Bu faizle zengin bile zor ev alır

Bankaların halen ortalama yüzde 1,5'lerde seyreden kredi faizleri, yıllık geliri ortalama 29 bin 539 YTL seviyesinde hesaplanan en zengin yüzde 20'lik kesimi bile zorluyor. Bu kesim içinde yer alanların ancak yarısı mevcut kredi taksitlerini rahat ödeyebiliyor.

Bankaların halen ortalama yüzde 1.5'lerde seyreden kredi faizleri, sadece orta gelir grubunu değil, yıllık geliri ortalama 29 bin 539 YTL seviyesinde hesaplanan en zengin yüzde 20'lik kesimi bile zorluyor. En zengin kesimin yer aldığı bu yüzde 20'lik dilim içinde yer alanların ancak yarısı mevcut kredi taksitlerini rahat ödeyebiliyor. Kalanların taksitleri ödeyebilmesi için faizin yüzde 1'e inmesi yeterli oluyor. Ancak faizin yüzde 0,75'e inmesi bile yıllık geliri 13 bin 999 YTL'de kalan ikinci yüzde 20'lik dilimin kredi taksitlerini ödeyebilmesi için yetersiz kalıyor. Kalan yüzde 60'lık bölüm ise gelir düzeyi nedeniyle ya kiracı kalmayı tercih edecek ya da miras veya piyango gibi yollarla ev sahibi olamazsa, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve belediyelerin sunduğu sosyal konutları gözleyecek.

Zenginler dört ayrı gruba bölündü

Yapı Kredi Koray Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (Yapı Kredi Koray GYO), Türkiye'de hane halklarının gelir dağılımı ve buna göre konut kredisi ödeyebilme kapasitesini gösteren bir çalışma hazırladı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun verileri esas alınarak Türkiye nüfusu yüzde 20'şerlik beş dilime ayrıldı. Buna göre ilk yüzde 20'lik bölümün yıllık gelir düzeyi 29 bin 539 YTL, ikinci bölümün 13 bin 999 YTL, üçüncü bölümün 9735 YTL, dördüncü dilimin 6840 YTL ve en alttaki beşinci bölümün ise 3863 YTL olarak hesaplandı.

100 bin YTL'lik 10 yıl vadeli kredi için kimin ne kadar taksit ödeyebileceğinin hesaplamasında ise önce en zenginlerin yer aldığı üstteki yüzde 20'lik bölüm dört ayrı gruba bölündü. Bu alanda ilk yüzde 5'lik bölümün aylık 3200, ikinci bölümün 1550, üçüncü bölümün 1250 YTL ve son bölümün ise 1100 YTL taksit ödeyebileceği sonucuna varıldı.

Aylık faizler ise yüzde 1,5'teyken taksitler 1800 YTL, yüzde 1'lerde iken 1425 YTL, yüzde 0,75 olduğu zaman ise taksitler 1250 YTL seviyesinde bulunuyor. İşte bu tabloya göre nüfusun en zengin yüzde 20'lik kesiminin hepsinin kredi ile ev sahibi olabilmesi faizlerin yüzde 0,75'ler düzeyine inmesi ile ancak mümkün olabiliyor.

Yüzde 0 faiz düşük gelirliyi bile kurtarmıyor

Yapı Kredi Koray GYO Genel Müdürü Yücel Ersöz, analizde yer alan hesapların resmi gelirlere dayandırıldığını, belgelenemeyen ve kayıtdışı olan gelirler göz önünde bulundurulduğunda daha fazla insanın kredi taksiti ödeyebildiğini ifade ediyor. Ancak Ersöz en altta kalan yüzde 60'lık kesimin eğer kenarda köşede hiçbir tasarrufu yoksa kredi ile ev sahibi olmasının imkânsız olduğunu söylüyor. Yücel Ersöz ayrıca analizin 100 bin YTL kredi esas alınarak yapıldığına da dikkat çekerken "Aslında İstanbul gibi büyükşehirlerde 100 bin YTL'ye standart özellikleri olan çok fazla konut bulunamadığı da ortada. O zaman konut sahibi olma imkânının daha da daraldığını söylemek yanlış olmaz" diyor. 10 yıl vadede faiz yüzde 0,10 olduğunda bile 100 bin YTL'nin aylık taksiti 884 YTL tutuyor. Bu durumda tüm kazancını krediye ayıracak olan tüketicinin yılda en az 10 bin 608 YTL kazanıyor olması gerekecek. Ancak tablodaki yüzde 60'lık kesimin yıllık gelirleri bu rakamın altında kalıyor.

Arsa fiyatları aşağıya çekilmeli

Yücel Ersöz orta ve alt gelir grubundakilerin konut sahipliği oranının artırılması için arsa fiyatlarının düşürülerek konut fiyatlarının aşağı çekilmesi gerektiğini söyledi. Ersöz toplumun yüzde 50'sinin konut sahibi olması için gereken şartları ise şöyle özetledi: "Arsalar ucuza üretilmeli, bu konuda teşvikler verilmeli. Bunun yanı sıra faizler mutlaka yüzde 1'in altına düşmeli ve konut alımında devlet tarafından çeşitli teşvikler sağlanmalı. Bunlar olursa yüzde 50'lik kesim konut sahibi olabilir. Ama en altta yer alan yüzde 25 bunlara rağmen de ev sahibi olamaz."