Ankara KGF'yi kapattı faizler düşmeye başladı

HAMİDE HANGÜL

Kredilerin en büyük kaynağını oluşturan mevduat faizlerinde düşüş başladı. Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli ve bankacıların biraraya geldiği 7 Temmuz tarihli toplantının ayrıntıları netleşmeye başladı. Bankacılardan, KOBİ ve ihracatçılara bankalar aracılığıyla kullandırılan Kredi Garanti Fonu (KGF) kredilerinde, yüzde 100'e kadar devlet kefaletli kredi yolunun kapanacağı öğrenildi. İşletmelere sağlanan 250 milyarlık krediye yoğun talep olduğunu, bütün firmaların kaynak ihtiyacını bu yolla karşıladığını belirten bankacılar, öte yandan devlet garantili kredi musluğunun kapanmasının ise kredi talebini azaltacağını ifade ederek, "Şu anda da kredi talebi azalmış durumda" dedi.

Kredi iştahının azalmasının da etkisiyle şu anda mevduat faizlerinde düşüşlerin başladığını ifade eden bankacılar, "İndirimler başladı, daha da düşebilir" ifadelerini kullandı. Diğer taraftan, hükümetin "Mevduat toplama yarışına girmeyin" uyarısı yaptığı bankalarda faizlerin düşüşe geçtiği gözlendi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz istatistiklerinden yapılan belirlemelere göre, bankalarca, bir yıl ve daha uzun vadeli TL üzerinden açılan mevduatlarda ağırlıklı ortalama faiz 30 Haziran itibariyle 12,74'ten yüzde 11,36'ya düştü. Söz konusu oran üç aya kadar vadelide yüzde 13,23'ten yüzde 13,07'ye, bir aya kadar da yüzde 10,91'den yüzde 10,80'e indi. Bir yıla kadar da oran yüzde 14,71'den yüzde 14,52'ye düşüş olarak yansıdı. Bu indirimler, bankada yeni hesap açtıracak müşterilere yansıyacak.

Örneğin, bir yıl vadeli 10 bin TL mevduatta yıllık ağırlıklı ortalama faiz yüzde 12,74 üzerinden hesaplandığında, 365 günün sonunda brüt getirisi bin 274 lira oluyor. Bu getiri 152,8 liralık stopaj kesintisiyle 10 bin liralık mevduatta yıllık getiri net bin 121 lira olarak yansıyor. Yine 10 bin liralık para yüzde 11,36 ile hesaplandığında brütte bin 136 lira, nette ise 999 lira getiri sağlamış olacak. Mevduat faizlerinde indirim konusu gündemdeki yerini korurken dün Türkiye Bankalar Birliği (TBB), Başbakan Yardımcısı Nurettin Canikli ile geçtiğimiz hafta Cuma günü yapılan toplantının detaylarına ilişkin açıklama yaptı.

TBB, söz konusu toplantıda, bankacılık sektöründeki kaynak ve aracılık maliyetinin seyri ile ilgili görüşüldüğünü açıkladı. Açıklamada söz konusu toplantıda ekonomik realiteyle bağdaşmayan, piyasa mekanizmasıyla çelişen, rekabeti bozacak nitelikte hiçbir değerlendirme ve yorum yapılmadığı belirtildi. TBB'den yapılan yazılı açıklamada, toplantıda kaynak maliyeti ve kredi faizlerini etkileyen faktörlerin sektöre, yatırımlara ve büyümeye olan etkileri konusunda görüş alışverişinde bulunulduğu ifade edildi.

BAZI BANKALARDA HALEN YÜZDE 15

Başbakan Yardımcısı Canikli, cuma günü bankacılık sektörü temsilcileri ile mevduat faizleri konusunu görüşmek üzere bir araya gelmişti. Hükümet bankacılık sektörünün ekonomik temellerden uzak bir "mevduat yarışından" vazgeçmesi gerektiğini, aksi halde duruma müdahale edeceğini belirtmişti. TCMB verilerine göre bankacılık sektörü genelinde 2016 sonunda yüzde 8.76 olan bir aydan kısa vadeli Türk Lirası cinsi mevduatın ağırlıklı ortalama faiz oranı mayıs ayında yüzde 10.66'ya yükseldi. Ancak bankacıların verdiği bilgiye göre, özellikle 1 milyon TL üzeri 31 gün üzeri mevduata bazı bankalar temmuz ayı itibarıyla yüzde 15 veya üzerinde getiri sunuyorlar.

DOLAR KURU 3,63'ÜN ÜZERİNDE

Nisan ortasından bu yana 3,50 seviyesinde dalgalanan dolar, gelişmekte olan ülke para birimleriyle gelen sert satış baskılarının etkisiyle 3,63'ün üzerine çıktı. Bankalararası piyasada dolar gün içinde 3,63-3,64 bandında hareket etti. Euro da 4,14'ün üzerinde işlem gördü. Piyasalar Fed Başkanı Janet Yellen'in bugün ve perşembe günü yapacağı konuşmaları ile ABD'de cuma günü açıklanacak TÜFE enflasyonu ve perakende satışlar verilerini takip edecek. Dolar/TL, geçen hafta 3,5150'li seviyeleri sonrasında sert yükselişle 21 Nisan'dan beri en yüksek 3.6470'e kadar yükselmişti. Fed'in bilanço küçültme sürecine ilişkin ipuçlarının piyasaların yönü üzerinde etkili olacağının belirten analistler, teknik açıdan dolar/TL'de 3,6400 seviyesinin direnç, 3,60'ın ise destek olarak önce çıktığını kaydetti.

