliyi daha fazla etkilediği ve farklı gelir gruplarına ve statüye sahip olan kesimlerin, fiyat atışlarını farklı düzeylerde hissettiği vurgulandı.

Kaynak: Karar Gazetesi