Yine nüfus sayımı yine tartışma

erdoğan süzer

Tartışma yaşanmayan bir nüfus sayımına rastladınız mı? Yanlış sayılan iller, hayalet nüfuslar, belediyeler tarafından oradan oraya taşınan insanlar...

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sessiz sedasız yeni bir nüfus sayımı yapıyor. Bu sefer evlere hapsolmadan sayılıyoruz. Köylerle, irili ufaklı kentlerde yaşayan vatandaşların sayımı bitti. Ülke nüfusunun yaklaşık yarısı sayıldı. Fakat gelen sonuçlar TÜİK analizcilerini epeyce şaşırttı. Bazı illerin nüfusu tahmin edilen düzeyde çıkarken, birçok il, ilçe ve köyde öngörülenin çok altında nüfus yoğunluğuyla karşılaşıldı. Bu sonuçlar üzerine, nüfusumuzun tahmin edildiği gibi 73 milyon değil, daha düşük çıkacağı varsayımı yapıldı.

KAMUOYU HAZIRLIKLI OLSUN

Haber üzerine dün TÜİK'in eski ve yeni iki başkanından telefon aldım. Başkan Ömer Demir, dün itibariyle 33 milyon vatandaşı saydıkları bilgisini verdikten sonra, ?Şu ana kadar saydığımız yerleşim yerleri genel olarak göç veren iller ağırlıklı. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi göç alan illeri en son sayacağız. Eldeki veriler üzerinden nüfusu tahmin etmek zor. Ama yine de kamuoyu daha az çıkacak bir nüfus rakamına hazırlıklı olmalı. Çünkü, bugünkü 73 milyonluk nüfus tahminleri 2000 sayım sonuçları üzerinden üretildi. O sayımda 3.5 milyon nüfus hayali olduğu için silindi. Yine de tortu kalmış olabilir. O tarihte MERNİS gibi bir avantaj yoktu. Bu sayım çok daha farklı teknikle yapılan ve gerçeğe en yakın olan sayım olacak? dedi.

Demir, sayımı çok iyi eğitilmiş bir ekiple gerçekleştirdiklerine özenle vurgu yaptı, TC kimlik numarası sayesinde mükerrer sayılsa da herkesin kayıtlara tek bir kişi olarak gireceğini söyledi. Yani, haziran sonunda açıklanacak nüfusun Türkiye'nin gerçek nüfusunu yansıtacağı iddiasında bulundu.

?NÜFUS DEĞİL KELLE SAYILIYOR?

Bu ifade ise TÜİK'in, daha doğrusu o zamanki adıyla DİE'nin eski başkanı Şefik Yıldızeli'ne ait. Yıldızeli, bu sayımda nüfusumuzun düşük çıkacağını Demir'den daha net ifade etti ve tezini de ?Nüfusun hepsini sayamayacaklar? iddiasına dayandırdı.

Yıldızeli, TÜİK'in mutfağında yetişmiş, memuriyetin ardından iki kez kurumda başkanlık yapmış, 6 kez de nüfus sayımı gerçekleştirmiş bir isim. En son 2000 sayımı da kendisine ait. Yıldızeli'nin eleştirilerini dikkate almakta yarar var. Bakın ne diyor:

?Bu yapılan normal bir nüfus sayımı değil. Buna daha çok kelle sayımı deniyor. Birkaç soruyla nüfus sayımı yapılmaz. Hele hele aylarca süren sayım hiç olmaz. Sayım için kareyi durdurmanız, o anın resmini çekmeniz gerekir. Türkiye nüfusunun yüzde 30'u hareket halinde. Türkiye'de akşamdan sabaha binalar dikiliyor, insanlar oradan oraya taşınıyor. Bu hareketlilik içindeki nüfusu nasıl sayacaksınız? Nüfus kâğıdı olmayanlar sayılamayacak. Oysa Türkiye'de bir çok insanın nüfus kâğıdı yok. Normal sayımda nüfus kâğıdını değil, insanları sayarsınız. Benzer sayım 1997 yılında denendi, fiyaskoyla sonuçlandı. Orada çıkan sonuçları kayda bile almadık. Bu sayımda tahmin edildiği gibi nüfus düşük çıkacak. Ancak bu 2000 sayımının hatalı olmasından değil, bir çok insan sayılamadığı için olacak.? Görünen o ki hangi tekniği kullanırsak kullanalım içimizdeki şüphe gitmeyecek. Askerde kullanılan ?sağdan say!? tekniğini mi kullansak acaba...