1 YKr'yi soran bile olmuyor, 10 milyon bozukluk kasada duruyor
Türk Lirası'ndan altı sıfır atılmasının üzerinden 27 ay geçmesine karşın, piyasada 1 Yeni Kuruş'a rastlanmıyor. Ancak bu durumun, 1 kuruşun kıtlığından değil, vatandaşın esnaftan kuruş talep etmemesi ve alışverişe konu ürün fiyatlarının büyük bölümünün para üstü olarak "kuruş" gerektirmeyecek biçimde belirlenmesinden kaynaklandığı saptandı.
10 MİLYON ADET 1 KURUŞ BEKLİYOR: Merkez Bankası kaynakları Hürriyet'e ellerinde 10 milyon adet ve 100 bin YTL nominal değerde 1 kuruş bulunduğunu, kuruşa dönüştürülmek üzere hazırlanmış 14 milyon adet de "pul" olduğunu açıkladı. Banka yetkilileri, "Özellikle büyük alışveriş merkezleri bulundukları illerdeki Merkez Bankası şubelerinden istedikleri an kuruş alabilirler. Ancak bu yapılmıyor. Merkez Bankası'na gelmek yerine çalıştıkları bankalardan istiyorlar. Bankalar da Merkez Bankası şubelerinden kuruş istemekle uğraşmıyorlar" açıklamasını yaptı.
KİMSE İSTEMİYOR: Görüştüğümüz, giyim, kırtasiye mağazaları ile bazı hipermarketlerdeki kasiyerler, alışveriş yapan vatandaşlar arasında para üstü olarak kuruş isteyenin "Binde bir" olduğunu söylediler. Bazı ürünler 1 kuruşlu para üstünü gerektirse bile, müşteriye vermek istediklerinde "Kalsın" yanıtını aldıklarını belirten kasiyerler, "Kimse bunun hesabıyla da ağırlığıyla da uğraşmak istemiyor" dediler.
YÜKSEK KDV ORANI DA ETKEN: Kasiyerler, "Bu alışkanlığın yerleşmemesinde, ürün fiyatlarında kuruşlu etiketlere çok az rastlamamızın da payı yok mu?" sorusuna, "Var tabii. Ama bu da Türkiye'de KDV oranının çok yüksek olmasından kaynaklanıyor. Biz fiş ve faturayı KDV dahil olarak kesiyoruz. Bunu yaparken de kuruşlu ayarlamıyoruz" dediler. TL'den altı sıfır atılarak YTL'ye geçilen 1 Ocak 2005 tarihinde; 1, 5, 10, 25, 50 Yeni Kuruş ve 1 Yeni Türk Lirası olmak üzere altı ayrı madeni para da tedavüle girdi. O tarihte yüzde 1 olan dolaşımdaki madeni paranın toplam para içindeki oranının yüzde 5'e çıkması öngörülüyordu. Tedavüldeki toplam madeni para içindeki oranı yüzde 6'da kalan 1 Yeni Kuruş'a talep olmamasının önemli nedenlerinden birinin de enflasyonda istenen düzeye ulaşılamaması olduğu belirtildi.