AVRUPA PARAYI KISIYOR

Bankacılık ve Sigortacılık Öğretim Görevlisi Kutay Gözgör, İngiltere ve Avrupa merkez bankalarının, varlık alım programlarına devam etse de artık bu sürecinin sonuna gelindiğine yönelik mesajlar vermeye başladığını söyledi. Gözgör, "Bu etkilere karşı Türkiye, yüksek büyüme potansiyeli devam ederse, en az şekilde etkilenecektir" dedi. Nişantaşı Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Öğretim Görevlisi Kutay Gözgör, İngiltere Merkez Bankası (BOE) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) para basarak ekonomilerini canlandırmaya hala devam ettiğini belirtti. Gözgör, "BOE, İngiltere'nin Avrupa Birliğinden ayrılma kararı alması sonrası parasal genişleme programını yeniden başlattı. Böylelikle 'sıcak para' adı verilen portföy yatırımları ülkelerine geri dönmektedir" diye konuştu.

BANKALARDA TASARRUFLAR VADELİ HESAPTA BİRİKİYOR

Türk bankalarındaki TL mevduatların dağılımına bakıldığında, tasarrufların en fazla mevduat bankalarında biriktiği gözlendi. Böylelikle toplam 870,3 milyar liralık paranın 819,3 milyar liralık kısmı mevduat bankalarına yatırıldı. Bu tutarın 802,2 milyarlık kısmı yurtiçi yerleşik kişilerden geldi. Bu rakamın 162,1 milyar lirası vadesiz, 640,1 milyar lirası da vadeli hesaba yatırıldı. Yurt dışı yerleşiklerin ise Türk mevduat bankalarında açtırdığı hesaplar 16,9 milyar liraya ulaştı.

Katılım bankaları 51 milyarlık fon toplarken, bu fonların 775,1 milyonluk kısmı yurt dışı yerleşiklerden kaynaklandı. Mevduat bankalarında tüzel kişilerin dolar hesabı 58.6 milyar dolar oldu. Bu birikimin 37 milyar dolarını dolar, 20.4 milyar dolarını, dolar karşılığı euro oluşturdu. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Haftalık Para ve Banka İstatistiklerine göre, bankacılık sektöründeki toplam mevduatta (bankalar arası dahil) 30 Haziran ile biten haftada 9 milyar 359 milyon 756 bin liralık azalış kaydedildi. Söz konusu haftada 1 trilyon 602 milyar 721 milyon 368 bin liraya gerileyen bankacılık sektörü toplam mevduatı, bir önceki haftaya göre yüzde 0,58 azaldı. Aynı dönemde bankalardaki TL cinsi mevduat yüzde 0,29 azalışla 870 milyar 236 milyon 97 bin liraya gerilerken, yabancı para (YP) cinsinden mevduat da yüzde 0,67 düşüşle 640 milyar 521 milyon 500 bin lira oldu. Yıllık bazda bakıldığında 30 Haziran ile biten haftada bankalardaki TL cinsi mevduatta yüzde 15,46 ve yabancı para mevduatta yüzde 28,07 artış kaydedildi. Söz konusu dönemde, yurt içi yerleşiklerin mevduat bankalarındaki toplam TL mevduatı yüzde 0,34 düşüşle 802 milyar 237 milyon 225 bin lira oldu.

TAKSİTSİZ HARCAMADA ARTIŞ

Mevduat bankalarındaki tüketici kredileri ise artış eğilimini sürdürüyor. Söz konusu 30 Haziran itibariyle krediler, bir haftalık dönemde yüzde 0,22 artışla 351 milyar 65 milyon 547 bin lira, taksitli ticari krediler yüzde 0,50 yükselişle 318 milyar 514 milyon 655 bin lira oldu. Kredi kartı harcama tutarı ise yüzde 0,74 artarak 103 milyar 724 milyon 52 bin liraya yükseldi. Mevduat bankalarındaki tüketici kredilerinin 168 milyar 42 milyon 793 bin lirası konut, 5 milyar 814 milyon 574 bin lirası taşıt ve 177 milyar 208 milyon 180 bin lirası diğer kredilerden oluştu. Geçen yılın aynı dönemine göre mevduat bankalarındaki tüketici kredileri yüzde 16,74, taksitli ticari krediler yüzde 65,79 ve kredi kartı harcama tutarı da yüzde 7,71 arttı. Kredi kartı harcama tutarının 47 milyar 931 milyon 679 bin lirası taksitli, 55 milyar 792 milyon 373 bin lirası taksitsiz gerçekleşti.

Kaynak: Karar Gazetesi